کاربرد چوب در هنر منبت

یكی از ظرایف صنایع دستی ایران كه چون دیگر انواع آن پیشینهٔ تلفیق بلیغی از هنر و حوصله محسوب می شود و دست اندركاران آن از مواد اولیه یی ارزان و فراوان محصولاتی گرانبها و با ارزش مصرفی و هنری فوق العاده بالا به وجود می آورند هنر منبت كاری است .
تاریخ ظهور هنر منبت در تاریكی زمان ناپدید است . منبت كاری كه از گذشته هایی دور در ایران رواج داشته و علیرغم بی دوامی چوب در برابر عوامل جوی و سایر عوامل از روزگاران قدیم به جا مانده دلیل خوبی بر گستردگی این هنر و رونق رواجش در ایران می باشد .
منبت كاری هنری است مشتمل بر حكاكی و كنده كاری بر روی چوب بر اساس نقشه یی دقیق .
این تعریف اصولی منبت كاری است كه در وحله اول هیچ خاطره یی را زنده نمی كند و غیر از یك تعریف معمول كتابت شده هیچ چیز دیگری را به ذهن متبادر نمی نماید در حالی كه چوبهای منبت كاری شده هر كدام نمونهٔ خوبی از احساس ، ادراك و اندیشه پدید آورندگانش می باشد .
تاریخچه منبت كاری همانند بقیهٔ هنرها و صنایعی كه بنیان گذار آن مردم عادی بوده اند و در دامان جوامع پراكندهٔ بشری متولد شده و رشد كرده اند چندان روشن نیست و به درستی نمی توان گفت این هنر (( هنر ـ صنعت )) از چه زمانی ابداع شده و رواج یافته . اما آنچه مسلم است چوب به عنوان فراوانترین مادهٔ اولیه موجود در طبیعت جزو نخستین موادی است كه توجه بشر را به خود جلب كرده و برای ساخت و پرداخت انواع وسایل مصرفی و هنری مورد استفاده قرار گرفته .
بنا به اسناد و مدارك موجود ، منبت كاری در ایران متكی به سابقه ای بیش از هزار و پانصد سال است و حتی عده ای از محققان به صراحت اظهارنظر نموده اند كه قبل از ظهور ساسانیان نیز منبت كاری در ایران رواج داشته ، ولی هیچ بازماندهٔ تاریخی كه این ادعا را اثبات كند در دست نیست . جالب اینجاست كه شیوه كار با قدیم تفاوت چندانی نكرده است .
البته از ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال پیش تاكنون پیشرفتهایی در مورد نحوهٔ ساختن ابزار حاصل شده ، اما روش كار تغییر چشمگیری نداشته است .
منبت كاران در حال حاضر در شهر آباده در استان فارس و شهر گلپایگان در استان اصفهان كه مركز اصلی این هنر محسوب می شود با بهره گیری از انواع چوب كه به راحتی و با قیمت ارزان از داخل كشور قابل تهیه است و به كمك ابزار كاری بسیار ساده و ابتدائی كه از چند قلم و اسكنه فلزی تجاوز نمی كند دست به پدید آوردن شاهكارهایشان می زنند .

منبع : پایگاه تجاری و اطلاع‌رسانی صنایع دستی