جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
یلدای ایرانیان
قدیمی‌ها معتقد بودند كه عموم مردم یا گرم‌مزاجند، یا سرد مزاجند و در شب یلدا آنها كه گرم‌مزاجند باید حتما انواع خنكی‌ها مانند هندوانه‌بخورند تا طبعشان برگردد و سردمزاج شوند و آنهاكه سرد مزاجند، باید در این شب از انواع‌گرمی‌ها مانند: خرما، رنگینك، انجیر و ارده شیره‌بخورند تا مزاج آنها نیز به گرمی برگردد. در این‌شب، تا دیرگاهان می‌نشینند و به شوخی،گفت‌وگو، خاطره گویی و مشاعره وشب‌زنده‌داری می‌پردازند.
فال حافظ نیز در میان خانواده‌ها، به‌خصوص‌در این شب رواج فراوان دارد.
شب یلدا یا «شب چله» شب اول زمستان ودرازترین شب سال است و فردای آن با دمیدن‌خورشید، روزها بزرگ‌تر شده و تابش نور ایزدی‌افزونی می‌یابد. این بود كه ایرانیان باستان، آخرپاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش‌خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی‌برپا می‌كردند.
نور، روز و روشنایی خورشید، نشانه‌هایی ازآفریدگار بود; در حالی كه شب، تاریكی و سرما ونشانه‌هایی از اهریمن. مشاهده تغییرات مداوم‌شب و روز مردم را به این باور رسانده بود كه شب‌و روز یا روشنایی و تاریكی در یك جنگ همیشگی‌به سر می‌برند. روزهای بلندتر روزهای پیروزی وروشنایی بود; در حالی كه روزهای كوتاه‌ترنشانه‌ای از غلبه تاریكی.
برای در امان بودن از خطر اهریمن، در این‌شب همه دور هم جمع می‌شدند و با افروختن‌آتش از خورشید، طلب بركت می‌كردند.
آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل‌مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های‌گوناگون است كه همه جنبه نمادین دارند و نشانه‌بركت، تندرستی، فراوانی و شادكامی هستند.
بعضی می‌گویند كه مردم باستان چنین شبی راتولد خورشید می‌دانستند; زیرا بعد از آن روز به‌كوتاه‌ترین حد خود می‌رسید. بعد از یلدا، روزهامجددا بلند و بلندتر می‌شوند و خورشید زمان‌بیشتری بر مردم نورافشانی می‌كند.
● سفره رنگین
قدیمی‌ها برای شكستن تیرگی و سردی آن درگذشته‌ای نه چندان دور، آتش می‌افروختند واین آتش را تا طلوع خورشید پاس می‌داشتند كه‌خاموش نشود. برای فراموش كردن بلندی آن،جشن، سور، شبچره در شكل‌های مختلف درخانواده‌های ایرانی مرسوم بود. در چنین شبی‌اغلب به خانه بزرگ خانواده می‌روند و صاحب‌خانه از میهمانان با آجیل مخصوص شب یلدا وهندوانه، انار و میوه‌های آبدار دیگر پذیرایی‌می‌كند. آجیل شب یلدا مخلوطی است از تخمه،
بادام، پسته، فندق، كشمش، نخودچی، توت وانجیر خشك...
هندوانه، میوه اصلی شب یلداست. از هر میوه‌می‌توان گذشت اما هندوانه باید باشد. این روزهاهندوانه فروش‌ها در گوشه و كنار شهر با كامیون‌هندوانه به مردم عرضه می‌كنند.
عقیده عامه بر این است كه هر كس در شب یلداهندوانه بخورد، در تابستان آینده تشنگی بر اوغلبه نخواهد كرد.
شب زنده داران شب یلدا، اغلب به‌سرگرمی‌های رایج دسته جمعی می‌پردازند. ازرسومی كه در اغلب شهرهای ایران برگزارمی‌شود، تفال به حافظ است. طبیعی است كه‌تفال به حافظ، حداكثر از اواخر قرن هشتم‌هجری یا اوایل قرن نهم مرسوم شده است; درحالی كه مراسم یلدا بسیار قدیم‌تر است. سبب‌عجین شدن تفال حافظ را با یلدا باید در علاقه‌مردم به این غزلسرا و رگه‌های تفكر در اشعار اوجستجو كرد.
بزرگ خانواده دیوان حافظ را برمی دارد و باخواندن سوره‌های حمد و توحید و سپس با گفتن‌این جملات، آن را می‌گشاید:
یا خواجه حافظ شیرازی بر ما نظر اندازی، ماطالب این رازیم و تو كاشف این نیازی، تو را به بادمصلی و آب ركن آباد، تو را به شاخ نبات، تو را به‌پیر خودت علی (ع) قسم می‌دهم كه راست وحقیقت را بگویی...
ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی كه اندر سینه داری
پس از گشودن دیوان، اولین غزل بالای صفحه‌دست راست را می‌خواند. اگر این غزل نیمه كاره‌باشد، با ورق زدن از پشت صفحه غزل را از آغاز،قرائت می‌كند. بعد بیت اول از غزل بعدی یا ازغزل هفتم را به عنوان شاهد می‌خواند و شنونده‌با برداشت از غزل، خوب بودن یا بد بودن تفال‌خویش را می‌یابد.
گاهی نیز گیرنده فال افراد را شماره گذاری‌می‌كند و پس از فاتحه و گفتن جملاتی كه ذكر شد،غزل اول را برای نفر اول و غزل دوم را برای نفردوم... می‌خواند...
امید آن كه در دل این شب سرد و تاریك،دوستی‌ها و همبستگی‌ها محفل همه ما را نور وگرمی ببخشند... ما همواره اندیشه همه هموطنان‌خود هستیم، شما هم به یاد ما باشید
منبع : مجله خانواده سبز
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست