جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

فلسفه با حیرت آغاز می‌شود


فلسفه با حیرت آغاز می‌شود
سعی داریم با دسته‌بندی ویژگی‌های موضوعات فلسفی، توانایی شناخت مشكلات فلسفی را برای خواننده فراهم سازیم، قبل از اینكه وارد این مبحث شویم اصول اولیه‌ای را كه باید بدانیم می‌آوریم.
▪ نخست اینكه تشخیص مشكلات فلسفی از غیر‌فلسفی غیر‌ممكن است. همیشه موارد بینابینی وجود دارند. این ایرادی بر فلسفه نیست بلكه واقعیتی است كه در همه رشته‌ها وجود دارد. حتی در رشته علمی همچون بیوشیمی این قضیه دیده می‌شود.
▪ دوم اینكه هیچ كدام از ویژگی‌هایی كه بررسی خواهیم كرد، خاص فلسفه نیستند؛ هركدام از این ویژگی‌ها می‌توانند در رشته‌های دیگر نیز دیده شوند. تلاش ما دسته‌بندی آنهاست كه در فلسفه حضور پررنگ‌تری داشته باشند.
▪ سوم اینكه وقتی كه حس مشترك موجود در مشكلات فلسفی را بررسی می‌كنیم، خوب است بدانیم كه فلسفه همیشه با حیرت آغاز می‌شود. چه آن در زمان یونان باستان كه این سوال مطرح بود اشیا از چه چیزی ساخته شده‌اند و چه امروز كه بحث علمی روز شبیه‌سازی ژنتیكی است.
مشكلات فلسفی معمولاً شامل سوالاتی درباره معنا، واقعیت، روابط منطقی بین نظرهای بنیادین می‌شوند. تلاش ما بررسی و تحلیل هركدام از این سوالات است و در این راستا تاكید بیشتری بر مشكلات داریم تا تئوری‌ها، به این دلیل كه مشكلات و تئوری‌ها دو روی مختلف یك سكه هستند.اكثر افراد در حالی كه درگیر فعالیت‌های حرفه‌ای و شخصی روزانه خود هستند به گونه‌ای دچار دغدغه‌های فلسفی می‌شوند. در حالی كه راحت می‌توان از كنار واژه‌هایی همچون «عشق»، «دانش» و «عدالت» با سرعت رد شد، می‌توان به شدت درگیر مفهومی آنها شد.
نظرات بنیادین (عقاید، فرضیات، مفاهیم) بحث‌برانگیز‌ترین مسائل فلسفی محسوب می‌شوند. نظرات بنیادین معمولاً عمومی و كلی هستند. به عنوان مثال واژه «مسیحیت» عمومی‌تر از «پست مدرنیسم» است اما از «دین» عمومیت كمتری دارد. به همین دلیل سوال «دین چیست؟» جذابیت فلسفی عمومی‌تری نسبتا به «مسیحیت چیست؟» دارد.

مترجم: مهدیه مفیدی
منبع:A Preface to philosophy, Mark B. Woodhouse, ۱۹۹۹
منبع : روزنامه تهران امروز