نگذارید کودکانتان از اخبار ترسناک بترسند!

والدین، معلمان، دوستان و رسانه های جمعی، اصلی ترین منابع خبری كودكان به شمار می آیند. كودك از طریق همین منابع خبری با دنیای پیرامونش آشنا می شود. هر چند كه اخبار تلویزیون، رادیو و اینترنت می تواند تجربه آموزشی مفیدی برای كودك تلقی شود، اما ممكن است به نسبت محتوای خبر یا تصویر، مشكلاتی هم برای كودك به وجود بیاید. گزارش های مربوط به بلایای طبیعی، آدم ربایی، كودك آزاری، كشتار، فعالیت های تروریستی و مسایل جنسی سبب می شوند تا دنیا در نگاه كودك چهره ای خصمانه، تهدیدآمیز و گیج كننده به خود بگیرد.
چطور می شود در رویارویی با چنین اخبار و تصاویری به كودك كمك كرد؟ محققان معتقدند كه اگر در رابطه با چنین اخباری با فرزندتان گفت وگو كنید، به او كمك كرده اید تا درك واقع بینانه تر و متعادل تری از دنیا داشته باشد، كودكان از اخبار چه می فهمند؟
خبرها، برخلاف فیلم و دیگر انواع برنامه های سرگرم كننده، واقعیت دارند، اما چه بسا كودك به نسبت سن و سال و میزان بلوغش قادر به تشخیص دادن خیال از واقعیت نباشد. تا قبل از هفت یا هشت سالگی، كودك احساس می كند هر چه در تلویزیون می بیند، عین واقعیت است.
بعضی از كودكان در این سن و سال ممكن است به سبب صراحت موجود در بعضی خبرهای پر سر و صدا و جنجالی، آن رویداد را «درونی سازی» كنند و آن را در ذهنشان تبدیل به چیزی كنند كه ممكن است برای خودشان اتفاق بیفتد.
كودكی كه خبری را در مورد كودك ربایی یا بمب گذاری می شنود، ممكن است از خودش بپرسد: «نكند من نفر بعدی باشم؟ نكند این اتفاق برای من هم بیفتد؟» بلایای طبیعی و داستان های مربوط به دیگر انواع ویرانی و خرابی نیز به همین روش می تواند «شخصی سازی» شود. كودكی كه در تلویزیون شاهد ویرانی خانه ای در روند یك زلزله در آن سوی دنیا بوده است، ممكن است شب خوابش نبرد و دایم نگران باشد كه آیا ساختمان خانه آن ها از استحكام لازم در برابر زلزله برخوردار است یا نه؟! تلویزیون این قابلیت را دارد كه دنیا را كوچك كند به خانه های مان بیاورد. پزشكان می گویند تلویزیون های جهانی با اصرار بیش از حد بر پخش اخبار خشونت آمیز ممكن است سبب بروز نشانگان «دنیای خبیث» در كودكان شود: در این نشانگان، كودك تصویر و تصور نادرستی از واقعیت های دنیا و جامعه در ذهن خودش می سازد.
● با كودك درباره اخبار صحبت كنید
برای این كه ترس و اضطراب ناشی از اخبار را در كودكانتان كاهش دهید، باید آمادگی داشته باشید تا آنچه را كه روان شناسان، اطلاعات صریح اما محدود می نامند، به فرزندتان منتقل كنید. یعنی حقیقت را به كودك بگویید، اما نه همه حقیقت را، بلكه فقط تا حدی كه مورد نیاز است. با كودك باید صادق باشید، اما تا حد امكان بكوشید تا وارد جزییات نشوید. اگر چه بعضی چیزها مانند بلایای طبیعی خارج از كنترل ماست، اما پدر و مادرها باید سعی كنند به كودكانشان مجالی بدهند تا ترس خود را ابراز كنند. آن ها را تشویق كنید تا آزادانه در رابطه با آنچه آن ها را می ترساند با شما صحبت كنند. آن ها گاهی توضیحات سطحی شما را نمی پذیرند. شك و تردیدی كه آن ها در سنین بالاتر، نسبت به اخبار از خودشان نشان می دهند، مقتضای سنشان است و ممكن است ترس و اضطراب آن ها را از دید والدین پنهان نگه دارد.
اگر متوجه اضطراب فرزند بزرگ ترتان شدید، باید به او كمك كنید تا بر ترسش غلبه كند. اشتیاق بزرگ ترهای خانه برای گوش دادن به نگرانی های كودك، بسیار موثر است. با نوجوانانتان می توانید حتی چنین بحثی را مطرح كنید كه اصلاً لزوم پخش چنین خبر وحشت انگیز و آزاردهنده ای چیست؟ اصلاً آیا فلان خبر واقعاً ارزش اطلاع رسانی را داشته است یا فقط به صرف جنجالی بودن مورد توجه یك شبكه قرار گرفته است؟ بدین ترتیب، یك داستان ترسناك تبدیل به یك بحث مفید در رابطه با نقش خبر و جنبه های مختلف اطلاع رسانی خواهد شد.

منبع : روزنامه جوان