تحکیم موضع ایران و سوریه

جنگ خونین غزه با اعلا‌م آتش‌بس یک‌طرفه از سوی رژیم صهیونیستی پایان یافت در حالی که علا‌وه‌بر ویرانی‌های گسترده نزدیک به شش هزار کشته و مجروح به جای گذاشت. ابعاد و زوایای این جنگ اما بسیار فراتر از یک حمله وحشیانه و درگیری نابرابر است که تمامی ارزش‌های انسانی و اخلا‌قی و قوانین و قواعد بین‌المللی در آن زیر پا گذاشته شد. این جنگ نه یک‌ماه پیش آغاز شده بود و نه اینکه آتش‌بس یک‌طرفه رژیم صهیونیستی پایان آن تلقی می‌شود. اشغال فلسطین و مصائب مردم آن پیوند وثیقی با تجدید حیات اسلا‌م و بیداری مسلمانان در فلسفه سیاسی عصر حاضر دارد. هم از این رو است که سرکوب گاه به گاه مسلمانان در درگیری‌های منطقه‌ای و قومی در نقاط دیگر جهان هیچ‌کدام جایگاه ویژه فلسطین را در افکار عمومی مردم دنیا و در ذهن سیاستمداران و عرصه بین‌الملل نیافته است. بیهوده است اگر پنداشته شود که مبارزه مردم در فلسطین و جنوب لبنان یک مناقشه داخلی یا موضوعی مربوط به کشورهای عربی است؛ واقعیتی که بیش از گذشته فهم آن برای مردم عرب، مسلمان و همه مردم دنیا هموار شد.
در زمینه چرایی سرکوب مردم غزه در طول هفته‌های گذشته پرسش‌های فراوانی پیش روی تحلیلگران هست که کنکاش در زوایای مختلف این موضوع را می‌طلبد. علا‌وه‌بر مسائل داخلی رژیم صهیونیستی و رقابت‌های انتخاباتی موجود در میان احزاب و رهبران این رژیم که زمینه و دستمایه لا‌زم برای آغاز این جنگ را فراهم کرد، رشد جنبش مقاومت حماس آن هم در شکل قانونی و به‌عنوان دولت منتخب مردم و فربه‌تر شدن روزبه‌روز این جنبش از نظر مقبولیت، مشروعیت و توان مقاومت واقعیتی است که رژیم صهیونیستی را به خشم و عکس‌العمل وامی‌دارد. در حالی که دولت خودگردان که طرف مذاکره رژیم صهیونیستی در صلح بوده با مرور زمان به حاشیه رفته است، سیاست محاصره و فشار همه‌جانبه طی سال‌های گذشته نتیجه معکوس به بار آورده و حماس به توان و تسلیحات بیشتری دست یافته است. بدون تردید رژیم صهیونیستی با آگاهی به این واقعیت که دولت جدید ایالا‌ت متحده آمریکا تلا‌ش خواهد کرد راهکارهای جدیدی را در عرصه بین‌الملل برای حل مناقشه خاورمیانه ارائه کند و حداقل در شروع کار بر دیپلماسی تکیه خواهد کرد پایان دوره ریاست‌جمهوری بوش را فرصتی مناسب برای سرکوب و تضعیف دولت قانونی حماس یافت و با این گمان که برای اولین بار هماهنگی کاملی میان این رژیم، دولت خودگردان، آمریکا، برخی کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای عربی پدید آمده است جنگ غزه را با هدف نابودی حماس آغاز کرد. هدف حداکثری رژیم غاصب اسرائیل در این حمله بدون تردید نابودی کامل حماس، زیر سوال بردن اصل مقاومت و نامشروع جلوه دادن آن، مقابله با حزب‌الله، ایران و سوریه و همچنین احیای مجدد طرح <از هم‌گسیختگی کامل> و تغییر نقشه خاورمیانه بود که در سال ۱۹۹۶ توسط دستیاران دیک‌ چنی تهیه شد و از سال ۲۰۰۱ با روی کار آمدن جورج بوش زمینه اجرای آن فراهم شد. ‌
هدف حداقلی تعریف‌شده برای اسرائیل تضعیف حماس، تقویت فتح و مجبور کردن حماس به درخواست آتش‌بس تحت فشارهای مردمی ناشی از بمباران شدید غزه بود.
نتیجه این حمله اما افزودن برگی بر دفتر جنایات و کشتارهای خونین مردم، زنان و کودکان توسط رژیم صهیونیستی بوده و تردیدی نیست که بر همه جهانیان روشن است که اسرائیل در دستیابی به سایر اهدافش با شکست کامل مواجه شده است. یکی از تحلیلگران غربی پس از پایان جنگ نوشته بود: <حماس می‌تواند از این پس در خیابان‌های غزه و فلسطین سر خود را بالا‌ بگیرد.> برای حماس مقاومت مردانه در این جنگ افزایش محبوبیت و مقبولیت را دربرداشته است. بروز نیافتن هیچ‌گونه اعتراض حتی کوچک مردمی نسبت به حماس در طول جنگ در غزه و شرکت گسترده مردم در نمایش پیروزی جنبش مقاومت پس از جنگ مهر تاییدی بر این واقعیت است. رژیم صهیونیستی نه‌تنها به هدف نابودی یا تضعیف حماس دست نیافته بلکه مشروعیت خویش را بیش از گذشته به‌ویژه نزد افکار عمومی جهان از دست داده است. غزه دیر یا زود بازسازی خواهد شد چنانکه دولت‌های بی‌تفاوت عرب برای آرام کردن ناراحتی وجدان خویش و پاسخگویی به افکار عمومی در زمینه مساعدت به بازسازی غزه از هم پیشی می‌گیرند اما بر خاکستر ویرانه‌ها در غزه بنای بلند مقاومت سر برخواهد آورد و از خون‌های به ناحق ریخته نیز رود خروشان ظلم‌ستیزی جریان خواهد یافت. مقاومت در این جنگ علا‌وه بر اینکه هیمنه خیالی اسرائیل را که از چهل سال پیش و پس از جنگ شش روزه شکل گرفته بود یک‌بار دیگر پس از جنگ ۳۳ روزه درهم ریخت، تغییر رویکرد مبارزه از <چپ- ناسیونالیست> به <جهادی- شهادت‌طلبانه> را تقویت و تثبیت کرد و نگاه مردم مسلمان و دولت‌های منصف منطقه را به نتیجه‌بخش بودن نوع مبارزه اخیر معطوف ساخت. ازجمله نتایج دیگر این جنگ برای مقاومت ناکام گذاشتن یکی از بزرگ‌ترین اهداف اسرائیل که همانا یارگیری از میان فلسطینیان است، بود.
از این پس میانه‌روهای فلسطین از روندهای ساختگی صلح که بدون حضور صاحبان اصلی فلسطین تا به حال برگزار شده است، حمایت نخواهند کرد. از نظر بین‌المللی اسرائیل با کشتار بی‌رحمانه و تن ندادن به قطعنامه شورای امنیت و حمله به مدرسه سازمان ملل در غزه بیش از گذشته وجهه خود را از دست داد. برژینسکی سیاستمدار آمریکایی اعتراف کرد که این جنگ در منطقه خاورمیانه موجب تقویت موضع ضداسرائیلی قطر و ترکیه شده و به بی‌ثبات کردن موضع مصر که هم‌پیمان آمریکا است و تضعیف دولت این کشور انجامیده است. رژیم صهیونیستی با تصور اینکه نابودی و تضعیف حماس به تضعیف ایران و موقعیت منطقه‌ای آن خواهد انجامید همه سرمایه خود را هزینه کرد و ایالا‌ت متحده آمریکا به شکل شرم‌آوری این رژیم را در این سرکوب همراهی کرد در حالی که بدون تردید جنگ غزه به تقویت مقاومت در منطقه، افزایش مشروعیت حماس و تحکیم موضع ایران و سوریه در منطقه انجامید. سخنان رهبران کشورهای عربی در اجلا‌س اقتصادی کویت و تقبیح شدید اعمال اسرائیل توسط آنان هرچند <نوشدارویی بعد از مرگ سهراب> است اما تایید و تاکیدی بر واقعیاتی است که در بالا‌ اشاره شد.

مهدی سنایی
نماینده مردم نهاوند و استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران

منبع : روزنامه اعتماد ملی