تحولات روسیه در سال ۲۰۰۷

روسیه سال ۲۰۰۷را با تحولات مهم و تأثیرگذار بر ساختار سیاسی و حکومتی این کشور پشت سرگذاشت. مهمترین رویداد سیاسی در روسیه در سال گذشته برگزاری انتخابات دوره پنجم دوما (مجلس قانونگذاری سفلی روسیه) بود که روز دوم ماه دسامبر و منطبق با انتظارات کرملین برگزار شد. در این انتخابات «روسیه واحد» حزب مورد حمایت «ولادیمیر پوتین» با کسب ۶۴‎/۳درصد آرا ۳۱۵کرسی از ۴۵۰کرسی دوما را از آن خود کرد. به گزارش ایرنا، حزب کمونیست روسیه در این انتخابات ۱۱‎/۵۷درصد، حزب «لیبرال دمکرات» ۸‎/۱۴درصد و حزب «روسیه عادل» ۷‎/۷۴درصد آرا را کسب کردند. پوتین که دوره دوم ریاست جمهوری وی در ماه مارس ۲۰۰۸به پایان می رسد و به موجب قانون حق شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آینده را ندارد، ماندن بر سر قدرت پس از پایان این دوره را به کسب میزان بالای آرای حزب روسیه واحد مشروط کرد. وی پس از پیروزی حزب روسیه واحد در انتخابات دوما، با پیشنهاد چهار حزب «روسیه واحد»، «روسیه عادل»، «کشاورزان» و «نیروی مدنی» در حمایت از نامزدی ریاست جمهوری «دمیتری مدودف»، معاون اول نخست وزیر، موافقت کرد و حتی پذیرفت در صورت پیروزی مدودیف در انتخابات ریاست جمهوری آینده، بعنوان نخست وزیر فعالیت کند. کارشناسان سیاسی، با توجه به حمایت صریح پوتین از مدودف به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری و اعتماد کامل به وی و از طرفی نفوذ پوتین و رای وی بر مردم روسیه، پیروزی مدودف را در انتخابات ماه مارس آینده پیش بینی می کنند. طبق نظرسنجی اخیر مرکز سنجش افکار عمومی روسیه، ۴۵درصد از رای دهندگان در انتخابات آتی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرده اند به «دمیتری مدودف» رای خواهند داد. تحلیلگران سیاسی معتقدند ترکیب سیاسی مدودف - پوتین قادر است سیاست روسیه نه تنها طی چهار سال آینده بلکه در دوران طولانی تر را تعیین کند. مرگ «بوریس یلتسین» رییس جمهوری سابق روسیه از رویدادهای مهم سال اخیر روسیه بود. یلتسین که پیش از «ولادیمیر پوتین» تقریبا در کل دهه ۹۰رییس جمهوری روسیه بود در آخرین روز سال ۱۹۹۹زمام امور کشور را به پوتین که در آن زمان نخست وزیر بود واگذار کرد. یلتسین روز ۲۳ماه آوریل سال ۲۰۰۷دیده از جهان فروبست. از رویدادهای مهم دیگر روسیه در سالی که گذشت استعفای دولت «میخاییل فرادکف» بود. رییس جمهوری روسیه پیش از آن چند بار از کاهش فعالیت وزیران کابینه فرادکوف انتقاد کرده بود. ولادیمیر پوتین «ویکتور زوبکوف» رییس سازمان بازرسی مالی روسیه را بجای فرادکوف به مقام نخست وزیری منصوب کرد و در کابینه جدید به استثنای وزیران تجارت و توسعه اقتصادی، امور مناطق و حمایت های اجتماعی بقیه وزیران در مقام خود ابقا شدند. تعلیق اجرای پیمان «نیروهای متعارف در اروپا» توسط روسیه از وقایع مهم سال ۲۰۰۷در روسیه بود.
روسیه پس از اخطارهای مکرر به اعضای ناتو در مورد امکان تعلیق اجرای پیمان نیروهای متعارف در اروپا در صورت عدم پیوستن این کشورها به پیمان مذکور، روز ۱۲دسامبر اجرای آن را تا زمان نامعلومی بحالت تعلیق درآورد. پیمان نیروهای متعارف در اروپا تعداد سلاح های عادی شامل هواپیما، تانک، نفربرزرهی و توپ را در مناطق اروپایی روسیه محدود کرده بود و مراکز نظامی روسیه در این مناطق بطور منظم مورد بازرسی قرار می گرفت. رییس جمهوری روسیه با انتقاد از خودداری کشورهای عضو ناتو از تصویب و اجرای پیمان نیروهای متعارف در اروپا گفت: روسیه بطور کامل این پیمان را اجرا کرده و حتی در زمان اقدامات جنگی در چچن، به آن پایبند ماند. پیمان نیروهای متعارف در اروپا «در سال ۱۹۹۰در پاریس توسط ۱۶کشور عضو ناتو و شش کشور عضو پیمان ورشو امضا شد و در سال ۱۹۹۹در استانبول اصلاح شد. چهار کشور روسیه، اوکراین، بلاروس و قزاقستان پیمان نیروهای متعارف در اروپا را تصویب کردند ولی کشورهای عضو ناتو تصویب این پیمان را منوط به خروج نیروهای روسیه از مولداوی و گرجستان دانسته و از این کار تا کنون امتناع کرده اند. مساله امنیت موشکی و تصمیم آمریکا برای استقرار سامانه موشکی خود در کشورهای چک و لهستان که واکنش های مقام های روسیه را برانگیخت از دیگر وقایع مهم سیاسی روسیه در سال ۲۰۰۷بود. از دیدارهای انجام گرفته میان مقامهای روس و آمریکایی می توان اهمیت این مساله را برای دو کشور دریافت. در خصوص این مساله روسای جمهوری آمریکا و روسیه، وزیران امور خارجه و دفاع دو کشور در چارچوب ، ۲+۱۲معاونان وزیر امور خارجه با یکدیگر دیدار کرده و کارشناسان دو کشور نیز دو دور رایزنی کردند که به حل اختلافات موجود بین آنها در این زمینه کمکی نکرد. روسیه استقرار سامانه موشکی آمریکایی در مجاورت مرزهای خود را تهدید به امنیت خود دانسته و اعلام کرده که مراکز وابسته به سامانه مذکور را هدف گیری خواهد کرد. رییس جمهوری روسیه به منظور حل این مساله، استفاده مشترک از از اطلاعات ایستگاههای رادار «گابال» آذربایجان و «آرماویر» در جنوب روسیه را به شرط خودداری آمریکا از استقرار سامانه موشکی خود در اروپای شرقی پیشنهاد کرده است. این مساله در سال ۲۰۰۷باعث سردی روابط آمریکا و روسیه شد. کارشناسان سیاسی بر این عقیده اند که افزایش تنش ها در روابط روسیه و آمریکا با توجه به تقارن آن با روند تحکیم موقعیت جهانی روسیه، حکایت از نگرانی و ناراحتی شدید آمریکا از این مساله دارد.
آمریکا که به یکه تازی در عرصه جهانی در یک و نیم دهه پس از فروپاشی شوروی عادت کرده بود قدرت گیری روسیه و اتخاذ مواضع مستقل در قبال مسایل مهم جهانی ازجمله برنامه های هسته ای ایران، مساله کوزوو، اوضاع عراق و خاورمیانه را برای خود غیرقابل تحمل می داند. «ولادیمیر پوتین» در کنفرانس امنیتی مونیخ در فوریه سال ۲۰۰۷ساختار تک قطبی جهانی که واشنگتن بر آن اصرار دارد را رد کرد. رییس جمهوری روسیه از آمریکا بخاطر اتخاذ شیوه های نادرست در برخورد با بحران های بین المللی که به گفته وی رسیدن به راه حل سیاسی را غیرممکن ساخته بشدت انتقاد کرد. وی همچنین به ناتو درباره توسل به اقدامات نظامی افسارگسیخته برای حل بحران های بین المللی هشدار داد. تیرگی روابط روسیه و انگلیس از رویدادهای مهم دیگر سال گذشته روسیه بود. این مساله بدلیل خودداری روسیه از تحویل «آندره لوگووی» افسر سابق امنیتی روس به انگلیس صورت گرفت که از طرف این کشور به قتل همکار سابقش در لندن متهم شده است. روسیه و انگلیس هر یک چهار دیپلمات یکدیگر را اخراج کرده و مسکو به عنوان پاسخ به رفتار اهانت آمیز لندن، تصمیم به تعطیلی مراکز فرهنگی انگلیس در شهرهای مختلف روسیه به استثنای شهر مسکو گرفت. از رویدادهای مهم دیگر در روسیه موضوع ارسال دو محموله از سوخت هسته ای ویژه نیروگاه اتمی بوشهر در آخرین روزهای سال ۲۰۰۷بود. این اقدام پس از حدود ۱۰ماه تأخیر از آخرین توافق دو کشور و پس از نشست ۲۲آذر ماه کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و روسیه در مسکو صورت گرفت. سفر «ولادیمیر پوتین» به ایران و شرکت وی در اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر بعنوان نخستین دیدار رییس جمهوری روسیه از ایران، واقعه مهمی در روابط سیاسی ایران و روسیه در سال ۲۰۰۷بود. پس از این دیدار، روند همکاریهای ایران و روسیه سرعت بیشتری یافته است و تشکیل هفتمین کمیسیون مشترک همکاریهای دو کشور در مسکو و امضای هفت موافقتنامه همکاری از جمله این نتایج بود.
● «رویدادهای اقتصادی روسیه»
اقتصاد روسیه در سالی که گذشت از یک سو شاهد نتایج مثبت در ابعاد بین المللی و رشد در آمدها و سرمایه گذاری داخلی و خارجی و از سوی دیگر افزایش تورم و روند شدید گرانی قیمتهابود. جذب سرمایه ها، صادرات انرژی و افزایش قیمت نفت، ذخایر طلا و ارز خارجی روسیه را از ۳۰۰میلیارد دلار در آغاز این سال به ۴۶۷میلیارد دلار در خاتمه سال ۲۰۰۷رساند. روسیه از این نظر در مکان سوم جهانی پس از چین و ژاپن قرار گرفت. افزایش ذخایر طلا و ارز خارجی روسیه تاثیر مثبتی بر ارزش برابری روبل روسیه در برابر دلار آمریکا، افزایش اعتبار روسیه در ساختارهای اقتصادی و مالی بین المللی و بهبودی وضع سرمایه گذاریهای خارجی داشت. وزارت تجارت و توسعه اقتصادی روسیه طی گزارشی اعلام کرد رشد تولید ناخالص ملی روسیه در سال ۲۰۰۷به ۷‎/۶درصد رسید. در سال ۲۰۰۷مهمترین مساله دولت روسیه مهار تورم روبه رشد بود که با وجود همه تلاش ها، با چهاردرصد افزایش نسبت به رقم پیش بینی شده به ۱۲درصد رسید. این مساله باعث افزایش قیمت کالاهای مصرفی و مواد غذایی در روسیه از ۱۷ تا حدود ۴۰درصد شد. رییس جمهوری روسیه، کاهش تورم را از وظایف مهم دولت آینده عنوان کرد و علت تورم را افزایش قیمت کالاها در سطح بین المللی خواند. بدهی های خارجی دولت روسیه در سال ۲۰۰۷با کاهش چشمگیری به ۴۰میلیارد دلار رسید. این در حالی است که بدهی خارجی بخش های غیردولتی روسیه به ۳۴۰میلیارد دلار رسیده است.

منبع : روزنامه ابرار