هاراگیری با نخوردن مسکن

سرطان یکی از علل عمده فوت افراد در کشور ژاپن است که پیرترین جمعیت جهان را دارد. با وجود اینکه درد، همراه همیشگی این بیماری است، قوانین بیمه و موانع دیگر، تجویز داروهای مسکن قوی را محدود کرده‌اند. این واقعیت‌ها در حالی است که نیمی از داروهای ضدآنفلوآنزای جهان در ژاپن مصرف می‌شود. بررسی جدول مصرف سرانه داروهای مسکن در میان کشورهای گوناگون، نشان می‌دهد که هنوز کشورهای ثروتمند و پیشرفته، در راس این جدول هستند و ژاپن در کنار کشورهایی مانند بلغارستان و آفریقای جنوبی، ۱۲/۱ برابر مصرف سرانه ایالات متحده، داروهای مخدر مصرف می‌کند. دکتر «تاکودا»، جراح اعصاب و یکی از افراد معتقد به تجویز بیشتر داروهای مسکن برای بیماران سرطانی، این مساله را بیشتر ناشی از ترس بیماران از این نوع داروها می‌داند: «تا همین اواخر مورفین فقط در بیمارستان‌ها و در شرایط غیرقابل تحمل به کار برده می‌شد.» وی ادامه می‌دهد: «مردم از مورفین بیزارند، زیرا تزریق مورفین را نشانه پایان زندگی می‌دانند.»
● رنج بردن، فضیلت انسانی
در این باره‌ باید به ریشه‌های فرهنگی موضوع نیز توجه کرد.جامعه ژاپن که یکی از مدرن‌ترین جوامع امروزی است، هنوز با سنت «گامان» که رنج بردن را نوعی فضیلت می‌داند، پیوند دارد. بر اساس این فرهنگ، بیماران حتی با وجود تحمل درد شدید در مراحل پیشرفته بیماری، ترجیح می‌دهند از مسکن استفاده نکنند. مدت‌ها قبل اگر یک سامورایی از درد شکایت می‌کرد، مردم به حساب ضعف او می‌گذاشتند. درست است که جوانان ژاپنی دیگر کمتر به این اصول اعتقاد دارند اما افراد بالای ۸۰ سال که بیشترین تعداد مبتلایان به سرطان در میان آنهاست، متعلق به نسل قدیمی هستند.
دکتر اوچینونو، نایب رییس انجمن پزشکی مسکن ژاپن می‌گوید‌: «بیمارانی که امروز در دهه ۷۰ و ۸۰ زندگی می‌کنند، بازماندگان جنگ جهانی دوم هستند و بار فرهنگ جنگ را با خود دارند. شاید به نظرتان مسخره بیاید، ولی بیماری داشتم که می‌گفت نمی‌خواهم مسکن مصرف کنم، به این درد احتیاج دارم تا احساس کنم در کنار کشته‌شدگان جنگ هستم.»
● ترس از اعتیاد، محدودیت مصرف مسکن
دکتر مورینو در مقاله‌ای موضوع را از جنبه دیگر بررسی کرده است: «صحبت کردن از مساله گامان مانند گیشا یا سامورایی‌ها، مربوط به گذشته‌ها است. در حقیقت پزشکان و بیماران هر دو از ترس اعتیاد، مصرف این داروها را محدود کرد‌ه‌اند». ولی ژاپنی‌ها که در سال ۱۹۸۰ یک درصد مورفین جهان را مصرف می‌کردند، سعی دارند برای تحمل درد کم‌کم به سوی مسکن‌های قوی روی آورند.
از طرف دیگر، شیوع اعتیاد در چین پیش از روی کارآمدن مائو، ترسی تاریخی را از مصرف این داروها در مردم منطقه، تقویت کرده است. چین بعد از جنگ جهانی دوم، ۴۰ میلیون معتاد داشت که با مبارزه سرسختانه دولت این کشور، سوزاندن مزارع و اعدام قاچاقچیان تا دهه ۶۰، اعتیاد در چین بر چیده شد. شاید بتوان گفت کوچک شمردن نقش داروهای مسکن در روند درمان، محصول نظام پزشکی ژاپن بود تا اینکه در سال ۲۰۰۶ یکی از اعضای پارلمان ژاپن اعلام کرد که مبتلا به سرطان است و نظام باید شرمنده باشد که هزاران ژاپنی مبتلا به این بیماری، در طلب درمان و تسکین درد خود در کشور سر گردانند.
● درد خود را به ما بگویید
تا همین اواخر به دلیل یک تفکر قدیمی، به بیماران درباره بیماریشان آگاهی نمی‌دادند ولی حالا بازگویی تشخیص سرطان متداول شده و دولت ژاپن بر دیوار بیمارستان‌های این کشور پوسترهایی با مضمون «درد خود را به ما بگویید» نصب کرده است. کارگزاران امر دارو در تلاش‌اند خود را با این طرز تفکر جدید هماهنگ کنند. چندی پیش از یک کلینیک‌ سرپایی ۱۰۰ قرص مسکن ناپدید شد. این حادثه با توجه به پایین بودن میزان جرم در ژاپن، پای پلیس و شبکه‌های تلویزیونی را به ماجرا باز کرد. یکی از مسوولان اداره داروهای مخدر از پزشک کلینیک انتقاد می‌کرد که باید قرص‌ها را در جای مطمئن و در بسته نگهداری می‌کرده است ولی همکارش معتقد بود: «داروهای مسکن در کشور بسیار کم تجویز می‌شوند» و برای جلوگیری از دزدی‌های آینده، پزشک کلینیک را تشویق کرد از این داروها بیشتر تجویز کند.
دکتر «ماروکامی»، مدیر پروژه پذیرش دارویی وزارت بهداشت ملی ژاپن می‌گوید: «هشدار درباره مصرف قرص‌های اکستازی یا هروئین، داستان دیگری است ولی برای مبتلایان به سرطان که درد امان آنها را بریده است، محدودیت تجویز مسکن‌های قوی تنها به درد و رنج‌شان اضافه می‌کند.»
«کومی‌تاکاجی»، ۴۰ ساله، سرطان پستان پیشرفته‌ای دارد که به ستون فقرات و حتی لگن خاصره هم متاستاز داده و تحت شیمی‌درمانی و جراحی نیز قرار گرفته است. او که در اوایل بیماری از مصرف قرص‌ها خودداری کرده است، می‌گوید:«درد نفسم را می‌برید. احساس می‌کردم استخوان‌هایم روی هم می‌سایند و می‌خواستم پشتم را محکم به دیوار بکوبم.» حالا با مصرف هر دوازده ساعت داروی مسکن، درد جانکاه او آرام شده است. وی می‌افزاید: «درد به طور کامل از بین نرفته است، ولی آن‌قدر تسکین یافته که می‌توانم آن را تحمل کنم و حتی بخوابم. با خود فکر می‌کنم ای کاش مصرف مسکن‌ها را زودتر شروع کرده بودم.»

منبع: نیویورک تایمز اکتبر ۲۰۰۷
مترجم: مرجان یشایایی

منبع : هفته نامه سپید