تاریخ ذوالقرنین: رساله صاحبقران

نویسنده : خاوری‌شیرازی - فضل‌الدین‌عبدالنبی
مصحح : افشارفر - ناصر
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۶/۰۴
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۴۳
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۶۲۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
شماره مجلد : ۲
تیراژ : ۱۵۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۲۲-۰۸۴-۶

جلد دوم کتاب 'ذوالقرنین 'یا 'رساله صاحبقران 'شامل حوادث سال‌های 1242تا 1250ه.ق است که بخشی از سلطنت محمدشاه قاجار را نیز شامل می‌شود .مطالب این جلد به پنج فصل تقسیم شده است .فصل اول شامل وقایع مربوط به 'دوره دوم جنگ‌های ایران و روس و پیامدهای آن 'بوده سال‌های 1242تا 1244ه.ق را شامل می‌شود .فصل سوم نیز به شرح حوادث داخلی کشور و درگذشت عباس میرزا اختصاص یافته و (سال‌های 1245تا 1249ه.ق) است .فصل چهارم شامل گزارش 'آخرین سفر فتحعلی شاه و پایان کار او 'است .آخرین فصل کتاب نیز به جلوس محمدشاه بر تخت سلطنت و نخستین اقدامات او اختصاص یافته است .در انتهای جلد دوم بخشی با عنوان 'خاتمه روزنامچه همایون 'ضمیمه شده که مشتمل است بر بیان صفات فتحعلی شاه و ذکر اولاد ذکور و اناث وی, همچنین همسران و مطربان دربار وی و نبیره‌های ذکور و اناث به اضافه شرح حال برادر و اعمام و بنی اعمام .فهرست اشخاص, جای‌ها, ایلات و طوایف, کتاب‌ها, اصطلاحات و منابع و ماخذ در صفحات پایانی درج گردیده است .