بر آتش این یائسگی آب بریزید

فواید ورزش بی‌شمار است. این خبر در دنیای سلامت خبر تازه‌ای نیست اما تحقیق تازه‌ای از تاثیرات مثبت ورزش در دوران یائسگی پرده برداشته است. نتایج مطالعات گروه‌های تحقیقاتی مختلف نشان می‌دهد، خانم‌هایی كه در روز وقتی را برای پیاده‌روی و ورزش در نظر می‌گیرند، كمتر دچار عارضه گرگرفتگی یائسگی می‌شوند.
بنابراین اگر از همین امروز در نزدیك‌ترین باشگاه ورزشی به محل زندگی‌تان، نام‌نویسی كنید و هر روز از منزل تا باشگاه را هم پیاده بروید، به بهبود عوارض ناخوشایند یائسگی‌تان كمك شایانی كرده‌اید. خانم‌هایی كه در این مطالعات، ورزش را جزیی از برنامه روزانه‌شان قرار دادند، اعتقاد داشتند كه پس از فقط ۲ روز ورزش كردن، گرگرفتگی‌شان به میزان چشمگیری كاهش یافته است. گر چه برای اعلام نظر قطعی، محققان نیاز به مطالعات بیشتری دارند ولی اغلب متخصصان اعتقاد دارند، با ورزش كردن، اضطراب، عرق شبانه و بی‌خوابی زنان یائسه كاهش خواهد یافت. یائسگی در بانوان ۴۵ تا ۵۵‌ ساله با قطع قاعدگی منظم اتفاق می‌افتد و نشانه‌های بارز آن، گرگرفتگی، سردرد، كاهش تمركز و بدخلقی است.
مركز سلامت ملی انگلیس، مطالعه گسترده‌ای را بر روی جنبه‌های متفاوت یائسگی مانند قطع قاعدگی، افسردگی، افت فعالیت جنسی و غیره انجام داده است. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد، رابطه مشخصی بین ورزش و فعالیت بدنی با كاهش نشانه‌های ناخوشایند یائسگی وجود دارد.
● كمی حركت،كلی سلامت
شنا، پیاده‌روی، ورزش‌های هوازی یا كششی، كدام را می‌پسندید؟ ترجیح می‌دهید صبح زود ورزش كنید یا بعد از ظهر؟ اصلا فرقی نمی‌كند. مهم این است كه كمی تحرك بیشتر، تفاوت بسیار زیادی را در روحیه وجسم شما پس از یائسگی به وجود می‌آورد. یكی از خانم‌های ۵۰ ساله‌ای كه فقط یك هفته است پیاده‌روی منظم را آغاز كرده، به این تیم تحقیقاتی می‌گوید، تعداد حملات گرگرفتگی‌اش از چندین بار در روز، به ۵ تا ۶ مرتبه در هفته كاهش یافته است.
خانم لیندا ناچیتگال، سخنگوی انجمن یائسگی امریكا در این‌باره می‌گوید: <وقتی میزان استروژن در خون خانم‌ها به دنبال یائسگی كاهش یابد، به راحتی وزنشان افزایش خواهد یافت. به این ترتیب ورزش علاوه بر فواید دیگر، به كنترل وزن نیز كمك كرده و روحیه بانوان سالمند را شاداب خواهد كرد.>
تمرینات و نرمش‌های كششی، حركاتی هستند كه معمولا برای گرم كردن بدن، قبل از ورزش انجام می‌دهیم. به تازگی مطالعه‌ای بر روی خانم‌های یائسه ای كه این نرمش‌ها را انجام می‌دهند، در یكی از دانشكده‌های طب ورزشی انجام شده است. محققان مشاهده كردند، در نیمی از این خانم‌ها، عوارض گرگرفتگی و سردرد ناشی از یائسگی كاهش یافته اما اثرات ورزش به همین جا ختم نمی‌شود.
در دوران یائسگی به دلیل كاهش ترشح هورمون استروژن كه از هورمون‌های زنانه است، سرعت سخت شدن دیواره شریان‌ها و شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی بالا می‌‌رود. مقاله جدیدی كه به تازگی در مجله انجمن قلب آمریكا به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد، ورزش كردن زنانه یائسه، سرعت سخت شدن دیواره عروق واحتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی را كاهش می‌دهد. متخصصان می‌گویند شاید نتوان با ورزش از شر تمام عوارض دردسرساز یائسگی‌ خلاص شد ولی می‌توان به میزان زیادی آن را كاهش داد.
بسیاری از افراد تلاش می‌كنند باهورمون درمانی(HRT) كمبود هورمون‌ها را در دوران یائسگی جبران كنند ولی مطالعات جدید نشان می‌دهند، این هورمون‌ها فایده چندانی برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها ندارند. هورمون‌های استروژن و پروژسترون كه در هورمون درمانی استفاده می‌شوند ممكن است حتی شانس حمله قلبی، سكته مغزی و سرطان پستان را بالا ببرند. بنابراین این روزها پزشكان اعتقاد دارند، این هورمون‌ها به تعداد كم و برای دوره‌های درمانی كوتاه مدت باید تجویز شوند.
● شاید بپرسید ورزش چگونه از عوارض یائسگی پیشگیری می‌كند؟
وقتی ورزش می‌كنید، قلب سریع‌تر می‌زند و خون سریع‌تر به درون عروق پمپ می‌شود و سرعت جریان خون در بدن افزایش می‌یابد، به این شكل درجه حرارت بدن نیز تعدیل خواهد شد. ورزش كردن مسلما نیاز به صرف انرژی دارد، بنابراین وقتی فعالانه حركت و نرمش می‌كنید، سوخت‌وساز پایه بدن شما افزایش خواهد یافت و چربی‌های اضافه‌ای كه در بخش‌های مختلف بدنتان ذخیره شده است، می‌سوزد. بنابراین وزن شما كاهش خواهد یافت و از شر یكی از عوارض ناخوشایند یائسگی یعنی همان چاقی رها خواهید شد. ورزش با بهبود جریان خون، كاهش فشارخون و بالا بردن سطح كلسترول خوب خون (HDL) از بسیاری از بیماری‌های قلبی- عروقی مانند تنگی عروق و سكته‌های قلبی و مغزی نیز پیشگیری خواهد كرد.
افسردگی و بدخلقی به دنبال كاهش سطح استروژن بدن و پیش رفتن به سوی پیری، یكی از ره‌آوردهای ناخوشایند پاگذاشتن به مرز یائسگی است. باكمی تحرك و قرار گرفتن در محیط شاد باشگاه‌های ورزشی، روحیه‌تان شاد خواهد شد و شادابی را احساس خواهید كرد. همچنین استرس و اضطراب از ذهن شما پاك خواهد شد. مطالعات نشان می‌دهد ورزش از پوكی استخوان نیز پیشگیری خواهد كرد.
● یك، دو، سه، حركت
اگر قرار است از امروز ورزش كردن را آغاز كنید، بهتر است اصول یك ورزش صحیح را در نظر بگیرید. نخست باید با ورزش‌های كششی، بدنتان را گرم كنید، بعد از آن می‌توانید مدت كوتاهی پیاده‌روی كنید. در مرحله بعد نوبت ورزش‌های استقامتی با دستگاه‌های ورزشی و حركت دادن عضلا‌ت بدن است. معمولا بیشتر افراد، ورزش را بدون رعایت مراحل قبلی، از همین جا آغاز می‌كنند و این كار به دلیل اینكه بدن هنوز آماده و گرم نشده است، حتی می‌تواند مضر باشد.
بعد از این مرحله می‌توانید حركاتی را انجام دهید كه عضلات شكم و كمر را تقویت می‌كنند. در پایان ورزش نیز برای پایین آوردن ضربان قلب و جریان خون، دوباره حركات كششی را انجام دهید. با توجه به اینكه سن شما، كمی بالا رفته است باید به شرایط جسمی‌تان در حین ورزش توجه بیشتری داشته باشید و اگر در طول ورزش، دچار تنگی نفس، از حال رفتگی، فشار یا درد قفسه سینه، احساس درد در فك یا بازوی دست چپ‌تان شدید، ورزش را متوقف كنید وكمی استراحت كنید ولی در صورت تكرار این علایم باید با پزشك مشورت كنید تا نوع ومیزان دشواری ورزش شما را تنظیم كند.
● یائسگی، بیماری نیست
یائسگی لزوما یك تجربه ناگوار نیست. آن را به عنوان یك <تغییر كوچك در زندگیتان> در نظر بگیرید كه موجب تغییراتی در بدن شما از نظر جسمی و روحی خواهد شد. اگر به آن با دید مثبت و به عنوان مرحله‌ای از مراحل زندگی نگاه كنید، بی‌شك راحت‌تر با آن كنار خواهید آمد و راه‌های مناسبی را برای بهتر سپری كردن آن پیدا خواهید كرد.
یائسگی عوارض بسیار متفاوتی دارد و این نشانه‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. گرگرفتگی یكی از شایع‌ترین علایم یائسگی است. شما ممكن است این احساس برافروختگی را در بخش‌های مختلف بدنتان و به خصوص صورت‌تان احساس كنید. این حالت فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول می‌كشد و ممكن است بیشتر در سال‌های اولیه یائسگی دیده شود ولی ممكن است سال‌ها ادامه داشته باشد. موضوع دیگری كه درباره یائسگی وجود دارد قطع قاعدگی است. قاعدگی یا به صورت ناگهانی قطع می‌شود یا كم‌كم كاهش می‌یابد و در نهایت قطع می‌شود. نكته‌ای كه باید به آن توجه كنید این است كه خونریزی زیاد و چندین بار قاعدگی در یك ماه، اصلا طبیعی نیست و شما باید این علایم را جدی بگیرید. خشكی واژن، پوكی استخوان و بیماری‌های قلبی- عروقی از عوارض دیگر یائسگی است.‌

‌ شهرزاد منتظری

منبع : روزنامه سلامت