دلبند کانادایی

● درباره مجموعه تلویزیونی «قصه های جزیره» به بهانه پخش از شبكه دو
حدود هشت سال پیش در حالی كه در جریان توسعه شبكه های تلویزیونی در تلویزیون ایران، تعداد سریال های كم ارزشی كه از شبكه های مختلف پخش می شد رو به افزایش بود، پخش یكی از جذاب ترین سریال های تلویزیونی جهان در دهه نود، اتفاق جالبی بود كه در شبكه دوم افتاد.
پخش سریال «جاده ای به سوی آونلئا» كه در ایران با نام «قصه های جزیره» به روی آنتن می رفت سبب شده بود كه اكثر مردم هر چهارشنبه ساعت ۹ شب پای تلویزیون بنشینند و این سریال دیدنی را تماشا كنند. از اول تابستان امسال نیز شبكه دوم سیما ساعت چهار عصر هر روز بار دیگر این سریال را پخش می كند.
«قصه های جزیره» چنان سریال ارزشمندی است كه تماشای دوباره آن حتی برای كسانی كه سال ها قبل تمامش را تماشا كرده اند جذاب به نظر می رسد. سریال تلویزیونی «جاده ای به سوی آونلئا» یا همان «قصه های جزیره» در فواصل سال های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۶ در كانادا و ایالات متحده پخش شد. این مجموعه تلویزیونی كه به مدت هفت سال از شبكه سی بی اس پخش شد، محصول مشترك كانادا و آمریكا (با همكاری كوین سولیوان، شركت دیسنی) بود. اگرچه شركت دیسنی بعدها سهم بیشتری در تولید این سریال داشت و منجر به ماجراهای عجیبی شد كه مقدمات توقف سریال را فراهم ساخت. «قصه های جزیره» براساس اقتباسی آزاد از كتابی به قلم «مود مونتگومری» نویسنده مشهوری است كه پیش از این سریال «آن و رویاهای سبز» براساس كتاب دیگری از او ساخته شد.
«آن و رویاهای سبز» همان سریالی است كه در ایران نیز پخش شد و آن شرلی، دختر موقرمز را به یكی از شخصیت های خاطره انگیز تلویزیونی تبدیل كرد.
اگرچه داستان «قصه های جزیره» در جزیره پرنس ادوارد می گذرد اما سریال در آكسبورگ اونتاریو فیلمبرداری و نماهای داخلی در تورنتو گرفته شد. سریال در شهری خیالی در جزیره پرنس ادوارد و در اوایل قرن بیستم (۱۹۱۲ - ۱۹۰۳) می گذرد. در آنجا سارا استنلی (سارا پولی) توسط پدر ثروتمندش نزد خاله هایش هتی و اولیویا كینگ فرستاده می شود تا در كنار خانواده مادر مرحومش زندگی كند. سریال روی فعل و انفعالات پیرامون مواجهه سارا با خویشاوندان تازه یافته اش متمركز می شود و داستان هایی درباره خانواده كینگ را بازگو می كند.
بعدها قسمت هایی از سریال بیشتر به آن دسته از ساكنین آونلئا می پردازد كه با خانواده كینگ در ارتباط هستند و سرانجام سارا پولی از جریان داستان حذف می شود و فقط چند بار به عنوان بازیگر میهمان در سریال حضور پیدا می كند.
● روایت «قصه های جزیره» در ۱۴۰ كشور
«قصه های جزیره» را می توان موفق ترین سریال كانادایی نامید كه به مدت هفت سال از شبكه سی بی اس پخش شد. موفقیت كم نظیر این مجموعه تلویزیونی سبب شد كه پس از پایان پخش آن در داخل كانادا، به ۱۴۰ كشور جهان فروخته شود. البته همزمان با موفقیت سریال در كانادا، تهیه كنندگان «قصه های جزیره» تغییراتی در داستان ایجاد كردند تا سریال جذابیت بیشتری برای مردم دیگر كشورهای جهان داشته باشد.
«جاده ای به سوی آونلئا» جوایز متعددی نیز كسب كرد. از بین ۲۸ جایزه ای كه به این سریال تعلق گرفت چهار جایزه امی از بقیه برجسته تر بود. در سال ۱۹۹۷ دیان ویست به خاطر بازی در این سریال جایزه امی بهترین بازیگر مهمان را از آن خود كرد. در سال ۱۹۹۵ نیز جایزه امی طراحی صحنه به مادلین استیوارت رسید.
دو سال قبل از آن نیز جایزه امی بهترین برنامه برای كودكان نصیب مجموعه تلویزیونی «جاده ای به سوی آونلئا» شد. در سال ۱۹۹۲ نیز جایزه بهترین بازیگر اصلی به این سریال تعلق گرفته بود.
موفقیت سریال سبب شد كه DVD آن در آمریكا بسیار پرفروش باشد.
هنگام توزیع سریال به صورت DVD در ایالات متحده نام آن به «آونلئا» تغییر یافت.
● نقش های اصلی
▪ هتی كینگ (جكی بروز): معلم معقول، جدی و میانسال مدرسه آونلئا. او به همراه خواهرش اولیویا و خواهرزاده اش سارا در رزكوتیج زندگی می كند. وقتی كه سارا با دایه اش در اروپاست، هتی سرپرستی دیوی و دورا، دوقلوهای خانم لیند را قبول می كند.
▪ سارا استنلی (سارا پولی): دختر ۱۱ ساله ماجراجویی كه به زندگی مرفه در مونترال عادت كرده، یاد می گیرد كه خودش را با زندگی ساده تر در آونلئا وفق دهد. وقتی كه او به آونلئا می رسد با خاله های مجردش هتی و اولیویا زندگی می كند. بعدها سارا با دایه اش به اروپا سفر می كند.
▪ اولیویا كینگ (مگ رافمن): خاله مهربانتر و جوانتر سارا. او بعداً با جاسپر دیل ازدواج می كند و رزكوتیج را ترك می كند. اولیویا پیش از ازدواج، به عنوان گزارشگر برای روزنامه محلی كار می كند. در جریان همین كار است كه اولیویا و جاسپر دیل به هم نزدیك می شوند، چرا كه جاسپر عكاس مطالب اولیویا است. جاسپر و اولیویا صاحب یك بچه به نام مونتگومری هم می شوند.
▪ آلك كینگ (سوریك اسمیت): آلك برادر هتی و اولیویا و دایی سارا است. او كشاورز است و با خانواده اش در همسایگی رزكوتیج در مزرعه كینگ زندگی می كنند.
ژانت كینگ: ژانت همسر مهربان آلك است.
▪ فیلیسیتی كینگ (جما رامپروگانا): دختر ۱۳ ساله آلك و ژانت. او اغلب وظایفش را به عنوان دختر بزرگ خانواده انجام نمی دهد و خود را برتر از خواهر و برادر و دخترعمه اش، سارا احساس می كند. او در طول سریال چند بار تصمیم به ازدواج می گیرد اما در پایان با گاس پایك ازدواج می كند. فیلیسیتی در طول سریال می خواهد دكتر شود و در انتها پرورشگاه آونلئا را راه می اندازد.
▪ فیلیكس كینگ (زاخاری بنت): پسر ده ساله آلك و ژانت. او بچه بازیگوشی است كه اغلب به دردسر می افتد. فیلیكس با ایزی دختر معلم تازه بیوه شده آقای پتیبورن دوست می شود. در فصل های بعدی سریال بین فیلیكس و ایزی رابطه عاشقانه برقرار می شود.
سیسیلی كینگ (نقش او را در ابتدا هارمونی كرامپ و پس از آن مولی آتكینسون بازی كرد): تغییر بازیگر زمانی رخ داد كه سیسیلی به سل مبتلا شد و به آسایشگاهی در ایالات متحده رفت. او بیش از برادرش فیلیكس به كار در مزرعه علاقه مند است.
▪ گاس پایك (مایكل ماهونن): جوان خانه به دوشی كه به مرور احترام و توجه اهالی شهر را جلب می كند (فصل های ۲ تا ۵) گاس، ملوان هم هست. او مدتی آونلئا را ترك می كند تا پدر و مادرش را كه حدس می زند مرده اند، پیدا كند. پس از وقوع یك گردباد بزرگ، همه تصور می كنند كه گاس مرده است اما فیلیسیتی و هتی، او را در ساحل شرقی آمریكا می یابند. گاس كور شده و فیلیسیتی و هتی او را برای عمل جراحی به كانادا می آورند تا بینایی اش را بازیابد. پس از انجام جراحی، گاس و فیلیسیتی با هم ازدواج می كنند.
▪ جاسپر دیل (آر.اچ. تامسون): جاسپر عكاس و مخترعی خجالتی است كه لكنت هم دارد. او با اولیویا ازدواج می كند.
● سارا پولی، دلبند كانادایی
سارا پولی بازیگر، خواننده و كارگردان جوان كانادایی هشتم ژانویه سال ۱۹۷۹ در تورنتو به دنیا آمد. او در فیلم های متعددی از جمله «شیرینی جهان پس از مرگ»، «زندگی من بدون من» و... بازی كرده است. دایان پولی، مادر سارا وقتی كه او نوجوان بود به علت ابتلا به سرطان درگذشت.
سارا اولین بار در چهار سالگی حضور در مقابل دوربین را با بازی در نقش مولی در فیلم «یك كریسمس جادویی» تجربه كرد. در هشت سالگی او در یك مجموعه تلویزیونی كه براساس كتاب های بورلی كلوی ساخته شد بازی كرد. اگرچه آن سریال تنها یك سال پخش شد، سارا پولی پس از آن با بازی در نقش سارا استنلی به چهره ای مشهور تبدیل شد «سفر به آونلئا» سارا را هم به شهرت و هم به پول رساند تا جایی كه مطبوعات كانادایی به او لقب «دلبند كانادا» را دادند. پس از هفت سال سارا از دخالت شركت دیسنی در متن سریال برای آمریكایی كردن آن خشمگین شد و تقاضا كرد كه از سریال خارج شود. نویسندگان به ناچار مجموعه را به نحوی ادامه دادند كه شخصیت سارا استنلی برای تحصیل به فرانسه سفر كند و از سریال خارج شود. چندی نگذشت كه ادامه ساخت سریال نیز متوقف شد اگرچه پولی در قسمت آخر در نقش سارا استنلی بازی كرد. اظهار بی علاقگی سارا پولی برای بازی در سریال در آن سال ها سر و صدای زیادی در كانادا به پا كرد.دلزدگی او از شركت دیسنی در اتفاقی در جریان جنگ خلیج فارس ریشه داشت؛ وقتی كه او توسط شركت دیسنی به جشن اهدای جوایز كودكان در واشینگتن دی سی دعوت شد در حالی كه ایالات متحده هنوز درگیر جنگ خلیج فارس بود سارا پولی ۱۲ساله در آن مراسم نشان صلح را به تن داشت. پس از اینكه سارا از بازی در سریال با همكاری دیسنی خودداری كرد عملاً در لیست سیاه شركت دیسنی قرار گرفت. پس از درگیری با دیسنی، پولی تلاش بیشتری را معطوف فعالیت های سیاسی چپ گرایانه اش كرد و عضو برجسته حزب دموكرات جدید شد و پیتر كورموس نماینده مردم اونتاریو در مجلس، مرشد سیاسی او محسوب شد.
در سال ۱۹۹۵ چند تا از دندان های سارا پولی در درگیری با پلیس شكست. او در كویینز پارك تورنتو به اقدامات دولت محافظه كار محلی مایك هریس اعتراض كرده بود. او در سال های اخیر به فعالیت های سیاسی خود ادامه داد اما همچنان یكی از بازیگران جوان و محبوب آمریكای شمالی به شمار می رود.
پس از حادثه تورنتو او به عرصه سینما بازگشت و در فیلم «شیرینی جهان پس از مرگ» ساخته آتوم اگویان بازی كرد و در ایالات متحده مورد توجه قرار گرفت. سارا پولی در جشنواره فیلم ساندنس یكی از بازیگران محبوب بود. او قرار بود نقش پنی لین را در فیلم «تقریباً مشهور» بازی كند اما كار را رها كرد و به كانادا برگشت تا در فیلم كم هزینه «قانون حریم ها» بازی كند. در سال ۲۰۰۶ اعلام شد كه او اولین فیلم بلندش را كارگردانی می كند.
فیلم «دور از او» براساس داستان كوتاهی از آلیس مونرو ساخته شد. سارا پولی كه هم اكنون ۲۷ساله است در سال ۲۰۰۳ با دیوید وارنسبی ازدواج كرد.
● روایت نوستالژیك از زندگی در روستا
تعداد سریال هایی كه از شبكه های مختلف تلویزیونی پخش می شود بسیار زیاد است. با گسترش ارتباطات و شكل گیری تلویزیون های كابلی هر روزه تعداد زیادی سریال تلویزیونی در حال ساخت است. اما از بین این همه تنها چند سریال می توانند همچون «قصه های جزیره» مورد توجه قرار بگیرند. شاید بتوان موفقیت «قصه های جزیره» را در دهه نود با مجموعه تلویزیونی «دوستان» در سال های اخیر مقایسه كرد.
اگرچه «قصه های جزیره» در زمان ساختنش یكی از پرهزینه ترین سریال هایی بود كه در كانادا تولید شد اما موفقیت این سریال بیش از هر چیزی به ساختار قوی قصه آن برمی گردد. ساختار داستان سریال، ثابت است. پیرنگ اپیزودها براساس روابط بچه ها با یكدیگر و ورود تدریجی شان به دنیای بزرگسالان و زندگی اجتماعی استوار است. ساختار سریال «قصه های جزیره» مبتنی بر گذر بچه ها به دنیای بزرگسالی با روایتی آرمانگرایانه و نوستالژیك از زندگی اجتماعی در روستا است. داستان «قصه های جزیره» در آغاز جنگ جهانی اول تمام می شود. این واقعیت سبب می شود كه ارتباط كودكی، خانواده و اجتماع در یك دوره زمانی توام با آرامش مستحكم تر شود.
شخصیت پردازی قوی، برجسته ترین ویژگی سریال «قصه های جزیره» است. این ویژگی خصوصاً در مورد شخصیت های كودك بارز است و باعث می شود تا از یك سو تماشاگران خردسال با نقش ها، احساس همذات پنداری كنند و از سوی دیگر بزرگسالان بخشی از خاطرات كودكی شان را در مقابل خود ببینند. در خلق شخصیت های خردسال و به طور مشخص سارا، فیلیكس و فیلیسیتی بیش از اینكه نگاهی اخلاق گرایانه وجود داشته باشد، رویكردی واقع گرایانه به چشم می خورد.
هر كدام از این سه شخصیت شیطنت ها، خوبی ها، بدی ها، بدجنسی ها و مهربانی های خاص خودشان را دارند. همچنان كه خاله هتی با اخلاق تند و جدی اش هیچ گاه مغضوب تماشاگر نمی شود چرا كه در خلق شخصیت او با تیزبینی، رگه هایی از مهربانی و دیگر خواهی (البته به روش خودش) گنجانده شده است. دیگر شخصیت های سریال نیز چنان طراحی شده اند كه در كنار شخصیت های اصلی بتوانند واقعیتی از زندگی اجتماعی را شكل دهند. فراز و فرود ویژگی های شخصیتی نقش های مختلف مبتنی بر تفاوت های رفتاری در زندگی واقعی است.
از سوی دیگر، اگرچه وجه اجتماعی در سریال اهمیت دارد اما پیگیری داستان در اولویت قرار می گیرد. بر همین اساس با پس زمینه قرار گرفتن كاركردهای اجتماعی، هم داستان از جذابیت نمی افتد و هم اینكه اهداف اجتماعی با این شگرد بیشتر تامین می شود. سریال در یك منطقه روستایی و در شهری بسیار كوچك اتفاق می افتد. اما برخورد شخصیت ها در جهت بازآفرینی دنیای مدرن است. در «قصه های جزیره» به مرور شاهد شكل گیری هسته های اجتماعی و نهادهایی هستیم كه در عصر مدرن كاركرد یافته اند. تماشاگر سریال علاوه بر دنبال كردن سریالی جذاب، با وجوهی از تاریخ به زبان داستانی نیز آشنا می شود. نكته دیگری كه در سریال مورد توجه قرار می گیرد شیوه زندگی در كشوری مثل كانادا است كه مبتنی بر زندگی مسالمت آمیز شخصیت هایی با هویت های مختلف در كنار یكدیگر است.
به همین دلیل است كه قصه های جزیره، علاوه بر كانادا در آمریكا نیز با استقبال روبه رو و زمینه موفقیت جهانی آن فراهم می شود. «آونلئا» نه اتوپیایی ذهنی، بلكه شهری زمینی در بطن داستانی ظریف است كه در آن آدم ها با ویژگی های ذاتی شان - مثبت یا منفی - در كنار هم زندگی می كنند و تاریخ را می سازند.

مجتبی پورمحسن

منبع : روزنامه شرق