برگی از تاریخ (۳ خرداد ) (۱)

امروز سوم خرداد ماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۷ جمادی الاول ۱۴۲۸قمری و ۲۴ می ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● سالروز قیام المقنع
۱۲۴۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۷۶۶ میلادی ، قیام المقنع در خراسان آغاز شد كه از نخستین بپاخیزی های ایرانیان برای احیای استقلال و حاكمیت وطن بشمار می آید.
المقنع كه به سبب نقاب زدن ـ نقابی شبیه مقنعه كه تا شانه ها ، او را می پوشانید ـ به این نام معروف شده بود كسی جز هاشم ابن حكیم نبود.
مركز ثقل این شورش در ماوراءالنهر و در شهرهایی هم‌چون‌ كش‌ّ، بخارا و سُغدبود. رهبر شورش در آغاز از همراهان ابومسلم خراسانی بود كه پس از قتل ابومسلم‌،عده‌ای را دور خود فراهم آورد و به نقل بعضی‌، نخستین مرحله دعوت خود را در زمان‌حكومت منصور آغاز كرد و در این مرحله دوّم قیام خود، برنامه‌ریزی دقیق نموده و پس‌از آزادی از زندان به سبك عباسیان‌، داعیان خود را به سراسر خراسان وماوراءالنهرگسیل داشت‌.
او پس از جمع‌آوری سپاه و كمك تركان به غارت اموال مسلمانان پرداخت‌ وچنان كار را بر خلیفه سخت كرد كه گاهی خلیفه از بیم و بیداد او به فغان در می‌آمد.
وی‌با رشادت خود و یارانش توانست تنی چند از سرداران سپاه خلیفه‌، هم‌چون ابوالنعمان‌،جنید و لیث بن نصر را به شكست بكشاند؛ ولی سرانجام سعید حرشی‌، امیر هرات‌ توانست با سپاه عظیم خود، سپاه المقنع را شكست داده و دژ سنام‌، مركز استقرار او راتسخیر كند.
اصل این قیام در زمان مهدی پسر منصور بوده . در یک حمله موقعی که شکست را نزدیک دید خانواده خود را با سم کشت تا به دست اعراب نیفتند و خود را نیر در آتش انداخت تا با خواری او را نزد خلیفه نبرند.
● کشف فلز روی توسط پاراسیلسوس سوئدی
۴۶۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۵۴۱ میلادی ، پاراسیلسوس طبیب و شیمیدان سوئدی فلز روی را كشف كرد و بعد از قرون وسطی ، نخستین فلز كشف شده در عصر جدید بنام كاشف آن ثبت شد.
روی فلزی است به رنگ سفید متمایل به آبی که بر اثر رطوبت هوا تیره رنگ می‌شود و در حین احتراق رنگ سبز براقی تولید می‌کند. روی بعد از آهن ، آلومینیوم و مس چهارمین فلز مورد استفاده در دنیا می‌باشد. از موارد استفاده روی می‌توان آلیاژهای مختلف و فولاد گالوانیزه را نام برد.
روی برای آبکاری فلزات استفاده میشود تا از زنگ زدگی آنها جلوگیری کند. روی در آلیاژهایی نظیر برنج از فلز ماشین تحریر فرمولهای مختلف لحیم نقره آلمانی و .... بکار میرود.
استخراج و تصفیه روی نا خالص در ۱۰۰۰سال پیش از میلاد مسیح در هند و چین صورت میگرفته است.
روی از عناصر ضروری زندگی انسان است که برای بقاء و زندگی انسان لازم است. کمبود روی در حیوانات موجب افزایش وزن میشود.
روی در انسولین Zinc Finger Proteins و آنزیم هایی مانند Super Oxide Dismutase وجود دارد. بر اساس بسیاری از منابع مصرف قرصهای حاوی روی میتواند در برابر سرما خوردگی و آنفولانزا ایمنی ایجاد کند.
●
درگذشت نیكولاس كوپرنیكوس
۴۶۴ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۵۴۳ میلادی ، نیكلاس كوپرنیكوس ( كوپرنیك ) فضا شناس شهیر لهستانی دیده از جهان فرو بست .
در سال ۱۵۴۳ نیكولاس كوپرنیكوس رساله پیشنهادی اش را كه تمام سیارات به انضمام زمین به دور خورشید می چرخند منتشر كرد . این پیشرفت غیر منتظره برای عده ای به طور محرمانه خوشایند بود .
اما نظریه او با تعلیمات كلیسای كاتولیك مغایرت داشت و كلیسا قدرتمندترین سازمان اجتماعی و سیاسی آن زمان بود .
عقیده هایی مانند طرح خورشیدمركزی كه در جهان تفكر بدیع بودند سزاوار كیفر مرگ بودند . بنابراین اگرهم تعدادی دیگر ازمنجمان طرح كپرنیك را می پذیرفتند از تصدیق كردن آن هراس داشتند .
● تولد« ژان پل مارا » انقلابی رادیكال فرانسه
۲۶۴ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۷۴۳ میلادی ، . ژان پل مارا ، انقلابی رادیكال فرانسه به دنیا آمد و ۵۰ سال عمر كرد .
وی یك پزشك بود كه با نوشته هایش مردم فرانسه را ترغیب به تغییرات كلی در وضعیت اجتماعی و سیاسی وطن خود كرد.
او كتاب های متعدد نوشت كه یكی از آنها « زنجیرهای بردگی » است . وی با انتشار روزنامه خود دلائل کافی در اختیار مردم فرانسه گذارد تا برضد سلطنت و حكومتی كه داشتند بپاخیزند.
این روزنامه كه برای نخستین بار، مردم عادی در آن جایی برای بیان رنجها و درد دل خود یافته بودند آن چنان مورد توجه واقع شده بود كه در روز دوبار چاپ می شد كه در قرن ۱۸ كار بی سابقه ای بود.
ارا در آستانه انقلاب به ژاكوبن ها پیوست . او بود كه در جریان انقلاب به كاخ سلطنتی حمله برد و لوئی شانزده و همسرش ماری آنتوانت را دستگیر كرد و آنقدر پافشاری كرد تا اعدام شدند.
"مارا" در عین حال یك ناسیونالیست بود و ناپلئون اعتراف كرده بود كه تحت تاثیر افكار مارات قرار گرفته و تا این حد عاشق فرانسه شده بود .
ناسیونالیسم مارا ، بر پایه ملی و رفاه و سربلندی همه ملت بود و فرد را به تنهایی در نظر نمی گرفت . از عقاید دیگر مارا، كه باقی مانده و مورد توجه است تاكید بر« شایسته سالاری» بود .
وی نوشته است كه پیشرفت ملت میسر نخواهد شد مگر این كه كارها به دست كاردانان سپرده شود و روی این اعتقاد خود كه ریشه در احساسات ملی اش داشت شدیدا ایستادگی می كرد و مانع از آن می شد كه هر كس تنها به دلیل شركت در انقلاب به مقام برسد.
عقیده دیگر او كه در همه آثار و نوشته هایش منعكس است این بود كه به هر وسیله ، باید صدای مردم ــ ولو مخالف ــ شنیده شود . وی می گفت كه شنیده شدن نظرات دلیل پذیرفتن آنها نیست .
"مارا" با این عقاید و نیز تنفر از اشرافیت ، مخالفان فراوان مخصوصا در میان ژیروندن ها كه میانه روهای انقلاب فرانسه بودند داشت و سرانجام ۱۳ ژوئیه ۱۷۹۳ به دست «شارلوت كوردای» دختر یکی از اشراف سابق كشته شد.
● درگذشت هانری بل (استاندال) ، نویسنده رئالیست فرانسوی
۱۶۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۴۲ میلادی ، هانری بل مشهور به استاندال در پنجاه سالگی درگذشت .وی در ماه مه سال ۱۷۸۳ در شهر «گرونوبل» فرانسه متولد شد و دوران كودكی را با رنج بسیار سپری كرد.
هانری بل در طفولیت مادرش را از دست داد ، و به ناچار کودک در میان یک مشت اقوام پدری که همه مستبد و خودرأی و عبوس و اخمو بودند و به کمترین بهانه ای کتکش می زدند، بزرگ شد..
هانری در۹ سالگی از «گرونوبل» گریخت و به پاریس آمد. ورود او مصادف با فردای روزی بود که «ناپلئون» کودتا کرده و امپراطوری خودرا تشکیل داده بود.
وی در دوران سلطنت و امپراتوری در اندك مدتی به ارتش پیوست و در سال ۱۸۱۳ از خدمت ارتش کناره گرفت . اما پس از مدتی بطور جدی به ادبیات روی آورد و به تدریج آثارش را منتشر كرد.
استاندال نویسنده ای است رئالیست و توانا که سبکی بسیار خشک و عاری از تکلف دارد. رومانتیک های هم عصر او به هیچ وجه پی به زندگی پر احساسی که در بین آثار او موج می زد نمی بردند و او را نویسنده ای بی ارج می دانستند، ولی او علیرغم قضاوت احمقانه و ناشی از تعصب آنان همچنان به نوشتن ادامه می داد.
وی لذت دنیا را در شعر و موسیقی و سفر و عشق و ادبیات جست ؛ چون او از کودکی مفتون هنر بود و اصول نقاشی و موسیقی را فرا گرفته بود و اطلاعات وسیع وی در این هنرها به نحو بارزی در آثارش نیز به چشم می خورد. وی پس از چندی مورد سوء ظن پلیس اتریش واقع شد و از میلان تبعید گردید و دو مرتبه به پاریس برگشت . بازگشت او مصادف با انقلاب ژوئیه بود و این واقعه او را بسیار شاد و خرسند ساخت .
او پس از انقلاب ژوئیه ، باردیگر شغل دولتی یافت و به سمت کنسولی به «تریست» و بعد به سیویتا وچیا فرستاده شد و چون معاش روزانه اش را تامین شده دید، دیگر جز برای سرگرمی و لذت خویش چیزی ننوشت.
شاید «خاطرات یک سیاح» را بتوان از این قاعده مستثنی دانست، لیکن هانری بل که نام مستعار استاندال را برای خود برگزیده بود هنگام نگارش آن در مرخصی به سر می برد و به دلیل اینکه فقط نصف حقوق خویش را دریافت می داشت، وضعش بی شباهت به وضع قبل از انقلاب نبود.
در مورد آثار وی می توان گفت رمان اولیه وی به نام «آرماسن» اثری نامفهوم و گنگ تلقی گردید و حتی از مجموعه داستان های وی به نام «عشق» که به سال ۱۸۲۲ منتشر گردید نیز استقبالی نشد.
اما وی مردی بود که به کار هنر خود ایمان داشت و این اوضاع نتوانست قدرت خلاقه ی عظیم او را درهم شکند.
در سال ۱۸۳۰ «گردش های رم» را منتشر کرد و این اثر قدرت وی را به روشنفکران شناسانید و در سال ۱۸۳۱ توانست شاهکار جاودانه خود را به نام « لوسین لوان» یا «سرخ و سیاه» را منتشر کند که در آن زمان کمترین استقبالی از آن نشد و در سال ۱۸۳۹ نیز شاهکار دیگر خود را به نام «صومعه پارم» منتشر کرد که آن هم در آن زمان با موفقیت روبرو نشد.
● شکست نیروهای مکزیک از امریکا در کالیفرنیا
۱۶۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۴۶ میلادی ، نیروهای مكزیك در كالیفرنیا در جنگ با واحدهای نظامی ایالات متحده شكست خوردند و « مونتری » را ازدست دادند و طولی نكشید كه همه كالیفرنیا به تصرف دولت واشنگتن در آمد .
كالیفرنیا بعدا ضمیمه آن كشور شد كه اینك از حیث جمعیت بزرگترین ایالت عضو اتحادیه است. كالیفرنیا قبلا متعلق به مكزیك بود. ژنرال زكاری تایلر فرمانده نیروهای آمریكا در جنگ بر سر مونتری بود كه بعدا به ریاست جمهوری برگزیده شد.
تایلر قبلا در فكر رئیس جمهوری شدن نبود ، ولی وقتی كه احساس كرد «پالك» رئیس جمهوری وقت نسبت به او كه فاتح كالیفرنیا شده و مورد توجه آمریكائیان قرار گرفته حسادت می كند و قدردان او نیست ، در دوره بعد خود را نامزد آن مقام كرد و پیروز شد.

منبع : تبیان