حکایت جنگجویی که نجنگید اما

دیدار و خوردن افطار محمود احمدی نژاد با جمع منتخبی از دانشجویان در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان، اگرچه حاوی سخن و مطلب خاصی نبود و جلسه ای برای تکرار حرف های همیشگی بود اما این بار حتی بعضی از همین دانشجویان انتخاب شده هم بعضی حرف ها و وعده های دولت را به یاد احمدی نژاد آوردند که یکی از این مسائل «داستان برخورد دولت با دانشگاه آزاد اسلا می» بود.
شاید شرایط در دو سال گذشته اگر همان طور که دولتمردان می خواستند پیش می رفت، امروز دانشگاه آزاد هم به سرنوشت سازمان برنامه و بودجه دچار شده بود، اما هیچ گاه در مورد این دانشگاه، دولت نتوانست خواسته های خود را دیکته کند و شاید همین امر باعث شده که دانشجویان حامی دولت هم از این موضوع ناراضی باشند و از رئیس دولت توضیح بخواهند.
ماجرای رویارویی دولت و دانشگاه آزاد از وعده دولت در اولین ماه های شروع به کار محمود احمدی نژاد آغاز شد که طبق آن همه دانشگاه هایی که از دانشجویان شهریه دریافت می کردند، باید شهریه شان را بر اساس نظر دولت کاهش می دادند. احمدی نژاد در یکی از اولین سفرهای استانی اش ضمن اعلا م این مطلب، از جریمه کردن دکتر جاسبی به تحصیل فرزندانش در دانشگاه آزاد - در صورت عدم کاهش شهریه - سخن گفت! اما این خواسته دولت چیزی نبود که به راحتی اجابت شود; همچنان که دانشگاه های پولی زیرمجموعه دولت هم خیلی به آن تن ندادند، با این همه، آنچه دولت بیش از هر چیز بر آن پای می فشرد، شهریه دانشگاه آزاد بود و همین موضوع تنشی شد که به طور غیرمستقیم میان مسوولا ن دانشگاه آزاد و مقامات دولتی رخ داد. چندی بعد و در آستانه شروع ترم دوم سال تحصیلی ۸۵-۸۴ دانشگاه ها مقامات دولتی عنوان کردند که دانشگاه آزاد موظف شده شهریه های خود را نزدیک ۱۵ درصد کاهش دهد اما دانشگاه آزادی ها بعد از مدتی اعلا م کردند که فقط به دانشجویان ورودی ۸۴ و آن هم فقط یک نوبت وام خواهند داد. ثبت نام دانشگاه آزاد انجام شد و خبری از وعده ها و اخبار دولت نشد و این موضوع دو هفته پیاپی در سوالات خبرنگاران از غلامحسین الهام پرسیده شد اما توضیحات الهام در آن روزها هم هیچ نکته جدید یا شفافی در خود نداشت: «دانشگاه آزاد، دانشگاه دولتی نیست. اما رئیس دانشگاه آزاد به وزارت علوم گفته مطالبی که در موردعدم کاهش شهریه ها گفته شده صحت ندارد و دانشگاه آزاد سعی می کند با وام های درازمدت به دانشجویان کمک کند یعنی دانشگاه آزاد قصد دارد کاهش شهریه را در قالب وام انجام دهد که در نهایت تخفیف شهریه توصیف شده است.» این سخنان اما از یک جهت قابل توجه بود; اینکه به نظر می رسید بالاخره در کشمکش اول میان دولت و دانشگاه آزاد، این دانشگاه آزاد بوده که برنده شده است. این مطلب را می شد از بقیه توضیحات الهام در آن روزها هم فهمید: «امیدواریم دانشگاه آزاد با توجه به مطالب گفته شده تصمیم خود را اجرایی کند و هر چه دانشگاه آزاد تسهیلات بیشتری به دانشجویان بدهد، این امر مورد توجه دولت و دانشجویان است.» این حرف های سخنگوی دولت کاملا در تضاد با حرف های وزیر علوم بود که پیش از آن بیان شده بود: «شهریه دانشگاه آزاد قطعا بین ۱۰ تا ۱۸ درصد کاهش می یابد. آنچه که من می گویم و یقینا نیز اجرا می شود، این است که شهریه دانشگاه آزاد باید با توجه به منطقه تحصیل دانشجو کاهش پیدا کند.»
جالب اینجاست که بعد از این موضع گیری سخنگوی دولت یک بار دیگر وزیر علوم در این مورد توضیح داد و گفت: «کاهش شهریه دانشگاه آزاد براساس تصمیم دولت به طور قطعی صورت گرفته لذا وام هایی که دانشگاه آزاد با عنوان وام شهریه به دانشجویان این دانشگاه می دهد. از دانشجویان پس گرفته نمی شود.» اما در همان روز رئیس دانشگاه آزاد حرف دیگری زد: «کاهش شهریه در صورت تامین منابع آن به صورت تخفیف است و در غیر این صورت در قالب وام درازمدت به دانشجویان پرداخت می شود. این تخفیف فقط برای نیمسال دوم دانشجویان ورودی ۸۴ اعمال می شود و برای ورودی های ترم های دیگر قابل اجرا نیست.»
آن داستان در همین جا خاتمه یافت. در واقع به نظر رسید که دولت در این داستان وعده ای هم به دانشگاه آزاد مبنی بر تامین منابع تخفیف شهریه داده بود اما مسوولان دانشگاه آزاد واقع بین تر بودند و تا عمل دولت به این وعده و تامین منابع، حاضر به اجرای خواسته دولت نشدند. این حرف و حدیث ها در آغاز ترم های بعد هم- کم و بیش- تکرار شد اما هیچ نتیجه ای نداشت.
اینها، البته ظاهر قضیه بود و در باطن به نظر می رسید که خواسته دولت چیز دیگری بود. در واقع دولت سعی داشت این دانشگاه را هم به زیرمجموعه خود اضافه کند. این را می توان از نحوه اعلا م اخبار مربوط به کاهش شهریه از طرف دولتمردان استنباط کرد، همچنین به گفته سخنگوی دولت که «دانشگاه آزاد، دانشگاه دولتی نیست» هم اشاره تلویحی به این موضوع داشت. ضمن اینکه در ادامه داستان ، کاهش شهریه دیگر دانشگاه ها که عموما زیر نظر دولت هستند تقریبا به طور کامل فراموش شده و همه از کاهش شهریه دانشگاه آزاد سخن گفتند و البته به مرور سخن های دیگری هم به آن افزوده شد. شاید در همین راستا بود که محمود احمدی نژاد در سال گذشته یکبار دیگر دانشگاه آزاد را تهدید کرد و از «اقدام انقلا بی» درباره این دانشگاه سخن گفت اما این اقدام انقلا بی چه می توانست باشد؟
دو سه ماهی این موضوع مورد بحث بود و آنچه بیش از همه مشخص بود، این موضوع بود که از هیات امنای این دانشگاه، چند نفری رفته بودند و به نظر می رسید دولت می خواهد با استفاده از شورای عالی انقلا ب فرهنگی به ترمیم این هیات همت گمارد و به این طریق اندک اندک اقدام انقلا بی خود را انجام دهد اما اعضای جدید هیات امنای این دانشگاه در جلسه ای از شورای عالی انقلا ب فرهنگی- که احمدی نژاد در آن حضور نیافت- رای آوردند.
حال با گذشت دو سال از رویارویی دولت با دانشگاه آزاد می توان گفت که در حقیقت خواسته دولت مبنی بر کاهش شهریه، پایه ریزی برای خواسته دولت مبنی بر آوردن دانشگاه آزاد به زیر مجموعه های خود بود که البته برد دانشگاه آزاد درآن جریان، دولت را مجبور به تغییر روش داد و از اقدام مخملین به اقدام انقلا بی کشاند اما در نهایت هیچکدام از روشهای دولت راه به جایی نبرد. در واقع دولت در این قضیه شبیه جنگجویی شد که هرگز فرصت مبارزه را به دست نیاورد اما شکست خورد.
حتی پای نمایندگان مجلس نیز به موضوع باز شد و در یک حمایت گسترده از مدیریت دانشگاه آزاد اسلا می، نامه ای با بیش از ۲۵۰ امضا در دفاع از عملکرد دکتر جاسبی در مجلس جمع شد.
حال به نظر می رسد موضوع دانشگاه آزاد برای دولتمردان و هوادارانشان حیثیتی شده است و اگر سخنی درباره این موضوع گفته می شود دیگر موضوع شهریه و کاهش شهریه نیست بلکه موضوع خود دانشگاه آزاد است. از طرفی دیگر هواداران دولت احساس می کنند که برد دانشگاه آزاد اسلا می به معنای برد هاشمی رفسنجانی است و این را بر نمی تابند.
چندی پیش غلا محسین الهام در کنفرانس خبری خود گفت که اقدام انقلا بی یا غیرانقلا بی درباره دانشگاه آزاد منتفی شده است اما احمدی نژاد در جلسه هفته گذشته این گونه سخن نگفت. او اقدام دولت را نظارت بر هزینه ها و درآمدهای دانشگاه آزاد دانست و چنین عنوان کرد که این موضوع را مخالفان، سیاسی کرده اند!
«برخی مساله را سیاسی کردند، گفتند مخالفین دانشگاه آزاد. چه کسی مخالف دانشگاه آزاد است؟ اگر کسی به مدیریت انتقاد دارد، مخالف اصل می شود؟... از آن وقت که فرمودند سکوت، سکوت کردیم و اصلا این بحث سیاسی نیست. هر جا را که بروی اصلا ح کنی سیاسی می کنند. سکوت کردیم که سیاسی نشود.»
انحلا ل و اقدام سازمان برنامه و بودجه هم سیاسی نبود، اما کسی نتوانست دولت را از اجرای آن منصرف کند، ولی در مورد دانشگاه آزاد چنین اتفاقی نیفتاد پس حتما موضوع سیاسی است. این سخن را می توان با توجه به وضعیتی که دولت در این مورد به آن دچار شده شنید و ضرورت بیان آن را درک کرد!

نویسنده : محمدحسین روانبخش

منبع : روزنامه مردم سالاری