پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
انرژی و جای خالی سرمایه های جهانی
صنعت نفت همچنان حرف نخست را در اقتصاد جهانی می زند.اقتصادی که اگر چه طی سالیان گذشته مسیر توسعه را در بخش های مختلف صنعتی پشت سر گذاشته است، اما هنوز نتوانسته میانبری برای عبور از کنار نفت و رسیدن به مقصد نهایی توسعه پیدا کند.
در چنین شرایطی به طور حتم کشورهای صاحب منابع طبیعی هم می توانند به سادگی، فرایند اقتصادی خود را تغییر دهند به نحوی که از پوستین قدیمی اقتصاد خارج شوند و نقش خود را در بساط جهانی از تامین کنندگان صرف مواد اولیه تولید به عرضه کنندگان کالاهای تمام شده صنعتی ارتقاء دهند. باید این واقعیت را پذیرفت که ارایه چنین تمثیلی از کشورهای نفتی دیگر یک رویای صرف نیست.
این ادعایی است که امروز تحلیل گران برجسته توسعه با قاطعیت از آن سخن می گویند. هر چند که هنوز در سطحی نه چندان کوچک، نمایی از دنیای قدیمی اقتصاد پا بر جا مانده است و گروهی از کشورها، انرژی را پشت ویترین می گذارند و گروهی دیگر از ساکنین اقتصاد جهانی با چرخاندن گوی تولید، کالاهای متعددی را روانه بازارهای جهانی می کنند.
اما ماهیت سرمایه پذیری دنیای امروز تا حد زیادی سناریوی اقتصاد جهانی را تغییر داده است.
در حال حاضر اقتصاد به چهارراه بزرگی با ابعاد جهانی تغییر یافته است که دائم در آن سرمایه های مولد در جریان هستند و کشورهای حاضر در این الگوی نوین نیز هر کدام با تجهیز به یک روش از سیاست های اقتصادی و دیپلماسی های سیاسی، سهم خود را از بازار بده بستان های سرمایه جدا می کنند. منتهی این که چرا هنوز گروهی از کشورهای نفتی نتوانسته اند آن گونه که باید صاحب سکوی مناسبی در این چرخش جهانی سرمایه باشند، پرسشی است که به نظر می رسد باید پاسخ آن را در متدهای اقتصادی آنها و همچنین جایگاه دولت های نفتی در برنامه ریزی های اقتصادی جستجو کرد.
امروز همچنان نفت حرف نخست را در اقتصاد جهانی می زند اما از دیگر سو، کشورهای نفتی در کنار این واقعیت که می توانند با توجه به سرمایه پذیری دنیای امروز گوی اقتصادی خود را تغییر دهند، از مشکلاتی ساختاری نیز رنج می برند که کارشناسان با نگرانی از آنها سخن می گویند.
شاید بسیار ناگوار باشد این ماجرا که در هنگامه مانور سرمایه های مولد جهانی، تولید کنندگان نفت باید با نا امیدی در پی رفع معضل نیاز به سرمایه گذاری در صنایع نفتی باشند.
برای اثبات این جریان خیلی نباید دور رفت. در جایی مثل ایران که برآوردها نشان می دهد صنایع بالا دستی انرژی تا ۱۰ سال آینده (برای جبران افت ۷ درصدی سالانه تولید نفت، گسترش صنایع خشکی ودریا، تاسیسات فراورش گاز و همچنین نوسازی تاسیسات موجود انرژی)حداقل به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارند، همچنان مسیر اقتصادی کشور به گونه ای طراحی می شود که نمی توان با قاطعیت از بدست آوردن این سرمایه سخن گفت. کشورهای دیگر نفتی تیز وضعیتی بهتر از این ندارند.
مثلا سعودی ها به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت جهان تا سال ۲۰۲۵ برای ارتقاء جایگاه صنعتی- انرژی خود حداقل باید ۶۲۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کنند اما با آسودگی بیشتری نسبت به ایران آینده نفتی خود را تحلیل می کنند.
جذب سرمایه بدون شک نیاز نخست کشورهای نفتی است. هر سال تقاضای نفت در جهان رشد قابل ملاحظه ای را نشان می دهد ولی آن طور که کارشناسان می گویند صنعت فیزیکی نفت تا ۷ سال آینده دچار رکودی تاریخی می شود. بر همین اساس می توان گفت که بزودی یک رقابت تازه میان کشورهای نفتی برای جذب سرمایه های مولد جهانی شکل می گیرد.
رقابتی که در پی کسب سهم بیشتری از سرمایه های روان جهانی برای تقویت صنعت نفت از یک سو و تبدیل دلارهای نفتی برای توسعه صنعت بومی از سوی دیگر است. در چنین شرایطی بدون تعارف تزریق ایدئولوژی گرایی به مبانی اقتصاد می تواند سم مهلکی برای کشورهای نفتی باشد.
چون در این صورت از دست دادن بازار جهانی و از کار افتادن اقتصاد داخلی برای کشورهای نفتی دور از ذهن نیست. از این منظر ایران دوران حساسی را تجربه می کند.
هر چند که در این مقطع ریسک پذیری منطفه ای مثل خاورمیانه سرمایه های زیادی را از ایران دور کرده است اما باید توجه داشت، اطمینان شعار گونه به سرمایه های داخلی و همچنین موضع گیری ایدئولوژی گرا در مقابل دیپلماسی اقتصاد جهانی می تواند این ضایعه را دو چندان کند.
ایران منابع نفتی زیادی در اختیار دارد. آنفدر که می تواند تن به تن بزرگترین دارنده منابع نفتی جهان بزند ولی سقوط تولید نفت طی چند سال گذشته از ۶ میلیون بشکه در روز به ۴ میلیون بشکه علامت نه چندان خوشایندی است که نشان از ناتوانی صنعت فیزیکی و یا همان چرخ صنعتی تولید نفت دارد.
بر همین اساس می توان نتیجه گرفت که حالا دیگر هیچ چاره ای نمانده جز این که استراتژی تازه ای برای به حرکت در آوردن ماشین جذب سرمایه های جهانی طراحی شود.
چون اگر بخواهیم در سال های آینده سهمی در جبران تقاضاهای چشم گیر نفت داشته باشیم و دلارهای نفتی را نبز بدور از شعار پردازی های سیاسی صرف توسعه صنعتی کنیم بدون شک باید جایی ویژه برای ارتفاء وضعیت صنایع بالا دستی و یا توسعه جریان صنعت فیزیکی تولید انرژی باز کنیم.
این مسئله به نظر می رسد در فضای غبار آلود اقتصاد کشور فراموش شده است. آیا این گونه نیست؟
علی دهقان
منبع : ایران انرژی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه مجلس شورای اسلامی دولت نیکا شاکرمی معلمان رهبر انقلاب دولت سیزدهم مجلس بابک زنجانی شهید مطهری
آتش سوزی قوه قضاییه تهران روز معلم پلیس اصفهان سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سلامت سازمان هواشناسی
قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو دلار بانک مرکزی حقوق بازنشستگان ایران خودرو سایپا کارگران تورم
نمایشگاه کتاب سریال جواد عزتی تلویزیون عفاف و حجاب فیلم سینمایی مسعود اسکویی سینما رضا عطاران سینمای ایران دفاع مقدس فیلم
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه چین انگلیس اوکراین نتانیاهو ترکیه یمن
استقلال پرسپولیس فوتبال سپاهان علی خطیر باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بایرن مونیخ لیگ برتر
هوش مصنوعی تماس تصویری هواپیما تبلیغات اپل تلفن همراه گوگل همراه اول آیفون ناسا عیسی زارع پور وزیر ارتباطات
کبد چرب فشار خون بیمه کاهش وزن دیابت بیماری قلبی مسمومیت داروخانه