نویسنده جهانی؛ تنها با دو کتاب

«دشت سوزان» و «پدرو پارامو» از شناخته‌ترین آثار خوان رولفو به‌شمار می‌آیند اما گستره فعالیت هنری این نویسنده از این دو اثر فراتر می‌رود.
خوان رولفو در ۱۶ مه سال ۱۹۱۷ در دهكده‌ای به‌نام سایولا یا سن‌گابریل به دنیا آمد و در ۷ ژانویه سال ۱۹۸۶ به علت حمله قلبی درگذشت. رولفو در سال‌های پایانی عمرش به فكر نوشتن رمان دیگری افتاد اما در نهایت قادر به اتمام آن نگردید. قابل ذكر است كه آثار خوان رولفو را می‌توان به دو اثر برجسته «دشت سوزان» و «پدرو پارامو» محدود كرد. كتاب «دشت سوزان» شامل ۱۵ داستان كوتاه می‌باشد، این كتاب چشم‌اندازی بی‌رحمانه از زندگی مردمی فقیر را به همراه دارد. رولفو در سال ۱۹۵۲ شروع به نوشتن رمان «پدرو پارامو» كرد، این رمان كه پیشگام رئالیسم جادویی می‌باشد در سال ۱۹۵۵ منتشر شد و یكی از تاثیرگذارترین آثار ادبیات آمریكای لاتین به‌شمار می‌آید. رمان «پدرو پارامو» فاقد یك ترتیب زمانی می‌باشد كه این ویژگی خاص به خواننده امكان پرواز به زمان‌های مختلف را می‌دهد. او در جایی ثابت قرار نمی‌گیرد؛ به بیان دیگر حس تداعی آزادی تصورات بشر را القا می‌كند و روح و ذهن خواننده را از یك فضای تكراری بیرون می‌كشد.
● تاثیر رولفو بر ماركز
گابریل گارسیا ماركز جمله‌ای از این كتاب را در صد سال تنهایی خود گنجانده است، همچنین شهر ارواح رولفو «كومالا» در رمان «پدرو پارامو» تا اندازه‌ای سرچشمه الهام شهر افسانه‌ای «ماكوندوی» ماركز در كتاب «صد سال تنهایی» می‌باشد. به گفته ماركز: كشف رمان‌ «پدرو پارامو» در سال ۱۹۶۱ زندگی او را تغییر داد و مسیر تالیف شاهكارش «صد سال تنهایی» را هموار كرد.
● فعالیت‌های دیگر رولفو
رولفو بعد از انتشار دو كتاب مشهور خود عملاً داستان‌نویسی را كنار گذاشت اما همچنان به فعالیت‌های هنری خود ادامه می‌داد. وی در سال ۱۹۵۶ شروع به فیلمنامه‌نویسی برای سینما و تلویزیون كرد و با همكاری كارلوس فوئنتس و گابریل گارسیا ماركز یكی از بهترین فیلمنامه‌هایش را نوشت كه در سال ۱۹۶۴ فیلمی براساس آن ساخته شد. با وجود پراكندگی كارهای هنری رولفو (البته نه فقط ادبی) و همچنین با بررسی مجدد روی آثار خوان رولفو به این نكته رسیده‌اند كه خوان رولفو كاری بیشتر از آنچه كه در نگاه اول به نظرمان می‌آید را در طول فعالیت ادبی ـ هنری‌اش انجام داده است. به عنوان مثال گردآوری عكس‌های هنری و قابل توجهی با مضامین سیاسی و اجتماعی از سوی این نویسنده كه به دنبال آن در سال ۲۰۰۲ كارلوس فوئنتس كتابی به‌نام «مكزیك خوان رولفو» منتشر كرد. این كتاب مجموعه‌ای از ۱۷۵ عكس و تنها مجموعه چاپ شده از عكس‌های رولفو می‌باشد. این اثر شرحی از تاریخ دردناك مردم مكزیك را دربردارد.
با نگاهی عمیق به تاریخچه فعالیت‌های هنری- ادبی رولفو به گستردگی آن پی می‌بریم و برای درك اثبات این موضوع از سوی مخاطبان رولفو، به منظور بررسی مجدد روی آثار خوان رولفو پروژه‌ای در «خانه دانشگاهی كتاب» در حال انجام گرفتن می‌باشد كه در طی این فعالیت متونی در باب این نویسنده برجسته از سوی نویسندگانی چون خوزه ماریا آرگداس، گابریل گارسیا ماركز، خورخه لوئیس بورخس و چند نویسنده دیگر ارائه می‌شوند همچنین نظریه‌ها و عقایدی نیز از سوی منتقدان دیگری روی آثار رولفو بیان می‌شوند.
به موازات این اتفاق به منظور بزرگداشت پنجاهمین سالگرد رمان «پدرو پارامو» مراسمی به رسم یادبود برگزار شد كه در طی آن نویسندگان و نمایندگان رسانه‌های جمعی راجع به آثار خوان رولفو بحث و گفت‌وگو كردند.
با وجود حجم كم آثار منتشر شده، برای رولفو احترام فراوانی قائل شده‌اند. به طوری كه در سال ۱۹۷۰ برنده جایزه ادبیات مكزیك شد و در سال ۱۹۸۰ به عضویت آكادمی زبان درآمد و همچنین در سال ۱۹۸۵ اسپانیا جایزه سروانتس را برای دستاورد‌های ادبی به او اعطا كرد.
بدون شك نام خوان رولفو بر فراز نام نویسندگان برجسته آمریكای لاتین تا ابد می‌درخشد و او را به جاودانگی رسانده است.

منبع : روزنامه تهران امروز