وام ۱۸ میلیونی، پول مصالح یا مسکن ؟!

وام ۱۸ میلیونی چند وقتی است که به عنوان فرصتی برای خانه دار شدن نیازمندان به مسکن کن بر سر زبان ها افتاده است. اما به نظر می رسد که باید جایگاه این وام را در مسکن ایران و بخصوص تهران مشخص کرد.
تهران شهری است که هنوز تعادلی در بورس مسکن آن پدید نیامده است. بورس ملتهبی که بسیاری از عوامل روی آن اثر می گذارند. بنا به نظر یکی از کارشناسان مسکن حتی قیمت آب و برق هم می تواند روی قیمت مسکن موثر باشد.
مسکن به عنوان نیازی مبرم برای فرد فرد شهروندان باید مهیا شود ولی بحث در اینجاست که این نیاز از چه طریقی باید در اختیار نیازمندان مسکن قرار گیرد؟
در بسیاری از کشورهای دنیا برای آنکه نیاز مسکن برطرف شود مسئولان کشور دست به ارائه خانه های اجاره ای به شرط تملیک زده اند که البته آثار خود را بر جای گذاشته است. شاید این بدان معناست که این برنامه به نسبت شرایط مکانی و زمانی خاصی برنامه ریزی شده است اما درهرصورت به نظر می آید که این نوع از تسهیلات مسکن توانسته در رخی از مواقع مفید واقع شود.
از طرف دیگر عده ای از کارشناسان امر بر این باورند که افزایش عرضه تنها راهی است که می تواند مسکن را از مرداب مشکلات خارج کند و تا سر حد آرامش پیش ببرد اما آنچه مشخصاً عرضه مسکن به عوامل متعددی وابسته است که هنوز درصد بالایی از آنها مهیا نشده است.
مسکن به زمین نیاز دارد و اگر دولت بخواهد معضل مسکن را در شهری مثل تهران حل کند به زمین احتیاج دارد که در تهران اگر نگوییم که به هیچ عنوان یافت نمی شود اما می توان ادعا کرد کهآنقدر اندک است که نمی تواند دردی از دردهای بی درمان مسکن در تهران را درمان کند.
حال اگر به فرض محال مشکل مسکن در تهران را بتوان حل کرد، این کالا با مشکلات بسیاری دیگر رودر رو خواهد شد. از این مشکلات می توان به معضل مصالح در کشور، محدودیت های قانونی از جمله تراکم، شیوه متفاوت وضعیت معیشتی در ایران و بخصوص در تهران، اختلاف سلیقه ، کمبود امکانات رفاهی و بسیاری مشکلات دیگر اشاره کرد که هر کدام از آنها نیازمند رسیدگی و برنامه ریزی دقیقی هستند.
در این میان مسئله تکراری سوداگران مسکن هم گویی از بین رفتنی نیستند. افرادی که خواسته یا ناخواسته تیشه به ریشه اقتصاد مسکن کشور می زنند و همین ضربه بر طبق یک معادله از پایبست ویران در کمترین زمان ممکن به اقتصاد کل کشور لطمه می زند.
حال در این میان به نظر می رسد که ارائه وام ۱۸ میلیونی توسط دولت تنها حکم شانه خالی کردن آن از حل معضل مسکن باشد. چرا که وام ۱۸ میلیونی نه تنها نمی تواند پاسخگوی نیاز مردم برای تهیه مسکن باشد بلکه تنها می توان با آن مقداری از مصالح ساختمان را خرید. آن هم از نوع درجه چندم!
با یک حساب مختصر می توان به این نتیجه رسید که با ارائه وام ۱۸ میلیونی تنها می توان خانه ای ۳۰ متری در جنوب شهر، اتاقی ۱۲ متری در مرکز شهر و رویایی از خانه را در شمال شهر تهران را خریداری کرد. با این تفاسیر آنچه مشخص است این است که ارائه این وام ها نتواسته است تا مشکلی را حل کند و باید اغرار کرد که این به اصطلاح تسهیلات تنها باعث افزایش قیمت مسکن شده است نه حل آن.
این افزایش قیمت در برخی نقاط تهران به ۱۰۰ درصد هم رسید و همچنین طی آن بسیاری از دست های نامرئی که به نوعی در مسکن تاثیرگذار بودند بیشتر وارد عرصه شدند و در حقیقت بازار ملتهب مسکن را ملتهب تر کرد.
بی شک آنچه نتیجه گیری کارشناسان از ارائه وام ۱۸ میلیونی مسکن می باشد این است که این وام اگر نمکی بر روی زخم متورم مسکن نیست ، قدرت پانسمان آن نیز نخواهد بود . بی تردید مسکن به عوامل مختلف دیگری احتیاج دارد که باید در ابتدای راه تمام آنها مهیا گردد و سپس به دنبال درمان های موضعی برای مسکن گشت.

سید محمد حسین هاشمی