تغییر شکل جریمه و مجازات تخلف رانندگی در ایران

تغییر شکل مجازات ها و جریمه های رانندگی از توقیف خودرو گرفته تا ابطال گواهینامه و جلوگیری از رانندگی رانندگان تصادف کرده منجر به قتل، از جدیدترین برنامه های در دست فرمانده پلیس راه کشور است که تصمیم دارد با همکاری دستگاه قانونگذار و همراهی رسانه ها برای افزایش ضریب امنیت رانندگی، آنها را عملیاتی کند.
پس از حضور پلیس ایران در نهمین کنفرانس جهانی «جلوگیری از آسیب های بشری و افزایش ایمنی» در مریدا مکزیک که در روز های نخست امسال برگزار شد و جهانی شدن شخصیت «سیا ساکتی» و دیگر انیمیشن های پلیس در این مجموعه، سرهنگ علیرضا اسماعیلی از بهتر شدن رانندگی ایرانیان در نوروز امسال خبر می دهد.
هرچند که با بهبود رانندگی و ارتقای سطح فرهنگ در میان رانندگان، از ۲۷ اسفند تا ۱۶ فروردین امسال ۴۲ هزار و ۳۹۷ خودرو از سوی این مجموعه متوقف و یک هزار و ۵۸۰ گواهینامه رانندگی ابطال شد. انیمیشن های راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی پخش شده در سیما که از پرمخاطب ترین برنامه های سیما محسوب می شد، کار مطالعاتی خود را از سال ۱۳۸۰ آغاز کرد و در این مدت با تکیه بر فرهنگسازی و اطلاع رسانی و مشارکت عمومی افراد در اجرای قوانین از جمله رانندگی صحیح یکی از جدی ترین پروسه های فرهنگسازی در کشور را رقم زد.
این مجموعه ها که به تعبیر سرهنگ اسماعیلی به پشتوانه تیم فکری پشتیبان که جامعه شناس و روانشناس را نیز در خود جا داده بود و موافقت بخش های مختلف جامعه از جمله استادان دانشگاه و جوانان، موفق شد در کنفرانس جهانی جلوگیری از آسیب های بشری و افزایش ایمنی در چهار قاره به غیر از آمریکا رتبه نخست را در فرهنگسازی کسب کند و در کنار کشورهای آمریکا و مکزیک در رده سه کشور برگزیده اول برای فرهنگسازی در مقوله سلامت قرار گیرد.
سرهنگ اسماعیلی اگرچه معتقد است که آموزه های ترافیکی در اولویت های آموزش و فرهنگسازی قرار نداشته اما در مقابل تاکید دارد «بنا به گفته بسیاری از گردشگران یا ایرانیان مقیم خارج، در چند سال اخیر رانندگی ایرانیان دچار تحول شده است.»
این تحول اگر چه متاثر از عوامل مختلف بوده اما به تعبیر فرمانده کل پلیس راه های کشور اگر فرهنگ عمومی جامعه را به عنوان یک کل بگیریم در این کل، فرهنگ ترافیک، بخش قابل توجهی از فرهنگ کشور را به خود اختصاص می دهد. تا آنجا که می توان گفت بستن کمربند به واسطه نهادینه شدن فرهنگ استفاده از آن در سایر بخش های جامعه نیز اثرگذار خواهد بود.
با این حال فرمانده پلیس راه کشور به صراحت نمی تواند اعلام کند که کاهش فوت ناشی از تصادفات تا ۴۲۰۰ نفر در سال گذشته آیا می تواند متاثر از فرهنگسازی پلیس باشد. اما با این حال می گوید: «کاهش ۱۷ درصدی تعداد کشته ها در تصادفات در ایران رکورد بی نظیری است که نمی توان گفت کار فرهنگی در این مقوله بی تاثیر بوده است اما با قطعیت درباره نتایج آن و به این سرعت نمی توان صحبت کرد.
از سوی دیگر این تغییر فرهنگ در رانندگی بخش پنهانی دارد که شاید فقط پلیس متوجه آن می شود.
ما در بخش فرهنگسازی در ابتدای راه هستیم. راهی که انتها ندارد.» در نوروز امسال پلیس راه کشور از ده هزار و ۵۱۴ راننده بخش عمومی و هزار و ۶۲ راننده شخصی تست سلامت گرفت که طبق شنیده ها رقم به دست آمده چندان خبر خوشی را به همراه نداشت. با این حال سرهنگ اسماعیلی با تاکید براین نکته که تیم های پزشکی در جاده ها مستقر شدند و از رانندگان تست سلامت گرفتند می گوید: «به عدد قابل قبولی رسیدیم اما هنوز قابل تعمیم نیست. در آن صورت ناچار خواهیم بود تا در آینده با هماهنگی مرجع قانونگذار صلاحیت رانندگان معتاد را سلب کنیم.»
تاکید بر سلب صلاحیت رانندگی رانندگان معتاد از سوی فرمانده پلیس راه کشور از آن منظر است که این افسر پلیس معتقد است: «راننده معتاد قدرت تصمیم گیری و هوشیاری کامل را برای سرعت عمل در حوادث ندارد و می تواند منجر به قتل شود.» با این وجود در مقابل پافشاری برای اعلام آمار تست های سلامت اخذ شده از رانندگان می گوید :«گفتن آن خیلی درست نیست.
ممکن است بگویم ۱۲ درصد اما ممکن است در یک پروسه سه ماهه این رقم به ۷ درصد کاهش پیدا کند، اما از نظر آماری رقم به دست آمده قابل اتکا نیست.» اما در نهایت سرهنگ اسماعیلی وعده داد در ابتدای تابستان و با جمع آوری کامل اطلاعات در این باره وضعیت تست سلامت رانندگان عمومی و شخصی را اعلام کند.
فرمانده پلیس راه کشور درباره راهکارهایی برای افزایش ضریب ایمنی جان پرسنل این مجموعه می گوید: «تردید نداشته باشید که خودرو پلیس باید ایمن ترین خودرو با همه فاکتورهای لازم و مورد نیاز باشد. در همه جای دنیا بهترین خودرو ها به پلیس تعلق دارد.» بهبود مسیر و شرایط رانندگی و حذف عوامل مزاحم هنگام رانندگی از دیگر نکاتی است که سرهنگ اسماعیلی به آن اشاره دارد: از جمله نقاط پرخطری که در دو جاده قدیمی شمال کشور(چالوس و هراز) وجود دارد و به تعبیر او قدیمی بودن این دو جاده و جوابگو نبودن حجم خودرو های در حال تردد در این دو مسیر مشکلات ترافیکی و تصادفات زیادی به همراه دارد. هرچند او به بازگشایی آزادراه تهران شمال تاکید دارد اما در مقابل اعلام می کند از مسائل حاشیه یی این آزادراه بی اطلاع است.
فرمانده پلیس راه کشور برنامه های جدیدی برای جلوگیری از تکرار جرایم رانندگی دارد. به اعتقاد او هزینه تخلفات رانندگی در ایران بسیار پایین است و به همین علت بسیاری از رانندگان به سادگی دچار تخلف می شوند.
اما منظور از پایین بودن هزینه تخلفات رانندگی در ایران از منظر فرمانده پلیس راه کشور جریمه مالی نیست. سرهنگ اسماعیلی می گوید: «وقتی راننده یی آگاهانه از چراغ قرمز عبور می کند یعنی می داند در همان لحظه می تواند مرتکب قتل شود. یعنی قصد او عمل قتل است.
در کشور ما هزینه تخلف بسیار ارزان است. بسیاری از رانندگان ما نگران سبقت غیرمجاز خود و احتمال بروز حادثه بعدی آن نیستند. در حالی که اگر بداند در مقابل هر عمل پرخطری گواهینامه رانندگی اش مارک دار می شود و پس از سه بار گواهینامه باطل خواهد شد شاید آنگاه با دقت بیشتری رانندگی کرده و جان خود و دیگران را به خطر نیندازد.
همچنین وقتی راننده یی بداند تخلفات او ثبت الکترونیکی می شود و در سابقه گواهینامه اش ثبت خواهد شد شاید به سادگی گذشته تخلف نکند.»
سرهنگ اسماعیلی معتقد است:«اگر بپذیریم تخلفات رانندگی ما که منجر به خسارات مالی و معنوی می شود، می تواند در جایگاه و پایگاه اجتماعی ما تاثیرگذار باشد و ممکن است در ادامه کار ما در هر شغل و منصبی که هستیم خللی وارد کند، خیلی از افراد دست به تخلف نمی زنند.» به گفته فرمانده پلیس راه کشور ناچار هستیم برای احترام گذاشتن به ۹۵ درصد از افراد جامعه آن ۵ درصد از افراد خاطی را جریمه و کنترل کنیم. به همین علت همه کسانی که دچار تخلف می شوند باید شدیدترین جریمه ها را بر آنها اعمال کرد تا امنیت کامل برقرار شود.
سرهنگ اسماعیلی از تلاش خود برای افزایش هزینه های جامعه مطابق با شرایط جامعه خبر می دهد و تاکید دارد این افزایش هزینه تخلف ربطی به سبد خانوارها ندارد. تلاش برای هماهنگ شدن با مجاری قانونی کشور دراین باره برای ابطال گواهینامه متخلفان و سلب رانندگی آنها از جمله برنامه هایی است که در دستور کار قرار دارد.او معتقد است: «ما باید حوادث رانندگی را مانند مسائل امنیتی جدی بگیریم زیرا هر انسان به عنوان ثروت جامعه است.
در صدد هستیم با پیشنهاد لوایحی محرومیت افراد معتاد و رانندگانی که مرتکب تصادفات منجر به فوت می شوند را اعمال کنیم. باید این امنیت روانی برای مردم وجود داشته باشد که کس دیگری حق ندارد برای دیگران دلهره بیاورد و امنیت جاده ها را مخدوش کند.» فرمانده پلیس راه کشور اظهار امیدواری کرد امسال با پشتیبانی رسانه ها و دستگاه قانونگذار بتواند امنیت رانندگی در ایران را بهبود بخشد. امید است با این اقدامات افتخار کاهش قابل توجه کشته های تصادفات را برای ایران کسب کنیم.

منبع : خودرو نیوز