فرزندخواندگی

خانواده واحد بنیادین جامعه و كانون اصلی رشد و تعالی انسانی است ، و به تجربه ثابت گردیده كه كودك در محیط و فضای خانوادگیِ سالم بهتر رشد نموده و تكامل و تعالی می یابد . بدیهی است فرزندانی كه در محیط خالی از عشق و دلبستگی خانوادگی تربیت و بزرگ شوند در معرض بحرانهای عاطفی و روحی بسیاری قرار خواهند گرفت . لذا با وصف آنكه مؤسسات خیریه قانوناً مؤظف به نگهداری كودكان بی سرپرست می باشند مقنن با تصویب مقررات قانونی خاص سرپرستی كودكان بی سرپرست را تحت شرایطی به زوجین فاقد فرزند واگذار تا آنان در دامان پرمهر و عطوفت پدر و مادر مجازی خود پرورش یافته و انشاء اله بتوانند در آینده پذیرای مسئولیتی خطیر در جامعه اسلامی گردند.
●مفهوم فرزند خواندگی
هر زن و شوهر مقیم ایران در صورت توافق با یكدیگر می توانند سرپرستی طفل صغیر را بعهده بگیرند مشروط بر آنكه منافع مادی و معنوی طفل را تأمین نمایند .
●شرایط زوجین برای فرزند خواندگی
۱ – پنج سال تمام از تاریخ ازدواج آنها گذشته و آنها در این مدت صاحب فرزندی نشده باشد .
۲ – سن یكی از آنها حداقل ۳۰ سال تمام باشد .
۳ – زوجین سابقه محكومیت كیفری مؤثر نداشته باشد .
۴ – هیچ یك از زوجین محجور نباشند.
۵ – زوجین صلاحیت اخلاقی داشته باشند .
۶ – زوجین یا یكی از آنها امكان مالی برای نگهداری كودك بی سرپرست را داشته باشد .
۷ – هیچیك از آنان مبتلا به بیماری واگیر صعب العلاج نباشند .
۸ – معتاد به الكل ، مواد مخدر و یا سایر اعتیادات مضر نباشد .
●شرایط طفلی كه به سرپرستی واگذار می شود :
۱ – سن طفل كمتر از ۱۲ سال باشد.
۲ – هیچیك از والدین و یا جد پدری كودك شناخته نشده یا در قید حیات نباشد و یا آنكه از كودكانی باشند كه به مؤسسات خیریه سپرده شده و سه سال تمام پدر و مادر یا جد پدری او مراجعه نكرده باشند.
●دادگاه صالح و نحوه اعطاء سرپرستی از سوی دادگاه به زوجین متقاضی كودك
دادگاه صالح برای رسیدگی ، دادگاه خانوادهٔ محلِ اقامتِ متقاضی است و دادگاه در دو مرحله به تقاضای فرزند خواندگی رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می كند.
۱ – صدور قرار برای دوره آزمایشی :
دادگاه پس از بررسی جهات اخلاقی و مادی زوجین چنانچه آنها را صالح تشخص دهد قراری تحت عنوان سرپرستیِ آزمایشیِ زوجین صادر و كودك را موقتاً به آنان تحویل می دهد و در مدت آزمایش چنانچه دادگاه در اثر تحقیقات زوجین را صالح برای سرپرستی كودك تشخیص ندهد می تواند قرار صادره را فسخ نماید و البته زوجین نیز در مدت آزمایشی می توانند انصراف خود را از سرپرستی كودك اعلام نمایند.
۲ – صدور حكم سرپرستی دائم
چنانچه دادگاه زوجین را از جهات اخلاقی و مادی واجد شرایط تشخیص دهد و زوجین نیز به ترتیب اطمینان بخشی هزینه تربیت و نگهداری و تحصیل طفل را تا سن بلوغ وی فراهم نمایند دادگاه مبادرت به صدور حكم سرپرستی دائمی نموده و مراتب به اداره ثبت احوال ابلاغ تا شناسنامه ای با مشخصات زوجین و طفل تحت سرپرستی صادر و به آنان تحویل گردد.
توضیح آنكه خروج از كشور طفلی كه به سرپرستی آزمایشی واگذار شده است منوط به موافقت دادستان محل خواهد بود.
●موارد فسخ حكم سرپرستی
۱ – تقاضای دادستان از دادگاه در صورت سوء رفتار و عدم صلاحیت زوجین .
۲ – تقاضای سرپرست بعلت سوء رفتار كودك یا از دست دادن استطاعت مالی .
۳ – توافق كودك با سرپرست پس از رسیدن به سن قانونی یا موافقت سرپرست با والدین واقعی كودك .
●نكات ضروری از این قانون
۱ – باردار شدن زوجه یا تولد كودك در خانواده سرپرست موجب فسخ حكم سرپرستی نخواهد بود.
۲ – چنانچه زوجین به دلایل پزشكی نتوانند صاحب فرزند شوند از بند ۱ و ۲ شرایط زوجین برای فرزند خواندگی معاف خواهند بود.
۳ – وجوه و اموالی كه زوجین به طفل تحت سرپرستی خود صلح نمودند در صورت فوت طفل به زوجین تملیك خواهد شد .
۴ – متقاضیان فرزند خواندگی با رعایت این قانون و در صورت واجد شرایط بودن می توانند فرزندان متعددی را سرپرستی نمایند .
۵ – در فرزند خواندگی كودك از حیث احوال شخصیه و ارث و وصیت تابع عادات و قواعد مذهبی پدر و مادر خواهد بود .
۶ – دعوی مطروحه دعوی غیرمالی است .
در ذیل نمونه ای از دادخواست تكمیل شده جهت اطلاع آورده می شود :
●مواد قانونی
۱ – مواد ۱ الی ۱۷ از قانون حمایت از كودكان بدون سرپرست مصوب ۱۳۵۳ .
۲ – قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاكم مصوب ۱۳۱۲ .
●برگ دادخواست به دادگاه عمومی
محل اقامت شهر – خیابان – كوچه – شماره - پلاك شغل نام پدر نام خواندگی نام مشخصات طرفین
مشخصات زوجین در این قسمت نوشته می شود. خواهان
۱ – دادستان دادسرای عمومی۲ – مؤسسه خیریه ای كه طفل بی سرپرست در آنجا نگهداری می شود. خوانده
مشخصات وكیل زوجین در صورتی كه وكیل داشته باشند. وكیل یا نماینده قانونی
تقاضای صدور حكم فرزندخواندگی تعیین خواسته و بهای آن
۱ – فتوكپی عقدنامه ۲ – مدارك پزشكی دائر بر نازائی ۳ – مدارك مربوط به استطاعت مالی ۴ – مدارك مربوط به صلاحیت اخلاقی (عدم سوء پیشینه – استشهادیه محلی) ۵ – فتوكپی وكالتنامه در صورت داشتن وكیل) دلایل و منضمات دادخواست
ریاست محترم دادگاه عمومی احتراماً به استحضار می رساند اینجانبان خواهانهای فوق مدت …. سال است كه ازدواج نموه و با توجه به مدارك پزشكی كه ضمیمه می باشد تاكنون صاحب فرزندی نشده ایم به مؤسسه كودكان بی سرپرست مراجعه و كودك دختر / پسر ….ماهه ای را با نام انتخاب و علاقمند به نگهداری و حضانت وی می باشیم ، نظر به اینكه از صلاحیت اخلاقی و مالی طبق مدارك پیوست برخوردار می باشیم تقاضای صدور حكم بر فرزندخواندگی مورد تقاضا است.محل امضاء – مهر – انگشت
شعبه دادگاه عمومی رسیدگی فرمائید .نام و نام خانوادگی مقام ارجاع كننده تاریخ / / امضاء شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره
تاریخ

اداره كل آموزشهای مردمی
حوزه معاونت آموزش قوه قضائیه

منبع : سایت حقوقی دادخواهی