ساختار یک سلّول عصبی

سلّول‌های عصبی یا نورون‌ها، عناصر اصلی سازنده دستگاه عصبی هستند. این سلّول‌های تخصصی، واحدهای پردازش اطلاعات مغز هستند که مسئول دریافت و ارسال اطلاعات می‌باشند. هر بخش از نورون دارای نقشی در ارتباط اطلاعاتی در سراسر بدن انسان است. در زیر با وظایف و کارکرد بخش‌های مختلف یک نورون آشنا می‌شویم.
۱) دندریت
دندریت‌ها، امتدادهای درختواره‌ای در ابتدای یک نورون هستند که به افزایش ناحیه سطح بدنه سلوّل کمک می‌کنند و با سیناپس‌ها پوشیده شده‌اند. این برآمدگی‌های نازک، اطلاعات را از نورون‌های دیگر دریافت کرده و تحریکات الکتریکی را به سوما منتقل می‌کنند.
● ویژگی‌های دندریت
ـ اغلب نورون‌ها دندریت‌های زیادی دارند.
ـ کوتاه و شاخه‌شاخه.
ـ اطلاعات را به بدنه سلّول ارسال می‌کنند.
۲) سوما
سوما جایی است که سیگنال‌هایی که از دندریت‌ها گرفته می‌شود ترکیب شده و عبور می‌کنند. سوما و هسته نقش فعالی در ارسال سیگنال‌های عصبی ندارند. در عوض، این دو بخش در خدمت نگهداری سلّول و عملیاتی نگه ‌داشتن نورون هستند.
۳) دکمه آکسونی
دکمه آکسونی در انتهای سوما قرار دارد و کنترل شلیک نورون را بر عهده دارد. چنانچه شدّت سیگنال از حدّ آستانه دکمه آکسونی تجاوز کند، این ساختار سیگنالی به سوی آکسون می‌فرستد یا اصطلاحاً شلیک می‌کند.
۴) آکسون
آکسون فیبر کشیده‌ای است که از بدنه سلوّل به بخش‌های پایانی امتداد یافته و سیگنال‌های عصبی را انتقال می‌دهد. هرچه آکسون بزرگتر باشد، اطلاعات را سریعتر انتقال می‌دهد. بعضی از آکسون‌ها با مادّه چربی به نام مایلین پوشیده شده‌اند که به عنوان عایق عمل می‌کند. این آکسون‌های مایلین‌دار اطلاعات را بسیار سریعتر از سایر نورون‌ها انتقال می‌دهند.
۵) دکمه‌های پایانی
دکمه‌های پایانی در انتهای نورون‌ها قرار گرفته‌اند و مسئول ارسال سیگنال به سایر نورون‌ها هستند. در انتهای دکمه پایانی، فاصله یا شکافی وجود دارد که سیناپس خوانده می‌شود. از انتقال‌دهنده‌های عصبی برای حمل سیگنال از روی سیناپس به سایر نورون‌ها استفاده می‌شود

منبع : کارگاه آموزشی روان یار