انتخاب سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر برای تصویربرداری دیجیتال

کامپیوتر جزء اساسی و مهمی در تصویربرداری دیجیتال است و عکاسی دیجیتال بدون کامپیوتر مفهومی ندارد. از سوی دیگر تصویربرداری دیجیتال، نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری قابل ملاحظه یی را طلب می کند، چرا که با پردازش حجم زیادی از اطلاعات همراه است؛ یک دوربین دیجیتال SLR شش مگاپیکسلی، تصاویری با حجم ۱۸ مگابایت تولید می کند و اگر با فرمت RAW تصاویر تهیه شوند، حجم تصاویر ۱۶ بیتی حاصله به ۳۶ مگابایت می رسد.
اسکن کردن فیلم های ۳۵ میلیمتری با دقت ۴۸۰۰ dpi به صورت ۸ بیتی، فایل هایی با حجم ۵۵ مگابایت و به صورت ۱۶ بیتی، فایل هایی با حجم ۱۱۰ مگابایت تولید می کند. در دنیای مدیوم فرمت، کار باز هم مشکل تر می شود؛ اسکن نگاتیوهای۶ X۴.۵ با دقت ۴۸۰۰ dpi و به صورت ۱۶ بیتی، باعث تولید تصاویر ۴۰۰ مگابایتی خواهد شد. وقتی این حجم اطلاعاتی وارد برنامه های پردازش تصویر شود، میزان اطلاعات پردازشی، افزایش بیشتری نیز می یابد چرا که گاه نیاز به پردازش چندین لایه مختلف وجود دارد. این فایل های حجیم علاوه بر نیاز به سرعت پردازش و نیز انتقال، به فضاهای مناسب برای ذخیره نیز نیاز دارند. هنگام کار با فایل های بزرگ، کمترین عدم بهینه بودن سخت افزار و نرم افزار، خود را به صورت جدی به رخ خواهد کشید.
● انتخاب فرم کامپیوتر؛ Desktop یا Laptop
با تولید و عرضه لپ تاپ های امروزی که نسبت به اسلاف خود سرعت بیشتر، مصرف باتری کمتر و قیمت ارزان تری دارند، باید کاربرد آنها را در تصویربرداری دیجیتال نیز در نظر بگیریم. با عرضه پردازنده Centrino معادله قدیمی (سرعت بیشتر= مصرف باتری بیشتر) دیگر کاربردی ندارد. پردازنده های قدرتمند سنترینو نه تنها قدرت پردازش بسیار بالایی دارند بلکه مصرف باتری آنها تقریباً نصف پنتیوم های معادل است. علاوه بر آن وجود استاندارد بی سیم WiFi این کامپیوترها را بسیار ارزشمند کرده است. شرکت AMD نیز برای لپ تاپ ها پردازنده Mobile AMD Athlon XP-M را عرضه کرده است که یک پردازنده قوی با قیمت مناسب محسوب می شود. همچنین پردازنده Mobile AMD Athlon۶۴ نیز اولین پردازنده ۶۴ بیتی برای لپ تاپ ها است.
عموماً لپ تاپ ها نسبت به کامپیوترهای رومیزی، از لحاظ کارایی، گسترش و قابلیت به روز کردن قطعات، محدودیت دارند. اما این موضوع بدین معنا نیست که لپ تاپ برای تصویربرداری دیجیتال کاربردی ندارد. کامپیوترهای رومیزی به راحتی از طریق اسلات های موجود امکان اضافه کردن کارت های سخت افزاری جدید را دارند.
در مورد لپ تاپ ها این کار فقط از طریق پورت های موجود و یا اسلات PC CARD امکان دارد. از طرف دیگر میزان حافظه و ظرفیت هارد دیسک های آنان نیز نسبت به کامپیوترهای رومیزی کمتر است. نمایشگر LCD لپ تاپ ها نیز محدودیت های خاص خود را دارد؛ LCDهایی که از لحاظ کیفیت بتوانند با مانیتورهای CRT کامپیوترها رقابت کنند، کمیاب و گران هستند. عموماً محدودیت زاویه دید در لپ تاپ ها باعث تغییراتی در ظاهر و تون رنگ های عکس دیجیتال ایجاد می کند. همچنین پایین بودن کنتراست آنها باعث اختلال دامنه تونال رنگ ها می شود. میزان Gamut نمایشگرهای لپ تاپ کمتر است و نیز میزان روشنایی آنها بسته به اینکه از باتری استفاده کنند یا برق، متفاوت خواهد بود.
با تمام این مشکلات، لپ تاپ ها فواید غیرقابل انکاری در زمینه عکاسی دیجیتال دارند. امکان انتقال سریع عکس ها از دوربین و مرور آنها به صورت اندازه کامل در محل عکاسی، که گاه می تواند در دل طبیعت باشد، یک مزیت مهم و غیرقابل وصف برای لپ تاپ به شمار می آید. امکان انجام اصلاحات اولیه روی عکس ها و نیز امکان تهیه کپی روی CD یا DVD برای آرشیو، از دیگر فواید لپ تاپ ها هستند.
به طور خلاصه می توان گفت که لپ تاپ نمی تواند به عنوان جانشین کامپیوتر رومیزی جهت تصویربرداری دیجیتال به شمار آید. اما در روند کاری عکاسی دیجیتال، می تواند نقش مهم و گاه بسیار ارزشمندی ایفا کند.
● حافظه
حافظه RAM در تصویربرداری دیجیتال ارزش بسیار دارد چرا که در این حیطه، پردازش اطلاعات در حجم های زیاد صورت می گیرد. در حقیقت از لحاظ صرفه جویی در هزینه، موثرترین راه افزایش کارایی یک سیستم برای تصویربرداری دیجیتال و افزایش مقدار حافظه RAM آن است.
▪ چه مقدار RAM
بر طبق یک قانون در تصویربرداری دیجیتال، میزان حداقل RAM مورد نیاز، معادل ۱۰ برابر اندازه فایل های تصویری است که فرد معمولاً با آنها سروکار دارد. مثلاً برای فردی که با فایل های ۳۰-۲۰ مگابایتی کار می کند، حدود ۲۵۶ مگابایت و برای فردی که با فایل های حاصله از اسکن فیلم های ۳۵ میلی متری با کیفیت۴۸۰۰ DPI کار می کند، حدود ۵۱۲ مگابایت و در مورد اسکن های مدیوم فرمت، حدود یک گیگابایت RAM نیاز است. این میزان حافظه مشخص کننده حداقل نیاز است. بدین معنا که حافظه کمتر از این میزان، کارایی سیستم را به شدت کاهش خواهد داد. اما در عمل در هنگام تهیه حافظه، بهتر است حافظه بیشتری از این میزان حداقل تهیه شود.
▪ چه نوع RAM
نوع حافظه RAM نیز تاثیر بسزایی در کارایی سیستم خواهد داشت. در حال حاضر بهترین انتخاب DDR۲ SDRAM است. این نوع حافظه به علت هماهنگی هایی که با سرعت ساعت پردازنده دارد، نسبت به بقیه انواع، سرعت بیشتری خواهد داشت. علاوه بر نوع RAM، سرعت BUS آن نیز بسیار مهم است. برای بهترین کارایی بهتر است از بیشترین سرعت BUS موجود استفاده شود. (مثلاً ۴۰۰ یا بیشتر) نکته مهم در انتخاب RAM آن است که پشتیبانی برد اصلی کامپیوتر از سرعت BUS حافظه می تواند یکی از معیارهای انتخاب برد اصلی باشد و بهتر است در هنگام تهیه برد اصلی به این موضوع توجه ویژه یی مبذول شود.
● هارددیسک
بسیاری از کاربران، هارددیسک را فقط جایی برای ذخیره اطلاعات می دانند. اما در واقع هارددیسک یکی از مهمترین شاخص های تعیین کننده کارایی کلی سیستم است. علاوه بر ذخیره سازی، سرعت اجرای نرم افزارها، حافظه مجازی سیستم عامل، Scratch disk در برنامه فتوشاپ (در این مورد در قسمت های آتی مطالبی خواهیم داشت.) و سرعت باز و بسته کردن فایل ها، از مواردی هستند که به طور مستقیم با هارددیسک در ارتباط هستند.
▪ چه مقدار هارددیسک
در زمینه تصویربرداری دیجیتال، هرچه مقدار ظرفیت هارددیسک بیشتر باشد، بهتر است. و این میزان در هر زمان با توجه به قیمت و در دسترس بودن آن فرق می کند.همچنین می توان از بیش از یک هارددیسک در سیستم استفاده کرد و یکی را مثلاً فقط به ذخیره سازی های درازمدت اختصاص داد.
▪ مشخصات هارددیسک
مشخصات هارددیسک از جمله معیارهای مهم انتخاب محسوب می شود. یکی از این مشخصات سرعت چرخش آن است که به واحد RPM اندازه گیری می شود. هر چه سرعت چرخش بیشتر باشد، سرعت هارددیسک نیز بالاتر خواهد بود. مقادیر معمول سرعت چرخش فعلی ۵۴۰۰ ، ۷۲۰۰ و ۱۰۰۰۰ دور در ثانیه است و اخیراً نیز سرعت های ۱۵ هزار دور در ثانیه نیز عرضه شده اند. سرعت مناسب فعلی برای کاربردهای تصویربرداری دیجیتال، ۷۲۰۰ یا بالاتر است. معیار دیگر زمان جست وجو یا Seek Time است. این معیار مشخص کننده زمانی است که هد، در موقعیت مناسب برای خواندن اطلاعات قرار می گیرد. به طور معمول زمان کمتر از ۱۰ میلی ثانیه مقدار خوبی محسوب می شود. مهمترین معیار کارایی هارددرایو، سرعت کلی خواندن یا نوشتن اطلاعات است. اکثر درایوهای فعلی سرعتی معادل۱۵۰ MB در ثانیه دارند و هرچه از این مقدار بیشتر باشد، کارایی کلی نیز افزایش بیشتری خواهد یافت.
● سیستم فایلی
هارددیسک ها قبل از استفاده، بایستی طبق یک سیستم فایلی فرمت شوند. سیستم های فایلی موجود شامل FAT۱۶ ، FAT۳۲ و NTFS هستند. سیستم فایلی پیشنهادی برای کاربردهای تصویربرداری دیجیتال، NTFS است. مهمترین مزیت سیستم فایلی NTFS پشتیبانی آن از درایوهای بسیار بزرگ هارددیسک است که این مزیت شاید مهمترین عاملی باشد که در اکثر اوقات باعث می شود کاربران به سمت استفاده از این سیستم فایلی گرایش داشته باشند. مزیت مهم دیگر آن استفاده بهینه از کلاسترهای هارددیسک است و به عبارت بهتر، در این سیستم فضای هدر رفته کمتری در هارددیسک وجود خواهد داشت.
در این سیستم جدید سکتورهای آسیب دیده (Bad Sector) هارددیسک، به طور خودکار شناسایی شده و از نوشتن اطلاعات در آن مناطق پیشگیری می شود. همچنین با مشخصات عالی امنیتی آن می توان (به خصوص در مواردی که یک کامپیوتر مورد استفاده چند نفر است و نیز در شبکه ها)، از دسترسی های غیرمجاز به فایل ها جلوگیری کرد.

محمدرضا شهبازی

منبع : روزنامه اعتماد