دوشنبه, ۱۸ تیر, ۱۴۰۳ / 8 July, 2024
مجله ویستا


یادمانهای ترکی باستان


یادمانهای ترکی باستان
نویسنده : محمدزاده‌صدیق - حسین
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۵/۰۸
رده دیویی : ۸۹۴.۳۶۱
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۷۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۵۰۰۰
شابک : ۹۶۴

سخن آغازین نگارنده در این اثر نکاتی است در باب چگونگی امحای فرهنگ ترکی که وی از تدوین سیاست ترکی ستیزی, تلاش صهیونیسم برای محو فرهنگ ترکی, نیز از نمونه‌های ترکی ستیزی باستان شناسان شاهنشاهی یاد می‌کند . مطلب بعدی کتاب درباره قدمت زبان و ادبیات ترکی در ایران و خط ترکی است که به‌زعم نگارنده طریقه نگارش یا نت نویسی ابتدا در عربی و سپس فارسی, با الهام از الفبای ترکی اویغوری ابداع شد .در بخش دیگر کتاب, واک‌ها و حروف 'گوی تورک 'یا الفبای ترکی درج گردیده, سپس به اختصار از دستور زبان ترکی باستان, آواشناسی و کلمه‌شناسی سخن رفته است ;سپس سه کتیبه (یادمان) تحت عنوان 'گول تیگین', 'بیلگه قاغان 'و 'تان یوقوق ' که محصول دوران حکومت 'بیلگه قاغان 'است با خط اصلی درج می‌گردد ;آن گاه ترجمه فارسی آن فراهم می‌آید .یادآور می‌شود این کتیبه‌ها در دشت 'اورخون 'از دوران دولت 'گوی تورک 'برجای مانده است (حدود قرن ششم تا هشتم میلادی) .کتیبه 'گول تیگین 'در واقع بیان تاثرات و علاقه فراوان بیلگه قاغان به برادر خود است که برای تشکیل حکومت جان فشانی کرد . سنگ یادمان 'گول تیگین 'را 'بیلگه قاغان 'در 732م .برپا ساخت .کتیبه 'بیلگه قاغان 'یک سال پس از مرگ او از سوی فرزندش برپا شده است .در این کتیبه پس از بیلگه قاغان سخن می‌گوید و در آن شرح وقایع پس از مرگ 'گول تیگین 'افزوده شده است .سرانجام در کتیبه 'تان یوقوق 'که ظاهرا در سال 725برپا شده از حوادث مهم دولت 'گوی تورک شرقی 'سخن می‌رود .در انتهای کتاب فرهنگ واژگان ترکی باستان با تلفظ ترکی معاصر ایرانی و برگردان فارسی فراهم آمده است .