تلاش ناطق نوری برای دولت وحدت ملی

این روزها علی‌اکبر ناطق‌نوری، روحانی بلندپایه اصولگرا، در اندیشه هدایت انتخابات ریاست‌جمهوری به سوی یک فرد معتدل، برای تشکیل «دولت ملی» است. او در نظر دارد که با جمعی از اصولگرایان اصیل و اصلاح‌طلبان معتدل، لویی جرگه‌ای تشکیل دهد تا از آن طریق انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده را مدیریت و آن را از وضعیت فعلی که یک جریان تندرو آن را به دست گرفته، خارج کند. این چنین است که ناطق‌نوری در تماس و دیدار با اکبر هاشمی‌رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی و مهدی کروبی از راز دل خود پرده برداشته و دریافته که آنان نیز نگران سرنوشت و آینده کشور هستند و حاضرند جبهه نجات ملی تشکیل دهند. از قرار معلوم در ایام تعطیلات عیدنوروز، خاتمی و ناطق‌نوری، هر دو به یک سفر مشترک می‌روند. برای اولین بار ناطق‌نوری با سیدمحمد خاتمی مفصل سخن می‌گوید. هر دو روحانی از وضعیت موجود و رویه دولت در امور اقتصادی و اجتماعی و سیاسی گله و انتقاد می‌کنند. ناطق‌نوری در همان دیدار پیشنهاد خود را ارایه و درمی‌یابد که خاتمی نیز همراه دغدغه‌های اوست. بعد از این دیدار بود که با هاشمی‌رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان سخن گفته می‌شود و پس از آن نیز با مهدی کروبی دبیرکل حزب اعتماد ملی.گویا ناطق‌نوری، این سخن خود را نیز با خردمندان جناح راست مانند محمدرضا مهدوی‌کنی، محمد یزدی و جمعی از مدرسین و اعضای روحانیت مبارز نیز در میان گذاشته است.
بدین‌ترتیب رقابت‌های تاریخی و انتخاباتی که تا پیش از این در دوگانه چپ – راست یا اصلاح‌طلب و اصولگرا در میدان انتخابات خود را به رخ می‌کشید، به طرز معناداری در حال تغییر است. البته شروع این تغییر از سال ۸۴ و پس از ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد آغاز شد. احمدی‌نژاد اگرچه از دل جریان اصولگرایی بیرون آمد، امّا مدیریت او باعث انتقادات بسیاری در میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان شد. همین موضوع رقبای دیرین را به یکدیگر نزدیک‌تر کرد و آنها دریافتند که می‌توانند بر وجوه مشترک و منافع ملی پای سخن یکدیگر بنشینند. این در حالی است که حسین شریعتمداری چند روز پیش در سرمقاله خود در روزنامه کیهان طی واکنشی تند و عتاب آلود، به صراحت یادآور شد آنان که با اصلاح‌طلبان بنشینند و ائتلاف تشکیل دهند، از دایره اصولگرایی خارج شده‌اند.بدین‌ترتیب پیش‌بینی اینکه اختلافات راست‌دولتی با اصولگرایان اصیل آغاز و منتهی به خروج اصولگرایان از دایره راست دولتی شود، چندان دور از ذهن نیست.
علی‌اکبر ناطق‌نوری در سال‌های اخیر با ارتقای نقش خود از یک فعال ارشد سیاسی به یک «دولت ساز»، توانسته است تأثیر مهمی بر جریانات سیاسی کشور داشته باشد. اگر او نتوانست در سال ۸۴ شورای هماهنگی نیروهای انقلاب را آنطور که شایسته و بایسته بود ، هدایت و آن را به چتری برای تمام اصولگرایان تبدیل کند تا کسانی مانند محمدباقر قالیباف، محمود احمدی‌نژاد، احمد توکلی بر نظر این شورا احترام بگذارند و به کاندیداتوری علی لاریجانی تن دهند، اما پس از آن توانست، با بازسازی اصولگرایان، مجدداً توان «دولت‌سازی» خود را به رخ مخالفان تندرویش که در میان اصولگرایان نشسته‌اند، بکشد. اول بار او در انتخابات مجلس خبرگان و پس از آن انتخاب رئیس مجلس خبرگان نقش‌آفرینی کرد. ناطق‌نوری هیچ‌گاه در خصوص این‌که چه کسی رئیس مجلس خبرگان باشد، سخن نگفت، امّا کم نیستند که در گعده با او، دریافتند یکی دو شب قبل از این‌که انتخابات هیات رئیسه خبرگان آغاز شود، او دریافته بود که یک جریان تندرو با هدف تخریب هاشمی‌رفسنجانی، درصدد است که مانع ریاست او بر مجلس خبرگان شود و نامزد خود را به این مقام برساند. پس بی‌دلیل نبود که ناطق‌نوری با شیخ حسن روحانی تماس بگیرد، او را در جریان ماوقع بگذارد و خود نیز دیگر روحانیون خبرگان را بسیج کند تا به رغم برخی دلخوری ها و گلایه ها در حمایت از هاشمی‌رفسنجانی برخیزند و او را برای این سمت انتخاب کنند. مدیریت او در این ماجرا اگر بر هر کس پنهان ماند، بر اکبر هاشمی رفسنجانی پنهان نماند. او تنها کسی بود که دریافت، رفیق دیرین در وانفسایی که دوستان به مخالف و منتقد تبدیل می‌شوند، به یاری‌اش آمده است.
دیگر بار ناطق‌نوری تصمیم گرفت انتخاب هیات‌رئیسه مجلس هشتم را مدیریت کند. پنهان نیست که او به علی لاریجانی علاقمند است و اگر نتوانست حق دوستی را در انتخابات سال ۸۴ ادا کند، امسال در انتخاب هیات‌رییسه مجلس وارد عمل شد. گفته می‌شد که او با اغلب نمایندگان اکثریت و اقلیت مجلس مذاکره کرد، فضای موجود کشور را برای آنها تشریح و انتخاب هیات رییسه را ترسیم کرد. از دل آن مذاکرات، ریاست علی لاریجانی بر مجلس هشتم بیرون آمد و ناطق‌نوری توانست بار دیگر رقابت را به رفاقت تبدیل کند. این‌چنین بود که جریان اصولگرا که «راست دولتی» بر آن سوار شده بود، بار دیگر هویت یافت و ساماندهی خود را مدیون ناطق‌نوری شد.
اکنون او در تکاپوی آن است که از منظر اصولگرایی، به ایفای نقش در سطح ملی بپردازد تا در کنار اصلاح‌طلبان و با مرکزیت اصولگرایان معتدل یک دولت ملی تشکیل دهد.
آنچه که تاکنون مشخص شده، ضمن گفت‌وگوها و رایزنی‌ها تاکید بر این است که باید نه‌تنها احزاب معتدل، بلکه اشخاص نیز در لویی‌جرگه ناطق‌ نقش‌آفرین باشند. شاید از همین منظر است که چه بسا جامعه مدرسین، روحانیت مبارز و اصولگرایان معتدل در کنار مجمع روحانیون مبارز و حزب کارگزاران سازندگی بنشینند تا همراه با شخصیت‌هایی مانند سیدمحمد خاتمی، مهدی کروبی، اکبر هاشمی‌رفسنجانی، محمد یزدی، محمدرضا مهدوی‌کنی و محمد موسوی‌خوئینی‌ها، به کاندیدای جامع الاطرافی برسند که بتوانند بر نام چهره جامع الشرایطی که تامین کننده اهداف مهم نظام باشد و آرامش را به کشور برگرداند ، توافق کنند.
بی‌شک، بنابر گمانه‌زنی‌ها کاندیدای موردنظر از جبهه اصولگرایان بیرون می‌آید. گرچه در مجموعه اصلاح‌طلبان نام سیدمحمد خاتمی به عنوان گزینه‌ای که می‌تواند آرای قابل توجهی را کسب کند، مطرح است.
بنابرآنچه یکی از اعضای حزب کارگزاران بیان کرد، برای اصلاح‌طلبان آنچه بیش از همه اهمیت دارد روشن شدن وضعیت سیدمحمد خاتمی است. آنها تاکید و اصرار دارند که او در این انتخابات حاضر شود. ضمن آنکه مطمئن هستند اصولگرایان شاخص مانند ناطق‌نوری نیز خاتمی را بر احمدی‌نژاد ترجیح می‌دهند. اما اگر او در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری حاضر نشود و اصلاح‌طلبان بر نام یک کاندیدا به اجماع نرسند، مشارکت در لویی‌جرگه ناطق‌نوری شرط عقل خواهد بود تا به اتفاق و در کنار او رییس‌جمهور ملی را برای خروج از وضعیت بحران، انتخاب کنند.
به همین دلیل بیش و پیش از آن که نام کاندیدای نهایی مشخص شود، ترکیب کابینه او مطرح است. کابینه‌ای که ترکیبی از نیروهای ملی باشد.
ظاهر امر بیانگر آن است که بسیاری از اشخاص رده اول کشور، به خصوص روحانیون بلندپایه، از طرح او حمایت کرده و یادآور شده‌اند که به او در تشکیل این لویی‌جرگه کمک خواهند کرد.
اکنون علی‌اکبر ناطق نوری، پیرمرد ۶۵ ساله مازندرانی، که همچون بسیاری از روحانیون در شبکه‌ای از ارتباطات خانوادگی روحانیت قرار دارد، شاید درصدد عملیاتی کردن طرح خود باشد. ناطق نوری، داماد آقای رسولی‌محلاتی، مسوول دفتر امام خمینی است. برادران علی‌اکبر ناطق‌نوری، عباسعلی که نماینده نور بود، در انفجار هفتم تیر ‌شهید شد و برادر دیگرش، احمد ناطق‌نوری جزو معدود نمایندگان مجلس است که هفت دوره نماینده مجلس از نور و محمودآباد بوده است. علی‌اکبر ناطق نوری نیز پنج دوره نماینده مجلس و دو دوره ریاست مجالس چهارم و پنجم را عهده‌دار بود.
علی‌اکبر ناطق نوری که نماینده مجلس بود، همزمان به عنوان یکی از روحانیون وفادار به امام خمینی مامور ایجاد نهادی شد که در سال‌های اول انقلاب نقش مهمی‌در مسائل اقتصادی کشور داشت. وی نماینده امام در جهاد سازندگی و رئیس این نهاد انقلابی بود، اگرچه باجناق او یعنی عباس آخوندی و دوست قدیمی‌اش، احمد پورنجاتی یکی به عنوان قائم مقام و دیگری به عنوان مسوول واحد پزشکی جهاد، به اداره این نهاد می‌کردند. این دوران دیری نپایید و از اوایل سال ۱۳۶۱ ناطق‌نوری وزیر کشور شد. وی وزارت کشور را که جز مدتی کوتاه دست غیر روحانیون نبود، از آیت‌الله مهدوی‌کنی تحویل گرفت و از نیروهای معتمد خود، مانند پورنجاتی و عباس آخوندی در آن وزارتخانه استفاده کرد. برخی از سیاستمداران داخلی دوران مدیریت او بر وزارت کشور را از ادوار موفق اداره آن نهاد مهم سیاسی امنیتی در طول سه دهه گذشته می دانند. او همچنین تلاش کرد با شبکه دانشجویان انقلابی دفتر تحکیم وحدت ارتباط برقرار کند و گروهی از آنان را به این وزارتخانه بکشاند، نام‌هایی مانند حمیدرضا جلایی‌پور، غلامحسین کرباسچی، ابراهیم نبوی،محمد فروزنده ، حسین مرعشی ، اکبر ترکان ، اکبر رحمانی ، شهید عطایی و بسیاری دیگر از نام‌هایی است که بعدها در وقایع سیاسی کشور، نقش‌آفرین شدند . ورود ناطق نوری به وزارت کشور، به فاصله کمی ‌از بحران سیاسی ۱۳۶۰ صورت گرفت. وی پس از پنج سال وزارت، سرانجام در جبهه‌بندی چپ‌های دولت که پشتیبان میرحسین موسوی نخست‌وزیر بودند، مانند بهزاد نبوی و خاتمی‌و اکثر وزرای غیرسیاسی و راست‌هایی مانند دکتر ولایتی و پرورش و دیگران، جانب راست‌ها را گرفت.
ناطق نوری پس از بیرون آمدن از وزارت کشور به همان جای همیشگی خود بازگشت، وی از تهران به عنوان نماینده انتخاب شد و در مجلس باقی ماند. در مجالس چهارم و پنجم رئیس مجلس بود. همزمان با همین موارد وی از ۱۷ دی ماه سال ۱۳۶۸ تا کنون در جایگاه مسوول دفتر بازرسی مقام رهبری قرار دارد.

اکبر منتجبی

منبع : شهروند امروز