سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا
نژادپرستی
● شکل گیری روحیه نژادپرستی
انسان به جهت پارهای وابستگیها؛ از قبیل سرزمین، خون، نژاد و مانند آن، خود را از دیگران جدا میشمرد و به قومی خاص، احساس وابستگی میکند و توجه خود را به تأمین منافع ملّی، حتی اگر مستلزم زیان دیگران هم باشد، معطوف میگرداند.
تبعیض نژادی مرتبههای گوناگونی دارد؛ علاقهمندی به سرزمین و ملیّت و قوم و تبعیض گرایی افراطی چند مرتبه آن است. نظامهایی چون نازیسم در آلمان، فاشیسم در ایتالیا و صهیونیسم در فلسطین اشتغالی و... که بر اساس اعتقاد به برتری نژادی و حق سیادت بر دیگران تشکیل میشوند، از پدیدههای شوم تبعیض نژاد هستند.
● نژادپرستی و میهن پرستی
میهندوستی، یا حبّالوطن و دوستی اقوام، خویشان و خانواده، نه فقط در اسلام مذموم نیست، بلکه بدان سفارش نیز شدهاست. اما ملّیگرایی، گاه به معنی «القومیه» یعنی گرایش شدید به نژادپرستی است. در اینباره، دانشمندان علوم اجتماعی بر این باورند که وطندوستی با وطنپرستی متفاوت است. وطنپرستی بیراهه است، ولی وطندوستی، زمینهساز و مشوّق توسعهیافتگی است. اصل کلی در کشورهای توسعه یافته علاقه شدید عموم مردم به تاریخ، آداب، رسوم و محدوده جغرافیاییشان است و اساسا در جامعهای که وطندوستی نباشد، برای خدمت، رشد و توسعهیافتگی، انگیزهای نخواهدبود. از اینرو، باید میان وطندوستی که امری مطلوب است، با وطنپرستی که مورد نکوهش واقع شده، تفاوت گذاشت.
● نژادپرستی از دیدگاه امام سجاد (ع)
مراد از نژادپرستی آن است که شخص، حزب، گروه و یا قبیله، معیار حق و باطل قرار بگیرد. دوستی با اقوام را نمیتوان مصداق نژادپرستی دانست و کمک به آنان نیز از این محدود خارج است. از امام زینالعابدین علیهالسلام سؤال شد که مراد از تعصّب و نژادپرستی چیست؟ امام علیهالسلام در جواب فرمودند: «اگر کسی بدیهای قوم و ملت خویش را بهتر از خوبیهای دیگران بداند، گرفتار تعصّب شده است؛ بنابراین، به جهت وجود این حالت، مسؤولیت دارد، اما محبّت به اقوام و خویشاوندان را عصبیّت نمیگویند، بلکه اگر آنان را در کارهای ظالمانه یاری کند، تعصّب ورزیده است.»
● شیطان اولین نژادپرست
شیطان نخستین کس است که روحیه استکبار و تعصّب در او پدیدار شد و بر آدم علیهالسلام فخر فروخت و تکبّر ورزید و بر اثر همین فخر و طغیان، در برابر امر خداوند سبحان نفرین شده و رانده شده از رحمت الهی گردید. «همه فرشتگان به امر خداوند در مقابل آدم علیهالسلام سجده کردند، مگر ابلیس که تکبر نمود و از کافران شد» و گفت: «مرا از آتش نورانی و آدم را از خاک ظلمانی و کدر آفریدی.» چنان که حضرت علی علیهالسلام میفرماید: «شیطان را غیرت جاهلیت عارض شد. پس افتخار کرد بر آدم، به خلقت خودش و تعصّب نشان داد، به جهت اصل و ریشهاش. پس این دشمن خدا پیشوای متعصّبان و پیشرو متکبران است.» شیطان اساس و بنیان عصبیت و برتری نژادی را بنا نهاد. بدین جهت، هر کس که به ریشه و نژاد خویش فخر بفروشد، از یاران شیطان و از پیروان اوست.
● راهکار مبارزه با تبعیض نژادی
آتش قوم گرایی و تبعیض نژادی، فقط با اجرای افکار دانش مندان، صدور اطلاعیههای جهانی حقوق بشر و قطعنامههای بین المللی خاموش نمیشود، بلکه بر اساس واقعیتها و الگوهای تاریخی، راه نجات بشر از آسیبهای نژادپرستی، زنده ساختن مفاهیم اخلاقی، ارزشی و انسانی است و راه مبارزه با تبعیض، احیای هویت اصل انسانی و فطری، در قالب دین و خدا باوری است.
● اختلافهای ظاهری در نظر اسلام
موضع اسلام در برابر اختلافهای ظاهری که در جامعههای انسانی به چشم میخورد، بسیار آموزنده است. اسلام این موضوع را همان گونه مینگرد که به سایر جلوههای متنوّع پدیدههای طبیعی مینگرد. در قرآن مجید، دگرگونی و اختلاف در زبان و رنگ، دلیل بر هستی خدا یاد شده است؛ بیآنکه به یک زبان و یا یک رنگ، ویژگی و امتیاز ببخشد، آنها را از پدیدههای بسیاری شمرده که میبایست در آنها دقت و تأمل نمود. در قرآن مجید آمده است: «دیگر از نشانههای او آفرینش آسمانها و زمین و دگرگونی زبانها و رنگهاست. در این همانا برای آنان که دانایند، نشانههاست.» اسلام دنیای انسانها را آنگونه مینگرد که گویا باغی بزرگ با گلهایی رنگارنگ است.
● پیامبر (ص) در برابر نژادپرستان قریش
بزرگان قریش اصل مساوات را که پیامبر به رعایت آن همت گماشته بود، نمیپذیرفتند و به ایشان میگفتند: علت اینکه در مجلسهای تو حضور نمییابیم، این است که افرادی چون بلال حبشی، سلمان فارسی، صهیب رومی و غیر آنان از بردگان در آن مجلسها حضور دارند. آنان را از کنارت بران تا با تو هم نشین شویم، ولی پیامبر این درخواست را نپذیرفت. آنان طرح دیگری را بیان کردند، چنان که گفتند روزی را برای آنان و روزی را برای ما اختصاص بده. آیه نازل شد: «آنانی را که صبح و شام خدا را میخوانند و قصدشان فقط خداست، از خود مران که نه چیزی از حساب آنان بر تو و نه چیزی از حساب تو بر آنان است. پس تو اگر آن خدا پرستان را از خود برانی، از ستم کاران خواهی بود.» با نزول این آیه، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله به این خواست آنان نیز تن نداد.
منبع : مستور
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت