باران عشق

سوره تكویر یا كورت ۲۹ آیه، ۱۱۴ كلمه و ۵۳۳ حرف دارد و در نزول هفتمین سوره مكی است. این سوره از سور عتائق است كه در اوایل بعثت بر پیامبر نازل شده است. این سوره در مقام توصیف قیامت و بیان این نكته است كه پیامبر(ص) رسول الهی و آسمانی است و آنچه كه بدخواهان به پیامبر(ص) نسبت می‌دهند از قبیل جنون یا القای شیطان، بی اساس است. (المیزان، ج ۲۰، ص ۲۱۳)
مردم مشرك و مغرض مكه قیامت را انكار می‌كردند و همچنین رسالت حضرت نبی اكرم (ص) را مردود می‌شمردند و بر این عقیده بودند كه چگونه یك فرد عادی ناگهان ادعای رسالت الهی می‌كند؟ بنابراین سوره تكویر در دو بخش؛ یعنی چهارده آیه درباره قیامت و پانزده آیه درباره رسول ا...(ص) می‌پردازد. اوصاف قیامت «آنگاه كه خورشید در هم پیچیده شود (یعنی
تابش و نور آن زایل شود) و ستارگان كدر و تار شوند و كوهها از جا كنده شده و روی زمین روان شوند، و هنگامی كه شتران ماده كه ده ماه از حمل ایشان گذشته باشد و به وضع حمل نزدیك گشته، فرو گذاشته شوند (یعنی انسان به جهت گرفتاری مراعات آنان را نكند) و هنگامی كه جانوران وحشی جمع و همه با یكدیگر مختلط شوند و درندگان مجال ضرر رساندن به دیگران را نداشته باشند، و هنگامی كه دریاهاپرگردانیده شوند...» از حسن در مورد آیه ی اخیر روایت شده است:
«معنای آیه آن است كه آب دریاها را ببرند و آن را خشك گردانند طوری كه حتی یك قطره آب در آن نماند.» و از جبائی نقل كرده اند كه منظور دریاهای جهنم است كه پر از كثافات دوزخیان شود. «و هنگامی كه نفسها جفت گردانیده شوند»؛ یعنی هر كسی در بدی یا خوبی با مثل خود برانگیخته می‌شود، صالح را با صالح و طالح را با طالح، یا هر كسی را با عمل خود جمع كنند. «و آنگاه كه از دختر زنده در گور كرده (مووده) پرسیده شود (یعنی از وی سوال كنند) كه: به كدام گناه كشته شده است؟»
بدیهی است كه جواب گوید: من بدون جرم كشته شدم، تا موجب رسوایی و توبیخ وائد(زنده بگور كننده) شود. در تاریخ عرب جاهلی روایت شده است كه عربهای جاهلیت با دختران خود بسیار بد و خشن برخورد می‌كردند. عده اندكی كه دختران خود را زنده به گور نمی كردند پیراهنی پشمین برای وی می‌دوختند و او را برای چوپانی به صحرا می فرستادند، اما آنان كه دختران خود را در بزرگ سالی زنده به گور می‌كردند مدت شش ماه با او برخورد خوبی داشتند و سپس به مادرش می‌گفتند به او لباس نو بپوشان و عطرهای خوشبو بزن كه به خانه شوهرش می‌برم و این در حالی بود كه قبلا در صحرا گودالی عمیق كنده و دختر را به كنار گودال می‌بردند و به او می‌گفتند داخل گودال را نگاه كن، چون دختر داخل گودال را نگاه می‌كرد او را تكان می‌دادند تا در گودال بیفتد و سپس رویش را با خاك پر می‌كردند، اما عده ای كه حتی حاضر نبودند كودكی دختر را ببینند به هنگام وضع حمل زن، او را نزدیك گودالی قرار می‌دادند، چنانچه كودك متولد شده دختر بود، او را در گودال می‌افكندند و رویش را با خاك پر می‌كردند. حتی در خبر آمده است قیس بن عاصم نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت: «یا رسول ا...، من در جاهلیت ۹ دختر خود را زنده در گور كرده ام، چگونه توبه كنم؟» حضرت فرمود: «در ازای هر كشته بنده ای آزاد كن.» گفت: «مرا بنده ای نیست، اما شتر دارم.» حضرت فرمود: «از برای هر یكی، شتری فدیه بده» و بدین ترتیب او نه شتر قربانی كرد. سپس خداوند می‌فرماید: «آنگاه كه نامه های اعمال، به وقت مردن پیچیده و منتشر شود تا حساب اعمال بر بنده ظاهر گردد.» پیامبر(ص) به ام سلمه فرمود: «مردمان تن و پابرهنه محشور می‌شوند.» ام سلمه پرسید: «زنان چطور؟» حضرت فرمود: «همه مردم گرفتار و مشغول ود هستند و هرگز به حال یكدیگر نپردازند».
ام سلمه پرسید: «چه چیز آنان را مشغول می‌سازد؟) حضرت فرمود: «گشودن و نشر نامه های اعمال كه در آن ها هر عملی اگر چه به مقدار مورچه یا دانه خردل باشد، نوشته شود»؛ یعنی هیچ عمل انسان نیست مگر این كه برای او نوشته می‌شود. «آنگاه كه پرده از آسمان برداشته و آنگاه كه جهنم برافروخته و بهشت به مومنان نزدیك شود» در این هنگام هر كسی آنچه را كه از خوبی و بدی در دنیا حاضر كرده باشد، بداند. انسان در آن موقع به هر شكل بر خوبی و نیكی تاسف و حسرت می‌خورد كه چرا بیشتر انجام نداده است و بر بدی و منكر ناراحت است كه چرا آن را انجام داده است.
از ابن عمر روایت است كه پیامبر(ص) فرمود: «هر كه دوست دارد روز قیامت را بنگرد و احوال آن را مطالعه كند، باید سوره كورت (تكویر) را بخواند.» و از ابوبكر روایت شده است كه به رسول خدا(ص) عرض كرد: «یا رسول ا... پیری زودرس به تو روی آورد»؟ حضرت فرمود: «سوره های تكویر، هود، واقعه، مرسلات و عم یتسائلون، مرا پیر گردانید». بنابراین شناخت اوصاف قیامت و اطلاعات درباره آخرت تنها از منبع وحی قرآنی و روایات اهل بیت (ع) ممكن است.

م. اسماعیل تبار

منبع : خانواده سبز