جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

منافع اقتصادی موجب نابودی برخی تالاب ها است


منافع اقتصادی موجب نابودی برخی تالاب ها است
تالاب های بین المللی میانکاله، انزلی، میقان، شادگان و ... از زیستگاه های مهم پرندگان و سرمایه ملی است که نباید به خاطر برخی منافع اقتصادی نابود شود.
تالاب ها با تبدیل آن ها به اراض زراعی و شهرک های صنعتی بیشترین تخریب را به خود دیده اند و به رغم همه این اقدامات ویرانگر، پناهگاهی حایز اهمیت برای آخرین بازمانده های گونه های گیاهی و جانوری در حال انقراض تالابی و حفظ تنوع زیستی به شمار می روند.
تالاب میانکاله اولین تالاب بین المللی ثبت شده در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر است که ۱۰۰ هزار هکتار مساحت و ۴۰ گونه پرنده در آن جا زندگی می کنند.
زمین های آن مجموعه ای از شنزارهای ساحل، اراضی باتلاقی، آبگیرها، مرداب جنگلی با پوشش درختچه های گز، جنگل انارستان، بوته های تمشک و زمین های پست هستند.
گونه های جانوری کمیاب و در خطر انقراض میانکاله از جمله ، قوی فریادکش، پیکان پا خاکستری، فلامینگو، اردک سرسفید، غاز پازرد، جنگلی و مرگونس سفید در فهرست ممنوعیت تجارت جهانی پرندگان در معرض خطر قرار گرفته اند و علاوه بر پرندگان بومی مانند قرقاول، سار، کبوتر و حیواناتی مانند خرس، خوک، شغال و جوجه تیغی نیز در این منطقه وجود دارند.
با وجود مخالفت سازمان محیط زیست و سازمان های مردم نهاد NGO زیست محیطی، اصرار مسوولان شهری مبنی بر ادامه عملیات احداث جاده دریای بهشهر که از میان تالاب بین المللی میانکاله عبور می کند، ادامه دارد و این منطقه ارزشمند و پناهگاه حیات وحش را با خطرات جدی رو به رو کرده است.
تالاب بین المللی میقان اراک نیز از زیستگاه های مهم پرندگان و به عنوان سرمایه ملی است و بهره برداری از ذخایر معدنی تالاب میقان، اکوسیستم منطقه را بر هم می زند و با کاهش آب، بیابان زدایی ۴۰ هزار هکتار این تالاب تهدید می شود.
و این در حالی است که برای بهره برداری از معادن سولفات سدیم این تالاب، فعالیت های غیر کارشناسی برای نابودی این تالاب در حال انجام است که باید جلوی این گونه امور را گرفت.
اما از جمله زیباترین مناظر آبی سبز گیلان، تالاب انزلی است که این تالاب محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است که در داخل تالاب، جزایر زیبایی وجود دارد.
تالاب انزلی به عنوان یکی از مهمترین تالاب های بین المللی چند سالی است که با بی توجهی زیادی رو به رو شده تا آنجا که این تالاب در آستانه یک بحران بزرگ که منجر به نابودی آن می شود، قرار گرفته است.
در این راستا خشک شدن تالاب بین المللی انزلی که یک فاجعه ملی و منطقه ای به حساب می آید برای عده ای تبدیل به یک هدف اقتصادی شده و این افراد در صددند با فروش مناطق خشک شده تالاب به زمین خواران و ویلا سازان به بهره های کلان دست یابند.
ولی متاسفانه برخی عواملی که بر نابودی تالاب انزلی اثرگذار هستند را می توان، بارندگی های پی در پی و کاهش اکسیژن در تالاب بواسطه متصاعد شدن گاز اکسید سولفید در سطح تالاب موجب تلف شدن هزاران ماهی در تالاب شده است و با هر بار بارندگی و کم شدن اکسیژن به تعداد مرگ و میر ماهیان افزوده می شود.
همچنین رسوبات حوضه آبخیز تالاب انزلی به طور فزاینده ای در حال افزایش است و به علت ضعف عملیات آبخیزداری و تخریب بیش از اندازه حوضه آن سالانه ۵۸۵ هزار تن خاک به صورت رسوب به این تالاب سرازیر می شود و تا چند دهه قبل عمق تالاب انزلی هشت تا ۱۱ متر بود اما در حال حاضر با ته نشین شدن رسوبات، عمق آن را به سه متر رسانده است و هم اکنون سرعت انباشته شدن رسوبات در کف تالاب ۱۰ برابر بیشتر از چهار دهه قبل است.
رشد و توسعه شهرها و شهرک های صنعتی بدون مکان یابی صحیح، از عوامل تهدید کننده تالاب انزلی و از منابع مهم آلودگی آب تالاب است مانند منطقه طالب آباد در حد فاصل تالاب و دریای خزر.
به این منظور آگاهی افکار عمومی به منظور حفاظت از محیط زیست و آموزش مستقیم در طبیعت نیتجه مطلوبی را دارد و این مستلزم ارائه استانداردهای خاصی در خصوص دخالت کمتر در محیط زیست و استفاده از تکنولوژی های سازگار با محیط است.
در حالی که ساخت هتل ها ، رستوران ها و مجمتع های رفاهی و ورزشی و غیره به منظور ارایه خدمات هر چه بیشتر برای جهانگردان و طبیعت گردان امری ضروری است ولی به نظر می رسد ایجاد این اماکن رفاهی و گردشگری در مناطق ممنوعه و حفاظت شده که در ایران ما کم نیست ، این موضوع در سال های اخیر مورد عنایت و توجه مسئولان قرار نگرفته است و توجه به این نکته ضروری است که باید اراده ملی برای نجات محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی شکل گرفته و اهتمام مسئولان امر به این موضوع بیش از پیش باشد.
در این راستا با مدیریت بهینه فعالیت های اقتصادی و انسانی می توان به حفظ و تداوم بهره مندی از منابع طبیعی تجدید شونده خدادادی (جنگل، مرتع، دریا و ...) امیدوار بود.
بر این اساس بنا به گفته برخی کارشناسان محیط زیست برای حفظ تالاب ها، آلودگی بخش های مختلف کشاورزی، صنعت و فاضلاب های شهری و روستایی مسوولیت های آن با ارگان های مختلف دولتی است و در این راستا در صورت هماهنگی بین دستگاه های مختلف و اولویت دادن به کنترل آلودگی ها به ویژه مناطقی که به تالاب ها منتهی می شود، مشکل تالاب ها تا حد زیادی حل خواهد شد.
منبع : خبرگزاری ایسکا نیوز