مأمور بیمه - THE ADJUSTER

سال تولید : ۱۹۹۱
کشور تولیدکننده : کانادا
محصول : اتوم اگویان و کاملیا فریبرگ
کارگردان : اگویان
فیلمنامه‌نویس : اگویان
فیلمبردار : پل ساروسی
آهنگساز(موسیقی متن) : مایکل دانا
هنرپیشگان : الیاس کوتئاس، آرسینه خانجیان، موری چایکین، گابریل رز، جنیفر دیل، رز سرکیسیان و دیوید همبلن
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۲ دقیقه


̎نوآ ̎ (کوتئاس)، مأمور تعیین خسارت و تنظیم اسناد بیمه، آماده است تا هر لحظه‌ای که خانه‌ای آتش بگیرد، در محل حاضر باشد. او این وظیفه را در نهایت جدیت انجام می‌دهد و در عین حال اگر بتواند، با صاحبان خانه‌ها روابط جداگانهٔ اجتماعی یا مادی برقرار می‌کند. همسر او ̎هرا ̎ (خانجیان) در یک کمپانی تهیه فیلم‌های هشت میلی‌متری و کوتاه کار می‌کند و مأمور بازرسی فیلم‌ها است اما در عین حال به طور قاچاق از صحنه‌های این فیلم‌ها فیلمبرداری می‌کند تا آنها را به خواهرش ̎ست̎ (سرکیسیان) که یک بیمار روانی است، نشان بدهد. زندگی آنان به همین شکل ادامه دارد تا این‌که روزی یکی از سازندگان جوان فیلم‌ها که به تازگی به کمپانی پیوسته، متوجه دزدی و تقلب ̎هرا ̎ می‌شود. ̎هرا ̎ به رئیس شرکت که عملاً از او بازجوئی می‌کند، ماجرای بیماری خواهرش را می‌گوید. روزی مردی که مدت‌ها بود از خانهٔ آنان از دور عکس‌برداری می‌کرد، به سراغشان می‌آید و ادعا می‌کند که خانهٔ آنان را برای فیلمبرداری از یک فیلم می‌خواهد. آنان سرانجام به خاطر مقداری پول خانه را به او می‌دهند. اما ̎نوآ ̎ خیلی زود در می‌یابد که زن و شوهری که خانه را اجاره کرده‌اند نیز آدم‌هائی ناسالم‌اند. سرانجام مرد خانه را به آتش می‌کشد. این‌بار باز خود ̎نوآ ̎ باید نقش مأمور بیمه را برای خانهٔ خودش بازی کند.
ـ چهارمین فیلم بلند اگویان، آخرین شکل بسط و گسترش درون مایهٔ فیلم دوم و سومش یعنی یکی از مایه‌های محبوب ذهنش دربارهٔ ̎تماشاگری...̎ و تحلیل اجتماعی آن است. اگر این مایه در فیلم دومش (تماشای خانوادگی، ۱۹۸۷) به کار می‌گیرد اما به وضوح بصری و پیچیدگی قالب هم می‌رسد. از زبان و بیان متعارف می‌گذرد و به قالبی آزادتر و ̎مدرن‌تر̎ می‌رسد، اما در عین حال وضوح، پالودگی و برجستگی آن را با افزودن ته مایه‌هائی دیگر می‌گیرد. با این وجود در مأمور بیمه، اگویان همهٔ مشکلات سینمایش را برملا می‌کند. در اینجا همهٔ آنچه شکل و سلیقه کار او است، خودش را نشان می‌دهد. کاستن و از بین بردن مسیر روایت و بدل کردن آن به دست‌اندازهای متعدد، و بی‌علت و دلیل، آن را پیچیده و حتی الکن کردن، محو نمودن وضوح روابط و تبدیل کردن آن به نوعی معما برای پیچیده کردن روابط و در نهایت افزودن نوعی کشش به آن، تا تماشاگر بکوشد از لابه‌لای پیچیدگی ظاهری اثر، مفاهیمی دیگر و افزون‌تر به فیلم بیفزاید، و کش دادن بیهوده صحنه‌ها و نمادها در پی ایجاد نوعی ̎سبک̎. اما مأمور بیمهٔ ظاهراً پیچیده، در انتها به فیلمی بسیار الکن بدل می‌شود که در اصل چیزی برای پر کردن این صد دقیقه ندارد. رابطهٔ احمقانه و درنیامدهٔ زن و شوهر و خواهر زن به چنین طول زمانی نیاز ندارد، و رابطه پیچیده‌تر زوجی که خانه را اجاره می‌کنند که مطلقاً مجهول و در نیامده می‌ماند، به این تعداد صحنه و گفت‌وگوهای بیهوده طولانی نیاز ندارد. فیلم کش‌دار و کند ـ بی‌‌علت و بی‌به دست آمدن چیز زیادی ـ تا انتها می‌رود. روابط گنگ و مجهول می‌مانند و هیچ تحلیلی از آن به دست داده نمی‌شود. بیانیهٔ کارگردان درباره ̎عطش چشم̎ و دربارهٔ فقدان سلامت روانی و جنسی ناگفته و نامعلوم باقی می‌ماند. موسیقی ارمنی فیلم مثل یک وصلهٔ ناجور در تمام طول فیلم شنیده می‌شود.