مسجد مطلب‌خان خوی ، خوی

مسجد مطلب‌خان خوی كه اینك در ضلع جنوب غربی میدان انقلاب، كنار خیابان طالقانی و مركز شهر خوی واقع است، در جوار بازار قدیمی و سایر ابنیه‌ای كه اینك تجدید بنا شده، یا از بین رفته‌اند قرار گرفته است و یادآور بافت شهرهای اسلامی و اجزای همگون آن است. تاریخ دقیق این بنا چندان روشن نیست، اما گمان می‌رود كه زمان اولیه ساختمان مسجد، مربوط به دوره ایلخانی باشد كه بعدها بنا به دلایلی ویران شده است. احتمالاً در اوایل دوره قاجاریه، بر روی ویرانه‌های موجود مجدداً مسجد دیگری ساخته‌اند.
مسجد مطلب‌خان از یك شبستان بزرگ روباز با پلان مربع تشكیل شده كه دور تا دور آن را حجره‌های دو طبقه و شاه‌‌نشین‌های رفیع و ایوانی عظیم كه در حال حاضر سقف‌پوشی فرو ریخته دارد، احاطه كرده است. مسجد دارای صحن نسبتاً بزرگی است. ساختمان فعلی آن طوری ساخته شده كه سقف گنبدی با دیوارها و اجزای دیگر همخوانی ندارد و به نظر می‌رسد حسینیه یا تكیه‌ای را به مسجد تبدیل كرده‌اند.
مصالح به كار رفته در بنا به طور كلی از آجر انتخاب شده و تمام جبهه بیرونی و درونی مسجد فاقد هر نوع تزئینی است. تنها در قسمت فوقانی شاه‌نشین، بالای محراب و ورودی محراب شبستان با مقرنس‌‌های درشت گچی تزئین شده است. قسمت‌های داخلی و طرفین ایوان و ورودی آن در آجرچینی (با پس و پیش آوردن آجرها) شكل خاصی گرفته و امكان دارد این نوع آجرچینی برای جاسازی تزئینات بوده باشد كه ناتمام مانده است.