غلامعباس توسلی؛ بختیار متمایل به سازش با انقلابیون بود

دکتر غلامعباس توسلی از جمله نیروهای سیاسی و مبارز در سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی معتقد است بختیار آخرین نخست وزیر رژیم شاهنشاهی ایران، تمایل به سازش با انقلابیون داشت اما ارتش و امریکایی ها مانع از این کار شدند.
توسلی می گوید؛ بختیار خودش هم می دانست که نمی تواند کاری از پیش ببرد و در مقابل امواج توده های انقلابی ایستادگی کند لذا اظهار تمایل می کند که با امام در پاریس ملاقات کند. امام شرط این دیدار را استعفای وی می داند و بختیار هم با ترغیب امریکایی ها و ارتش استعفا نمی دهد.
البته بختیار شخصیت جاه طلبی هم داشت و می خواست در کادر دولت انقلابی هم سمت مهمی داشته باشد. یک چیزی مثل نخست وزیر دولت انقلاب.
بختیار پتانسیل سازش با انقلابیون را داشت، اما به هر حال استعفا نداد و امام هم او را نپذیرفت.
در روزهای منتهی به اواخر دی ماه ۱۳۵۷ که شاه ایران را ترک کرده بود، زمزمه هایی مبنی بر کودتا توسط ارتش به گوش می رسید و به نوعی حوادث مردادماه سال ۱۳۳۲ را در ذهن ها تداعی می کرد.
دکتر توسلی در این باره می گوید؛ زمزمه ها و خبرهایی درباره کودتا مطرح و شنیده می شد. می گفتند ارتش قصد دارد کودتا و انقلاب را سرکوب کند، اما عملاً منتفی شد به خصوص در روزهای آخر که ارتش هم به انقلاب پیوست.
توسلی که خود از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۶ در خارج از کشور و در فرانسه ضمن اشتغال به تحصیل فعالیت های سیاسی را نیز دنبال می کرده، در پاسخ به این سوال که آیا زوایای مغفول مانده یا ناگفته یی از انقلاب اسلامی وجود دارد که بیان آن ضرورت داشته باشد، می افزاید؛ آنچه در حقیقت اتفاق افتاد آرزو و خواست همه ملت ایران بود .
وی با بیان اینکه بروز التهابات و اختلافات در هر انقلابی طبیعی است و چه بسا انقلابی آن گونه که انقلابیون می خواهند بیش نرود، می گوید؛ برخی گروه ها درصدد مصادره انقلاب برمی آیند و در نتیجه آن برخی گروه های دیگر به حاشیه می روند. این موضوع تضادی را به وجود می آورد که نتیجه طبیعی آن درگیری و تنش است.
استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی محوری ترین شعار انقلابیون ۵۷ است که به نوعی خواسته ها و آمال مردم و رهبران را نیز در درون خود جای داده است. حال که ۳۰ سال از پیروزی انقلاب می گذرد، چه میزان از این شعارها محقق شده است؟ دکتر توسلی در پاسخ به این سوال تاکید می کند؛ شعار ما دو وجه داشت؛ وجه نفی و اثبات. وجوه نفی شعار ما همان رفتن شاه و برچیده شدن رژیم شاهنشاهی و تغییر رژیم بود که با سماجت و پایداری مردم محقق شد. اما وجوه اثباتی شعار ما استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بود. استقلال به نظر می رسد محقق شده و درباره آزادی و جمهوری اسلامی به هر حال شرایطی بر کشور تحمیل شد مثل جنگ که تحقق آن را به تاخیر انداخت. با این حال هر چند کارهایی هم صورت گرفته، اما باز هم در این حوزه ها جای کار کردن وجود دارد. اصل باید مردم و آزادی های مصرح در قانون اساسی و ارزش های مترقی اسلامی باشد.
توسلی فعالیت های سیاسی خود قبل از انقلاب را نیز این گونه بیان می کند؛ فعالیت سیاسی من از دوران دانشجویی شروع شد. عضو انجمن اسلامی دانشگاه تهران بودم. از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۶ برای ادامه تحصیل به فرانسه رفتم که در آنجا فعالیت های سیاسی دانشجویی را دنبال می کردم. بعد از برگشتن به ایران هم با حسینیه ارشاد، مسجد قبا، مسجد هدایت و نهضت آزادی ایران ارتباط داشتم و فعالیت می کردم.
وی ادامه می دهد؛ در چهار پنج سال آخر که فعالیت ها بیشتر شده بود، با برخی روحانیون مثل آیت الله بهشتی، مفتح و مطهری هم همکاری داشتم. در مسجد قبا که کانون فعالیت های آیت الله مفتح بود، سخنرانی داشتم. به دعوت دانشجویان به دانشگاه های مختلف کشور می رفتم. تدریس می کردم تا اینکه در شهریور ۱۳۵۶ برای فرصت مطالعاتی به خارج از کشور رفتم و شهریور ۱۳۵۷ برگشتم.

ابراهیم بهشتی نامدار

منبع : روزنامه اعتماد