سایبان ها

اولین نمونه های سایبان با اهداف صرفاً كاربردی و تنها به جهت پوشاندن پنجره و سد نور شدید آفتاب مورد استفاده قرار می گرفتند. این سایبان ها كه اغلب از پارچه های نیمه شفاف مانند گاز دوخته می شدند برای حفاظت از پرده های گران قیمت اصلی در برابر نور شدید آفتاب و جلوگیری از رنگ پریدگی آنها بین پرده اصلی و پنجره نصب می شدند. اگرچه دنبال كردن تاریخچه دقیق تغییرات و تكامل سایبان ها كاری مشكل است اما شواهد به جا مانده حاكی از وجود دو نوع سایبان متفاوت در قرن هفدهم است. یكی به شكل پرده ای ساده كه با دو بند در بالا جمع شده و به صورت والانی در بالای پنجره قرار می گرفت و دیگری یك پارچه چهارگوش ساده و هم اندازه با ابعاد پنجره كه به تخته های چوبی متصل شده و در فرورفتگی قاب پنجره نصب می شد.
در قرن هجدهم فرم سایبان كمی پیچیده تر شد و در این زمان به تدریج سایبان نیز به نوبه خود جنبه زینتی یافت و در مدل های چین دار و والان مانند تحت عنوان پرده های مدل ایتالیایی كه امروز با نام سایبان مدل اتریشی نامیده می شود، مورد استفاده قرار گرفتند. در همین زمان مدل های ساده و كاربردی سایبان به یك غلتك فنردار مجهز شدند كه بسیار شبیه به نمونه های غلتكی امروز این سایبان ها بودند.
امروزه مدل های بسیار متنوعی از سایبان ها وجود دارند كه می توان از میان آنها سایبانی متناسب با هر نوع دكوراسیون و سلیقه ای یافت. مدل های گوناگون موجود، برای ما امكان استفاده از انواع بسیار مختلف پارچه ها را فراهم آورده اند. از سایبان های كلاسیك مدل رومی با پارچه سفید نخی تا سایبان های مدل اتریشی از پارچه های نفیس ابریشمی یا سایبان های پیلی دار از پارچه های رنگین و طرح دار با خطوط تا شده منظم و مرتب.
به لحاظ مدل سایبان ها را می توان به دو گروه اصلی ساده و چین دار تقسیم بندی كرد. سایبان های ساده شامل مدل هایی است كه وقتی باز هستند، پنجره را با یك قطعه پارچه مستطیل شكل می پوشانند و زمانی كه به شیوه غلتكی یا به صورت چند تای متوالی پارچه جمع می شوند، به صورت نوار پارچه ای باریكی در بالای پنجره قرار می گیرند و امكان ورود حداكثر نور از پنجره به داخل را فراهم می كنند.
سایبان های مدل غلتكی و رومی نمونه های بارزی از این گروه هستند كه می توانند به منظور صرفاً كاربردی و به عنوان حفاظتی در زیر پرده های اصلی مورد استفاده قرار گیرند و یا به تنهایی به عنوان پوشش اصلی پنجره خصوصاً پنجره های كوچك در بخش هایی از خانه مانند حمام، دستشویی یا آشپزخانه به كار گرفته شوند. این سایبان های ساده را می توان به اشكال مختلفی تزئین كرد و به جنبه زینتی آنها افزود. از جمله تزئینات مناسب برای این نوع سایبان ها می توان به دوخت نوارهای تزئینی در چهار طرف یا طرفین سایبان و یا نوارهای تزئینی ریشه دار در لبه پایین پرده اشاره كرد. استفاده از چاپ استنسیل بر روی این پرده ها و چاپ طرح های تزئینی به كار رفته در سایر اجزای دكوراسیونی اتاق بر روی آنها روش مناسب دیگری برای زیباسازی این سایبان ها است.
انتخاب پارچه هایی با بافت های متفاوت و جالب توجه نیز خود می تواند بر جنبه تزئینی این سایبان بیفزاید. اما بی شك زیبایی و خصوصیت ویژه این نوع سایبان ها سادگی است كه موجب می شود چه با مجموعه های دكوراسیونی كلاسیك و چه در فضاهای مدرن متناسب و زیبا به نظر برسند.
این سایبان ها ضمن پوشاندن پنجره و كنترل میزان نوری كه از آن به داخل می تابد، فرم و مدل ِ خود پنجره را تحت الشعاع قرار نمی دهند و برای پنجره های مدل دار و زیبا، پوششی بسیار مناسب محسوب می شوند. از آنجا كه این سایبان ها نسبت به پرده های معمولی و حتی سایبان های چین دار به پارچه کمتری نیاز دارند، باصرفه تر بوده و روش دوخت آنها نیز ساده تر است.
ویژگی خاص سایبان های چین دار و مدل دار، نمای زیبا و چین های والان دار منظم و چشمگیر پارچه است. سایبان های مدل اتریشی كه با مقدار پارچه معادل دو برابر عرض پنجره تهیه می شوند، به هنگام جمع شدن والان های كوچك و زیبایی در بالای پنجره تشكیل می دهند. نمونه دیگری از سایبان های مدل دار، سایبان پیلی دار است كه اغلب از دو پارچه در رنگ هایی با كنتراست قابل توجه تهیه می شود و به هنگام جمع شدن كه به وسیله دو ریسمان متصل به دو طرف پرده انجام می شود، پیلی رنگین باز شده و به زیبایی پرده می افزاید. برای تهیه سایبان های مدل اتریشی بهتر است از پارچه های ساده و بدون طرح استفاده كنیم تا طرح پارچه، مدل نسبتاً شلوغ پرده را تحت الشعاع قرار ندهد. سایبان های مدل اتریشی و سایبان های پیلی دار، هر دو زمانی كه جمع می شوند نیز بخشی از پنجره را می پوشانند. بنابراین انتخاب این مدل سایبان ها برای اتاق هایی كه نیاز به دریافت نور طبیعی بیشتری دارند مناسب نیست و در چنین مواردی بهتر است از سایبان های ساده استفاده كنیم. روش دوخت سایبان ها اغلب بسیار ساده است و نیازی به تبحر خاصی در خیاطی ندارد اما آنچه در تهیه و دوخت سایبان ها اهمیت فراوانی دارد اندازه گیری دقیق، برش پارچه براساس اندازه گیری ها و دوخت تمیز و مرتب است، زیرا سادگی مدل این پرده ها اغلب توجه بیننده را به جزئیات آن مثل خط دوخت كناره های سایبان جلب می كند و كوچكترین اشتباه در صافی خطوط و یا اندازه گیری پرده موجب می شود پرده درست نصب نشود و نسبت به پنجره در وضعیت صحیحی قرار نگیرد.

منبع : تبیان