دماغ امریکایی یک میلیون تومان

دیگر همه می دانند كه امار عمل های جراحی بینی در كشور ما یكی از بالاترین امار های دنیاست و حالا سایر اعمال جراحی زیبایی نیز در كشور امار روز افزونی می یابند . هر روزنامه یا هر سایتی را كه باز كنید تبلیغات مختلف برای انواع این عمل ها را مشاهده می كنید .و حالا دیگر كار این عمل ها از صفحه اگهی ها به صفحه حوادث نیز امتداد پیدا كرده . انقدر تعداد این عمل ها و بیمارستان ها و دی كلینیك هایی كه این عمل ها را انجام می دهند زیاد شده كه حوادث و عوارض ناشی از این عمل ها خود رقم قابل توجهی از حوادث شهری را تشكیل می دهد .
اینكه استقبال روز افزون به سوی این عمل ها بخصوص عمل بینی چه علتی دارد تا حدود زیادی روشن است و سابقا نیز به ان پرداخته شده و من به این بحث وارد نخواهم شد . اما در این ارتباط نكات چندی مغفول مانده كه سعی می كنم ان را بشكافم .
البته در بسیاری از كشور های اروپایی و امریكایی هم امروزه اعمال چراحی زیبایی طرفداران زیادی دارد – البته سوای عمل بینی – و اساسا هم هیچ اشكالی در دخالت پزشكان در زیباتر كردن افراد وجود ندارد –حتی اگر مفهوم زیبایی هم بسیار سطحی و نازل و موقتی باشد! اما واقعیت این است كه خدمات پزشكی در كشور ما با خدمات پزشكی در كشور های اروپایی و امریكایی قابل مقایسه نیست . خدمات پزشكی در كشور ما به گونه ای كاملا نامتوازن و بی حساب و كتاب پیشرفت كرده است . دربرخی موارد ما بسیاری از ابتدایی ترین مسائل پزشكی را نداریم و در كنار ان در یك رشته دیگر پیشرفته ترین امكانات را داریم .
در حالیكه سبد مخارج بهداشت و درمان در بودجه های جاری دولت رقم مهمی نیست و همان هم به صورتی اقتصادی صورت نمی گیرد. بخش بسیار مهمی از این هزینه ها به مصارفی میرسد كه حداقل میتوان گفت اولویت مهمی ندارند . اینكه دستمزد بیمارستان و جراح را خود بیماران می پردازند نه دولت چندان تفاوتی در قضیه ایجاد نمی كند. در هر حال این هزینه ایست كه توسط كل كشور پرداخت می گردد . استقبال بسیاری از پزشكان به سوی اعمال جراحی زیبایی و در آمد حاصل از این عمل ها نوعی ركود در سایر رشته های پزشكی پدید می آورد. وقتی كه با معالجه مردم نمی توانی زندگی خود را بگذرانی ولی با زیبا كردنتعداد كمی از مردم می توانی در آمد سرشاری داشته باشی بدیهی است كه كدام را انتخاب می كنی ؟
در حال حاضر بسیاری از پزشكان جوان بیكارند. این بیكاری به این معنی نیست كه ایشان مازاد بر احتیاج هستند و كشور ما نیازی به آنها ندارد بلكه به این معنی است كه سیستم درمانی كشور ما با تمام نواقصی كه دارد به دلیل برآورد كم تعرفه ها و هزینه های درمان توانایی جذب ایشان را ندارد . بی تردید اگر معیار های كنونی درمانی در دنیا را در نظر بگیریم یعنی اگر تمام بیماران با استاندارد های مدرن مورد مداوا قرار بگیرند و در مورد ایشان تحقیقات هم انچام شود شاید بیش از دو برابر همین پزشكان بیكار به پزشك احتیاج داشته باشیم .
حالا در نظر بگیرید كه در همین اوضاع بخش مهمی از امكانات پزشكی كشور ما یعنی همان بخشی كه كار دارد و كار می كند صرف تغییر شكل بینی میشود .در حالی كه حتی یك واحد سكته مغزی در كشور ما وجود ندارد در حالیكه در كشور ما هنوز حتی یك مركز برای نوتوانی بیماران سكته مغزی وجود ندارد و دهه های آخر عمر بسیاری از این بیماران با رنج فراوان سپری میشود در حالیكه بسیاری از تصادفات مرگبار جاده ها به دلیل صرع و اختلالات خواب هستند حتی یك مركز تخصصی برای تشخیص و مداوای مصروعین به روش های مدرن داروئی و جراحی و حتی یك كلینیك خواب برای تشخیص و مداوای مبتلایان به اختلالات خواب وجود ندارد .
در حالیكه میزان مقالات علمی ما در كنگره ها و مجلات بین المللی در میان پایین ترین كشور هاست – البته به استثنای متخصصین زیبائی بخصوص جراحی بینی كه در همه كنگره های بین المللی میداندار اصلی هستند – و بسیاری مشكلات دیگر بخش مهمی از امكانات كشور از وقت متخصصین جراحی كه ارزش اقتصادی سال های تحصیل نیز در ساعت كاری انان مستتر است تا وقت اتاق های عمل و امكانات هتلی بیمارستان ها به این اعمال اختصاص می یابند . داستان به همین جا تمام نمی شود .
در حالیكه دولت برای كلیه اعمال درمانی تعرفه های ثابتی دارد و بخصوص بر ویزیت یعنی بر ان چیزی كه باید در ازائ یك معاینه پزشكی پرداخت شود نظارت مستمری دارد- و هر ساله رقمی را برای ان تصویب می كند كه فقط یك یا دو دهم ویزیت در فقیر ترین كشور های جهان یعنی افغانستان و بنگلادش می باشد مثلا ویزیت پزشك عمومی را هم چنان ۱۲۰۰ تومان! تعیین كرده -در مورد جراحی های زیبایی اساسا تعرفه جایی ندارد و نرخ بر مبنای اقتصاد بازار تعیین می گردد كه در برخی موارد مبلغ دریافتی از بسیاری از كشور های پیشرفته هم بیشتر است . حال انكه در جریان یك ویزیت پزشكی باید تصمیمات مهمی گرفته شود كه در صورت خطا صدمات جبران ناپذیری به بار آورد .
در همه جای دنیا ویزیت پزشكی بخصوص در شرایط غیر اورژانس به صورت مشروح انجام و ثبت می گردد و مثل یك رادیو گرافی یا ازمایش گزارش میشود . و چنین ویزیتی نرخی برابر با یكی از گرانترین ازمایشات دارد . بدیهی است چنین سیستمی برای فعالیت های آموزشی و درمانی بسیار خطرناك است اینجا دیگر مقایسه بین در امد در سایر رشته ها و پزشكی نیست بلكه مقایسه ای در بین رشته های درمانی و رشته های زیبایی است و البته بی عدالتی ناشی از عدم مدیریت درمان به همین جا خاتمه نمی یابد اختلاف فاحش بین تعرفه های داخلی و جراحی اختلاف خطر ناك بین درامد كلیه متخصصین با پزشكان عمومی و تفاوت نجومی بین در امد های خصوصی و درامد های دولتی – اموزشی جنبه های دیگری هستند كه فعلا به ان ها نمی پردازیم .
اما یكی از مهم ترین كارهایی كه برای كاهش استقبال پزشكان به این رشته ها وجود دارد اصلاح سیستم اقتصادی در سایر بخش های پزشكی است وگرنه بخش مهمی از دانشمندان كشور جراحان بسیار خبره از ابتدا حرفه پزشكی را به قصد مشاطه گری برنگیزیدند سیستم اجتماعی موجود ایشان را به این سو سوق داد . در هر حال بعد از معماری و برپاداشتن یك سیستم بهداشتی در مانی مناسب – مثل كشور های پیشرفته – اشتغال پزشكان هم به فن زیبایی هیچ اشكال منطقی نخواهد داشت.
اما در مورد عوارض این اعمال كه اخیرا به وفور مشاهده می كنیم . ابتدا باید گفت اعمال جراحی یعنی اعمالی كه در حین ان بیمار بیهوش می شود و جراحی ای صورت می گیرد در بهترین شرایط دارای عوارضی هستند و عوارضی هم كه در حال حاضر هر روز مشاهده می كنیم بیش از ان كه به بخاطر خطای پزشكی ایجاد شده باشد به دلیل تعدد این اعمال می باشد . اما به نظر می رسد چند نكته در تعدد این عوارض یا در نحوه درمان این عوارض بی تاثیر نباشد اول اینكه بسیار از این اعمال در كلینیك های روزانه یا سرپایی انجام می شوند استقبال بیش از حد دختران و جدیدا پسران از سویی و پا به بازار گذاردن جراحان جوان تر از سوی دیگر باعث شده را ه حل های ارزان تر مورد توجه قرار بگیرند در كلینیك های روزانه هزینه اتاق عمل بسیار كمتر از بیمارستان های بزرگتر است و پزشك جوان جویای نام هم میتواند بیماران با توانایی پرداخت كمتر را پذیرش دهد و كاهش هزینه را هم بیشتر از سبد سهمیه بیمارستان انجام دهد نه دریافتی خود.
باید توجه كرد كه اساسا تخصص وامكانات تخصصی برای درصد كمی از بیماران مورد لزوم می باشند در بیش از ۹۰ درصد موارد در بدترین حالات با بدترین امكانات جراحی و بیهوشی هم نهایتا اتفاق چندانی برای كسی نمی افتد اما تمام احتیاطات فقط برای ان چند درصد خطر پیش بینی می شوند .
گر این چند درصد نبود شاید تمام كارهای پزشكی را می شد در یك جزوه صد صفحه ای خلاصه كنی ودر عرض یكی دوسال آموزش دهی !. بنابراین به نظر می رسد كلیه بیمارانی كه قرار است تحت هرگونه عمل جراحی قرار بگیرند باید در یك بیمارستان عمومی با كلیه امكانات پزشكی و امكان دسترسی به كلیه تخصص ها بستری گردند .
نكته مهم دیگری كه باعث استقبال جوانان به بخش خصوصی به خصوص كلینیك های روزانه میگردد عدم پذیرش جراحی های زیبایی در بیمارستان های دولتی و عدم پذیرش بیمه ها می باشد . این مراكز كه عمدتا بیمارستان های عمومی هستند و از امكانات خوبی برخوردارند می توانند بسیاری از جوانان را كه توانایی پرداخت كمتری دارند به خود جلب كنند . اگر اتوموبیلی از جاده خارج شده و به سوی دیگری می رود می توان چشم های خود را گرفت و ندید میتوان به او دستور داد كه برگردد مسلما این دو كار اتوموبیل را به جاده بر نخواهد گرداند اما اگر فرمان ان را در دست بگیرید شاید بتوانید ان را به جاده برگردانید .
بیمارستان های دانشگاهی میتوانند تعداد كمی بیمار را برای این اعمال بر حسب نوبت بپذیرند و به بسیاری هم وقت های دراز مدت بدهند و البته باید مراقب بود كه بیمارستان های "خودگردان "اموزشی هم كه همه كمابیش در ورطه مشكلات اقتصادی هستند راه حل این مشكلات را در جراحی بینی نیابند چراكه در همین بیمارستان ها هم ممكن است همین فعالیت اموزشی مختصر به نفع عمل بینی به ورطه فراموشی سپرده شود .

دكتر بابك زمانی

منبع : شبکه خبری ورلد نیوز