زنده ماندن در برف

گروههای امداد و نجات در سراسر جهان برای آمادگی در برابر حوادث خاص و آموختن هنر زنده ماندن در شرایط سخت دوره های آموزشی ویژه ای می بینند؛ این آموزش شامل هنر زنده ماندن در( كویر ؛ برف ؛ كوه ؛ دریا ؛ سیل ؛ آتش ؛ زیر آوار بعد از زلزله ) است.
● چگونه برای رویارویی با سرما آماده شویم
برای آنكه بتوانید در سرمای شدید و یا محاصره برف جان خود و خانواده تان را نجات دهید، لازم است علاوه بر آشنایی با لوازم و تجهیزات اولیه فردی ، نحوه استفاده صحیح از امكانات و تجهیزاتی را كه در اختیار دارید، بدانید. چند سال پیش در گردنه امامزاده هاشم یك ماشین سواری در كولاك برف ، چند صد متر دور از پناهگاه مانده بود و اعضای خانواده ای كه در آن بودند بعد از چند ساعت یخ زده و فوت كرده بودند این درحالی بود كه اگر می دانستند سوزاندن هر لاستیك ماشین می تواند علاوه بر گرمای لازم جهت زنده ماندنشان، یك علامت نجات بسیار خوب برای جانشان باشد ، اكنون آنان نیز در میان ما بودند.
● پوشاك مناسب چه مشخصاتی باید داشته باشد
سرمای شدید و بادهای سخت می تواند ظرف چند دقیقه باعث یخ زدن قسمتهای باز بدن شود. پس تمام بدن؛ دستها و پاها را بطور كامل بپوشانید. توجه كنید گرمای بدن از نقاط باز بدن به سرعت خارج شده و سرما نیز براحتی وارد می شود پس بهتر است در اولین اقدام یقه و سر آستینها و پاچه های شلوار را با بند یا كش ببندید و پاچه های شلوارتان را درون پوتین یا جورابتان كنید.
اگر در حین فعالیت احساس گرما كردید، قبل از آنكه تعرق؛ شما را از زیر لباس خیس كند، بعضی از بندها همچون سر آستینها را باز كنید و اگر باز گرمتان بود، یك لباس كم كنید.
بهترین حالت برای حركت در زمان بارش برف این است كه پوشش رویی شما ضد باد باشد ( دقت نمایید ضد باد با ضد آب یكی نیست) پوشش های ضد باد با بافتی محكم مانع نفوذ برف می شوند و ضمناً منفذ كافی برای تبخیر بدن دارند تا مانع خیس شدن لباسهای زیر بر اثر تعرق بدن شوند.
بهترین حالت برای گرم ماندن بدن این است كه زیر پوشش ضد باد خود لباسهای ضخیم پشمی یا بافتنی كه قابلیت عبور تعرق داشته باشند و بتواند عایق حرارتی مناسبی باشند، بپوشید.
فراموش نكنید كه لباس پشمی آب را جذب نمی كند و حتی به هنگام مرطوب بودن نیز گرم است و فضاهای بین بافت پشم؛ گرمای بدن را در خود ذخیره می كند و به همین سبب در چنین مواقعی مطلوبترین لباس زیر در چنین مواقعی لباس زیر پشمی است. پوشش های پنبه ای مثل فتیله رطوبت را به خود می كشد همیشه یادتان باشد؛ پنبه وقتی خیس است ۲۴۰ بار سریعتر حرارت را از دست می دهد.اگر برای یك زمستان سرد برنامه ریزی می كنید توجه داشته باشید كاپشنهایی كه كلاه نیز دارند در اولویت هستند.
▪ كلاه
فراموش نكنید كلاه ضد آب همانگونه كه نمی گذارد آب وارد شود، امكان خروج رطوبت و تبخیر سطحی پوست شما را نیز اندك می سازد. این یعنی اینكه در عرض چند ساعت سر شما غرق عرق خواهد شد و این خود آغاز سرماخوردگی و سرمازدگی است؛ كلاه های بافتنی بسیار مناسب بوده و برای برف ایده آل هستند.
یك كلاه خوب باید علاوه بر محافظت از سر شما از صورت و گردن شما نیز در برابر سرما حفاظت كند؛ لذا چنانچه كلاه شما دارای گردن گیر و پوشش گوش نیست می بایست برای حفاظت گردن و صورت و گوشهایتان؛ برای خود نقاب بسازید. كافی ا ست لباس یا حد اقل پارچه ای را برداشته و در روی آن سه دایره برای چشمها و دهانتان سوراخ كنید سپس آن را بر سر كشیده و لبه های باقیماند را در تن پوش خود مخفی كنید سپس كلاه را بر سر بگذارید و یا به كمك هد بند پارچه ای یا بندی آنرا روی سر خود مهار كنید ! مطمئناً قیافه زیبایی نخواهد داشت اما شما را از یخ زدگی پوست كه می تواند موجب زخمهایی بسیار خطرناك شود محافظت می كند. در زمانی كه هیچ امكانی در اختیار ندارید یك جوراب زنانه نیز می تواند به كار بیاید. در این حالت سعی كنید ابتدا سر و صورت خود را با
تكه های پارچه پوشانده ، سپس جوراب را بروی آن بكشید تا به عنوان پوشش ثانویه عمل كند. توجه داشته باشید كودكان را حتماً در زمان خواب با كلاه مناسب پوشش دهید تا گرمای بدنشان از دست نرود.
▪ كفشها
فراموش نكنید یكی از نقاطی كه در ارتباط مستقیم و مستمر با برف و خصوصاً سرما است، پاها هستند! اگر تصمیم دارید به مدت طولانی در برف راه بروید، حتماً باید برای كفشهای خود برنامه داشته باشید ! پاها بر اثر رطوبت و سرما دچار یخ زدگی می شوند بنابراین برای اینكه پای شما دچار یخ زدگی شود بین برف تا پوست پای خود با عایقهای حرارتی و رطوبتی فاصله ایجاد كنید. برای این كار می توانید از واكس یا گریس و درصورت عدم دسترسی به این دو از روغن حتی روغنهای غذایی برای چرب كردن سطح پوشش كفش خود بهره ببرید این كار باعث می شود كه آب به درون كفش شما نفوذ نكند و برای عایق كردن كفش خود در برابر سرما؛ می توانید از جورابهای پشمی و نیز كاور كردن خود كفش با برزنت یا لباسهای پشمی مازادی كه ممكن است همراه خود و یا در منزل داشته باشید استفاده كنید.
فراموش نكنید بیش تر از آن كه امكان نفوذ آب از سطوح كفش شما به داخل چكمه وجود داشته باشد ، برفهای وارد شده از پاچه شلوار و لبه چكمه شماست كه پایتان را برای سرما زدگی خیس خواهد كرد.
اگر در منزل خود و در یك برف سنگین گیر كرده اید و امكان خروج از منزل خود را ندارید؛ چه می توانید بكنید ؟
● در صورتی كه آب و برق و گاز شما هنوز وصل است
برای باقی ماندن جریان گاز و نیز عدم قطع برق صرفه جویی كنید. تا همه از نعمت برق و گاز بهره مند شوند.
● برای صرفه جویی توجه به چند نكته ضروری است.
سعی كنید از یك شعله حرارتی چند استفاده همزمان ببرید. مثلاً یك چراغ روشنایی اضطراری گاز شهری هم روشنایی مورد نیاز شما را تامین خواهد كرد و هم گرمای لازم را؛ و البته در كاهش برق مصرفی شما نیز موثر است. ضمن آنكه به مسأله گاز گرفتگی توجه كنید!
یك علاء الدین و یا بخاری گازی در اتاق می تواند ضمن گرما دهی ، نقش اجاق خوراك پزی را نیز برایتان ایفا كند.
برای قطع آب كه ممكن است بر اثر یخ زدگی لوله ها هر لحظه اتفاق بیفتد آب ذخیره كنید؛ در اتاقهایی را كه مورد استفاده قرار نمی دهید، همچون پذیرایی و یا اتاق خواب كودكانتان، را بسته و شوفاژ و بخاری آنها را ببندید تا با مصرف كمتر گاز از احتمال قطع گاز بخاطر افت فشار بكاهید !
درزهای پنجره ها و دربها را بگیرید؛ برای این كار می توانید ازنوارهای پارچه ای و یا دستمال كاغذی استفاده كنید؛ تا جایی كه می توانید حجم فضای مورد نیاز برای گرم كردن را در منزل خود كاهش دهید با این كار به راحتی می توانید با مصرف حداقل سوخت آنرا به مدت بیشتری گرم نگه دارید.
مواد غذایی موجود در منزل را جهت نیاز چند روزه خانواده خود باز بینی نموده و در صورت كم بودن برای جیره بندی آن برنامه ریزی كنید.
جز در موارد اضطراری از منزل خارج نشوید و دربها و پنجره ها را باز نكنید. با ایجاد كرسی برای خود از انرژی موجود در خانه حداكثر استفاده را كنید. هرگز از شعله های مستقیم لوازم گرما زا كه فاقد لوله هستند استفاده نكنید. به یاد داشته باشید، گاز گرفتگی از خطرات اصلی در زمان محاصره در برف است. چرا كه شما درزهای خانه را بسته اید و اكسیژن موجود در منزل بسیار محدود است. روحیه خانواده را بالا نگه دارید. از حرفهای مایوس كننده و پیش بینیهای بد و ناگوار بپرهیزید.
اخبار را از رادیو و تلویزیون به طور مداوم پیگیری كنید. در صورت امكان با بقیه اعضای خانواده خود در نقاط دیگر شهر تماس گرفته و جویای احوالشان باشید.
فراموش نكنید هر جبهه هوای سرد هر چقدر وسیع با توجه به آب و هوای كشورمان بیش از چند روز ماندگار نیست و حتماً بزودی تغییر خواهد كرد.
برف روبی سقفها را فراموش نكنید؛ برف؛ بار مرده زیادی دارد كه می تواند موجب فروریختن سقف گردد بنابراین حتماً به این نكته با دقت بیشتری برخورد كنید.
● در صورتی كه آب و برق و گاز شما قطع شده است
تمام لوازم مورد نیاز خود را به یك اتاق كه كمترین پنجره ها را دارد یا فاقد پنجره است منتقل كنید! تمام پنجره های اتاق را به كمك پتو و میخ به صورتی بپوشانید كه حداقل تبادل گرمایی را داشته باشد؛ دقت كنید یكی از بهترین عایقهای حرارتی هوا است. كافی است بین پنجره و پتویی كه بر روی آن نصب می كنید مقداری فاصله بگذارید و پتوی فوق را به دقت درز بندی كنید تا تبادل گرمایی نداشته باشد. تمام اعضای خانواده را در همان اتاق نگه دارید و سعی كنید كه روحیه كودكان را همواره بشاش و قوی نگه دارید.
معمولاً قطع برق در زمان ریزش برف آخرین خبر بد است؛ پس برای استفاده از بهینه از برق باید برنامه ریزی كرد؛ شاید هر گاه در خصوص برق صحبت از گرما می شود اولین چیزی كه به یاد ما می افتد بخاری برقی است! هرچند بخاری برقی اولویت اول است اما گاه می بینیم در نبود بخاری برقی باز هم می توان با استفاده از برق؛ گرمای لازم را برای زنده ماندن ایجاد كرد؛ ساده ترین روش؛ ساختن كرسی است. یك یا چند لامپ دویست وات ساده می تواند با استفاده از یك میز كوچك و چند پتو و لحاف كه به دقت به هم دوخته شده اند (با نخ یا سنجاق قفلی ) تبدیل به یك كرسی مطمئن شود؛ حال اگر هیتر خوراك پزی در دسترس تان باشد كه چه بهتر یك كرسی عالی خواهید داشت.
از چند شمع و یا یك گردسوز یا یك فانوس هم می توان در ساختن كرسی بهره برد به شرطی كه با آتش سوزی دردسر جدیدی برای خود ایجاد نكنید و یادتان باشد در هنر زنده ماندن در شرایط سخت حتی یك كبریت هم می تواند سرنوشت ساز باشد !
در صورت یخ زدگی لوله ها و قطع آب باید ازروش آب كردن برف استفاده كنید اما توجه داشته باشید درصورتی كه سرما خورده اید خوردن برف گرمای بدن شما را كاهش می دهد و لرز خواهید كرد. یادتان باشد از خوردن تكه های قندیل یخ بپرهیزید آنها می توانند بیشتر از هر چیز دیگری به سیستم گوارشی شما صدمه بزنند.● در پایان یك تذكر بسیار مهم !!
دقت زیادی به خروج گازهای سمی كه بر اثرسوختهای فسیلی از بخاری هایی كه فاقد لوله بخاری هستند خارج می شود داشته باشید تا خدای نكرده بر اثر گاز گرفتگی حادثه ای برایتان اتفاق نیفتد ! در حین ساختن كرسی به نكات ایمنی بیش از حد دقت كنید؛ تا خدای ناكرده آتش سوزی و یا سوختگی بر اثر تماس پای كودكان با منبع گرما پیش نیاید.
توجه به گازهای مسموم كننده بسیار مهم است. توجه داشته باشید یك پیك نیكی یا چراغ والور و یا علاءالدین یا حتی یك روشنایی با سوخت گاز یا نفت در صورت مسدود بودن تمام منافذ اتاق می تواند برای شما بی نهایت خطرناك باشد. موضوع را جدی بگیرید !
● در صورتی كه درراه ودرون ماشین در برف گیرافتاده اید
همانند گروه های امداد و نجات در ماشینهای خود یك گاز كوچك مسافرتی؛ كیسه خواب؛ پتوهای پشم شیشه سبك و لوازم امداد و نجات جاده و مقداری شكلات و خشكبارداشته باشید تا در زمان حادثه از آن استفاده كنید.
در صورت ماندن در بوران برف در جاده در اولین اقدام هر آنچه پوشاك در صندوق عقب ماشین دارید به داخل اتاق بیاورید. مطمئن باشید كه به همه آنها نیاز پیدا خواهید كرد. در صورتی كه كیسه خواب به همراه دارید آن را در داخل ماشین بر تن كنید؛ این كار كمك بسیار زیادی به زنده ماندن شما می كند. ( از جورابهای اضافی همراهتان می توانید به جای دستكش بهره ببرید).
در یك بوران یا سقوط بهمن؛ فراموش نكنید معمولاً در این حالت چند ماشین پشت سر هم در یك ترافیك قرار می گیرند در اولین گام باید در صورتی كه تعداد افراد ماشین شما كم هستند و یا به تنهایی سفر می كنید سعی كنید تا با ماشینهای دیگر یك گروه تشكیل دهید تا تعداد ماشینهای روشن را كمتر كرده و بتوانید میزان بنزین موجود را برای مدت طولانی تری ذخیره داشته باشید. به این منظور در یك ماشین جمع شده و ماشین های دیگر را هر نیم ساعت یكباربرای اطمینان به مدت چند دقیقه روشن كنید تا موتور گرم بماند !
در صورتی كه سوخت ماشین شما به پایان رسید و نیروهای امدادی هنوز به شما نرسیده اند می توانید با آتش زدن لاستیك زاپاس ماشین؛ هم برای كمك؛ علامت دود ایجاد كنید هم تا زمانی كه لاستیك می سوزد از گرمای آن برای نجات جان خود استفاده كنید؛ توجه داشته باشید هر ماشین پنج لاستیك و صندلی قابل سوختن دارد و اگر هر كدام تنها یكساعت شما را گرم نگه دارد شما می توانید پنج ساعت زنده بمانید ! پیشنهاد می كنم اگر برایتان امكان داشت لاستیك را به قطعات كوچك تبدیل نموده و سپس اقدام به آتش زدن آن كنید؛ این كار موجب می گردد تا با حرارتی قابل قبول مدت زمان بیشتری آتش داشته باشید.
آتش زدن یك لاستیك كار سختی است اگر روش كار را بلد نیستید؛ فراموش نكنید كه برای آتش زدن لاستیك باید از یك واسطه؛ بهره ببرید این واسطه می تواند تكه ای پارچه نفتی و یا مواد قابل اشتعال همچون روغن موتور باشد اما بهترین روش این است كه از بنزین ماشین استفاده كنید؛ برای این كار كافیست شلنگ بنزین را از كاربراتور خارج نموده و استارت بزنید به اندازه كافی بنزین خواهید داشت ! توجه داشته باشید در صورتی كه بنزین بر روی پوست شما بریزد خصوصاً در سرمای شدید می تواند به مراتب بدتر از آب موجب یخ زدگی پوستتان شود. بنابراین در زمان برداشت بنزین دقت كنید به خودتان صدمه نزنید.
گاهی دیده می شود افرادی در زمان بحران از گاز پیك نیكی یا والور برای گرم كردن داخل وسیله نقلیه استفاده می كنند. این كار علاوه بر خطر آتش سوزی موجب ایجاد گازسمی و خفگی ناشی از آن نیز می شود. اما اگر در وضعیتی خاص مجبور به انجام این روش برای گرم ساختن ماشین خود شدید ، توجه كنید كه گردش هوای تازه را در داخل ماشین ثابت نگاه دارید.
یكی از روشهای مطمئن ، استفاده از واشرهایی است كه كف اتاق ماشینها برای شست و شو تعبیه شده است و به كف شور ماشین معروف است. كافی است زیرزیر پایه های صندلی جلو دنبال آن بگردید و سپس با پایین كشیدن بسیار كم پنجره این امكان را به وجود آورید كه جریان هوا برای تأمین اكسیژن مورد نیاز شما با بالا آمدن از كف و خروج از پنجره ایجاد شود.
نكته دیگری كه هنگام محبوس شدن در ماشین با آن روبرو می شویم، كاهش حرارت بخاری به تدریج است. برای كنترل دمای بخاری كافی است با بستن پنجره جلوی رادیاتور به كمك تكه ای مقوا یا پارچه یا پلاستیك كاری كنید كه رادیاتور گرمای خود را از دست ندهد. دقت كنید كه این روش ممكن است موجب جوش آوردن ماشین شود بنابراین به دقت آمپر آب را زیر نظر داشته باشید.
داشتن ترموستات؛ برف پاك كن؛ بخاری سالم؛ زنجیر چرخ و بنزین كافی برای مسافرت ایمن الزامی است. هرگز به امید پمپ بنزین میان راه با باك خالی وارد جاده نشوید.
استفاده از ضد یخ برای رادیاتور و افزودنیهایی همچون الكل درآب شیشه شور در دمای بسیار پایین مهم است. آب شیشه شور در سرمای زیاد یخ زده وامكان پاك نمودن آن به سختی میسر است و دید شما را بسیار كم می كند.
در صورتی كه ماشین شما درون برف فرو رفته است ، كافی است ابتدا برف جلوی چرخها را برداشته و با دنده سنگین به آرامی حركت كنید.
در زمانی كه بروی مسیر های لغزنده حركت می كنید هیچگاه به لاستیكهای خود اعتماد نكنید و با سرعت مجاز حركت كنید تا در صورت لزوم بتوانید به سرعت ماشین خود را متوقف كنید.
● ودر پایان چند نكته
اگر در فضای باز و بدون حفاظ صورت هستید، حتماً هر چند دقیقه برای جلوگیری از صدمه دیدن پوست صورت خود آن را منقبض و منبسط كرده و مرتباً چین بیندازید و عضلات خود را تكان داده و دستها را باز و بسته كنید.
همواره مراقب تغییر رنگ پوست خود و همراهانتان باشید تغییر رنگ خصوصاً در صورت و گوشها و دستها اولین علائم یخ زدگی است. توجه داشته باشید كه معمولاً تغییر رنگ پوست به رنگهای سیاه؛ سرخ و یا نیلی است!!
در صورتی كه با شخصی كه دچار یخ زدگی شده است روبرو شدید دقت كنید كه هرگز عضو یخ زده را با حرارت مستقیم گرم نكنید در مناطق سردسیر همچون كردستان كسی را كه پاهایش سرما زده؛ در حالی كه پاهایش را در لگنی از برف قرار می دهند با مالش دادن درون خود برف گرم می كنند تا یخ زدگی موجب سیاه شدن و احتمالاً قطع عضو نگردد .

منبع : موج پیشرو