خوش آمد گویی بورس به بانک های دولتی

طبق استفساریه سازمان خصوصی سازی و هیات عالی واگذاری سهام از مقام معظم رهبری از آنجایی که ارزش سهام بانک هایی که واگذار می شود، ۵۰ درصد ارزش صنعت بانکداری را تشکیل می دهد، بنابراین باید تمامی سهام پنج بانک صادرات، ملت، تجارت، رفاه و پست بانک به بخش خصوصی واگذار شود.
به همین منظور از حدود دو سال گذشته جلساتی با حضور نمایندگان سازمان خصوصی سازی، بورس و بانک های مشمول واگذاری بند (ج) اصل ۴۴ قانون اساسی در وزارت امور اقتصادی و دارایی تشکیل شد که نتیجه این جلسات، تشکیل کارگروهی برای اجرایی کردن واگذاری سهام بانک های صادرات، ملت و تجارت بود.
بعدازاتمام فعالیت کارگروهها در سال ۸۶ جلساتی با سازمان خصوصی سازی و بورس جهت انجام اقدامات لازم برای خصوصی سازی بانک ها انجام و سپس مقرر شد بعد ازبرگزای مجامع بانکها نخستین سری از آنها درشهریور ماه۸۶ وارد بورس شوند و امروز با گذشت ۹ ماه ازاین وعده هنوز بازار سرمایه در انتظار دیدن بانکهاست تا شاید طبق آخرین وعده بالاترین مسئول سازمان خصوصی سازی کشور درسال ۸۷ و تاکید سرپرست جدید وزارت اقتصاد بر اجرای سریعتر و کاملتر اصل ۴۴ بانک ملت در ۲۹ خرداد و بانک صادرات در ۱۷ تیر به بورس راه یابند.
واگذاری بنگاه های دولتی به واسطه زمان دولتی بودن و تفکر دولتی موجود درکشور و نیز تاخیر در تصویب سیاست های اصل۴۴ با مشکلاتی مواجه است که این مشکلات دربنگاه های مالی کشور به دلیل نوع مدیریت و اساسنامه ونیز بدهی و مطالبات معوق آنها دوچندان می شود به همین منظور برای پذیرش در بورس باید آماده سازی شوند یعنی ابتدا به شرکت های سهامی عام تبدیل شده و اساسنامه خود را اصلاح کنند و به سمت گزارشگری شفاف که از قوانین و مقررات بازار سرمایه است پیش روند و اکنون بعد ازگذشت ۹ ماه فعالیت برای آماده سازی بانک ها، تصویب اساسنامه آنها همچنان مهم ترین موضوعی است که باید در مورد بانک ها انجام شود و به گفته رئیس سازمان خصوصی سازی سایر اقدامات مربوط به بودجه و حسابرسی آنها در حال انجام است تا سهام این بانک ها درموعد مقرر وارد بورس شود.اگرچه ۲۹ خرداد زمان قطعی ازسوی مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور اعلام شده است ولی هنوز اساسنامه بانک ها مطابق استاندارد بورس به تایید بانک مرکزی و تصویب مجمع عمومی نرسیده و به شرکت سهامی عام تبدیل نشده است.
علاوه بر این تاکنون تصویر روشنی از روند خصوصی سازی بانک ارائه نشده و نوعی سردرگمی در این زمینه احساس می شود زیرا تعریف مشخصی از فرایند خصوصی در بانک بیان نشده و مشخص نیست که با این ساختار خصوصی سازی آن ها چگونه انجام می شود و مابقی سهام بانکها بعدازعرضه اولیه درچه زمانی واگذار خواهد شد؟ که این عوامل قطعا درتصمیم سرمایه گذاران موثر خواهد بود. این درحالی است که بعد از مشخص نشدن وضعیت دو بانک پذیرش شده درنیمه دوم سال گذشته هیات پذیرش اوراق بهادار شنبه شب با درخواست پذیرش سهام بانک تجارت در بورس موافقت کرد.
به این ترتیب بانک تجارت بعد از دو بانک ملت و صادرات با شروط ۱۸ گانه دربورس پذیرش شد تا به عنوان سومین بانک مشمول واگذاری های اصل ۴۴ در بورس شناخته شود. در اقتصاد بانک محور کشور حدود ۹۰ درصد نقدینگی کل از سوی بانک ها مدیریت می شود و عملکرد نهادهای عامل در خصوصی سازی آنها به طور مستقیم بر منافع گروه های سهامداران، سپرده گذاران، تسهیلات گیرندگان، مشتریان و سایر شرکت های قابل واگذاری و حتی سهامداران سایر شرکت ها تاثیرگذار است.
در عین حال بررسی های آماری نشان می دهد تقریبا هر سال بانک ها در ابتدای فهرست صد شرکت برتر کشور از لحاظ شاخص های مختلف مانند حجم کاری قرار دارند و این مسئله در کنار تاثیرگذاری فراوان این بنگاه ها بر سیاست های پولی کشور، لزوم تامل بیشتر در سازوکار خصوصی سازی آنها را چندین برابر می کند.
برخی کارشناسان معتقدند که باید انتقال سهم بانکها به گونه ای صورت گیرد که مردم در آن حضور پیدا کرده و علاوه بر این که در دریافت و خرید سهام این گونه موسسات سهیم بوده در نحوه نظارت بر چرخش امور این دسته از واحد ها و تصمیم گیری های آن مشارکت به عمل آورند.
ازسویی دیگر به گفته برخی کارشناسان با مطالبات معوق و دارایی های غیرسودده و روندی که در سال های اخیر در مورد تسهیلات تحمیلی در پیش گرفته شده به نظر می رسد استقبال گسترده از عرضه این سهام صورت نگیرد ضمن این که اکثر سرمایه بانک های دولتی غالبا در طرح های غیراقتصادی بلوکه شده و نیز بعد از تصویب طرح های زودبازده درآمدهای عمده ای صرف این طرح ها شده است در حالی که نحوه بازگشت آن ها مشخص نیست بنابراین روند آن ها به سمت رفتار غیراقتصادی پیش رفته است.
به هر حال طبق وعده مقرر حدود یکماه به عرضه بانک های دولتی باقی است که برای عرضه سهام در بورس ملاک هایی نظیر حسابرسی، سودده یا زیان ده بودن، معوقه ها، سرمایه گذاری ها و اصلاح اساسنامه موثراست که باید هر چه سریعتر وضعیت آنها مشخص شده و برای ورود به بورس آماده شوند تا شاید گامی درجهت خصوصی سازی و حرکت به سمت اقتصاد بورس محور برداشته شود.
اما حال باید منتظر وعده وعیدهای مسئولان در ماههای پایانی خرداد ماه برای خصوصی سازی بانک های دولتی باشیم و ببینیم که این بار مسئولان به صحبت های خود جامه عمل پوشانده و شاهد ورود بانک ها یکی پس از دیگری خواهیم بود؟

منبع : روزنامه ابتکار