افزایش ۵۰ برابری نشر کتاب بعد از انقلاب

آمارهای کمی از عوامل نشانگر رشد در زمینه های مختلف است. هر چند در عرصه فرهنگ کمیت و تاثیرگذاری مدنظرند اما باز هم آن چیزی که قابل اندازه گیری است اعداد و ارقامند.
یکی از مسائلی که تحت تاثیر زمینه های مختلف تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... و سیاست های حاکم مدام در حال تغییر و تحول چه در جنبه های کمی و چه کیفی بوده و هست مقوله ادبیات و در بعدی وسیع تر کتاب است.
از تالیف و پدیدآورنده گرفته تا چاپ و صحافی و مجوز و خواننده و تیراژ خوشبختانه یا بدبختانه تحت تاثیر شدید جو حاکم در نوسان به سر می برند. نویسنده هایی از نوشتن منع می شوند و در دوره دیگر همان ها مورد تجلیل نظام حاکم قرار می گیرند.
تیراژ کتاب افت می کند و یا در دوره ای به شدت افزایش می یابد. در دوره ای رمان بازار را از آن خود می کند و در دوره ای دیگر کتاب های درسی و در دوره ای سیاست و دوره ای مذهب.
گاهی کتاب برای انتقال پیام در رده های آخر قرار می گیرد و گاهی حرف اول را می زند. یکی از مسائلی که در کشور ما بر تیراژ، نوع کتاب و... بی تاثیر نبوده انقلاب اسلامی و بعد ازآن جنگ تحمیلی است.
همین طور در دوره قبل از انقلاب نیز با روی کار آمده نخست وزیرهای مختلف و سیاست های متفاوتشان این عرصه دستخوش تغییرات زیادی می شد.
اگر به آمارهای قبل از پیروزی انقلاب توجه کنیم براساس اطلاعات موجود در سال ۱۳۲۰، تعداد ۳۲۸ عنوان کتاب در ایران منتشر شده است. این رقم تا سال ۱۳۴۲ تا ۸۰۰ عنوان در نوسان بوده است. سال ۱۳۴۳نیز ، ۱ هزار و ۴۸ عنوان کتاب منتشر شده است. حداکثر تیراژ کتاب تا سال ۱۳۵۷ (پیروزی انقلاب) به ۳ هزار عنوان رسید. اگر بخواهیم متوسطی از این آمار ارائه دهیم باید گفت در فاصله بین سال های ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ متوسط تولید کتاب ۲ هزار و ۵۰۰ عنوان کتاب در سال بوده است.
پس از پیروزی انقلاب یعنی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ متوسط تولید کتاب از رقم ۲ هزار عنوان در سال نیز پایین تر بود. البته این را می توان نتیجه جنگ دانست چراکه پس از پیروزی، انقلاب احتیاج به فرصت داشت تا بتواند خود را شکل دهد و در تمام عرصه ها رشد یابد اما این فرصت با شروع جنگ تحمیلی از بین رفت.
از سال ۱۳۶۲تا ۱۳۶۴ شاهد افزایش متوسط تولید کتاب تا ۶ هزار عنوان بودیم. اما از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷ عناوین تا سطح ۴ هزار عنوان کاهش یافت. از سال ۱۳۶۸ یک باره ۸ هزار عنوان کتاب منتشر شد و این افزایش در سال های بعد ادامه یافت. به طوری که در سال ۱۳۷۳ برای اولین بار تعداد عناوین منتشر شده ۵ رقمی (۱۰۷۵۳ عنوان) شد و در سال ۱۳۷۶ به تدریج به ۱۴هزار عنوان رسید. در سال های اخیر به حدود ۲۰ هزار عنوان در سال کتاب منتشر می شود.
در نهایت با توجه به آمارهای موجود خانه کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۸۴ شاهد چاپ ۵۱ هزار و ۵۱۰ عنوان کتاب بودیم که البته رشد قابل توجهی داشته است.
آن چه که از این آمار مهم تر به نظر می رسد محتوا و کیفیت کتاب های چاپ شده است که به دلیل تعدد سلیقه و نظرات گوناگون موجود شاید نتوان به یک نتیجه واحد رسید.

منبع : برنا نیوز