چه کسی رهبر کره شمالی می‌شود؟

این روزها بازار گمانه‌زنی و شایعه در خصوص جانشین احتمالی <کیم جونگ ایل> رهبر کره شمالی داغ است. وقتی خبر رسید <کیم جونگ ایل> جوان‌ترین پسر خود را به عنوان جانشین برگزیده است این شایعات قوت بیشتری گرفت اما به هر حال هنوز هم نمی‌توان به صورت قطعی در این مورد نظر داد. حتی شبکه ‌ای بی سی گزارش داد که نباید این شایعه را جدی گرفت زیرا از زمان انتشار خبر بیماری و سکته رهبر کره شمالی، دائما شایعاتی از این دست در محافل خبری مطرح بوده است. با این وجود، کارشناسان و منابع خبری کره جنوبی بیشتر از سایر کشورها در این مورد اظهارنظر کرده‌اند و خبر اولیه تعیین پسر جوان‌تر کیم جونگ ایل به عنوان جانشین او نیز اول از سوی خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی منتشر شد. اما خبر شبکه ‌ای‌بی‌سی چندان با خبر منتشر شده از سوی خبرگزاری یونهاپ تطابق ندارد. به گزارش ای‌بی‌سی، محتمل‌ترین سناریویی که در خصوص تعیین جانشین رهبر کره شمالی وجود داشته این بوده که از میان پسر اول او - کیم جونگ نام ۳۸ ساله- و پسر دوم او - کیم جونگ چول ۲۹ ساله- یکی انتخاب شود و البته اعضای ارشد حزب کمونیست کره شمالی نیز انتخاب او را تایید کنند.
<جونگ نام> فرزند اولین همسر کیم جونگ ایل است و مادر او اکنون در قید حیات نیست. در زمان به دنیا آمدن جونگ نام، مادر او همسر مرد دیگری بود و به همین دلیل او فرزند مشروع کیم جونگ ایل به شمار نمی‌آید. نام او برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ میلادی در رسانه‌های مختلف دنیا مطرح شد. در آن زمان او سعی کرده بود با پاسپورت جعلی و استفاده از هویت جعلی دومینیکنی وارد دیزنی لند در توکیو شود! این در حالی است که <جونگ چول> پسر دوم کیم جونگ ایل در سال ۲۰۰۷ میلادی پستی در حزب کارگران کره شمالی گرفت و پدرش را در بازدید از مراکز نظامی همراهی می‌کرد و به همین جهت خیلی‌ها او را نزدیک‌ترین گزینه به تصدی جانشینی کیم جونگ ایل می‌دانستند.
در این میان، گزارش خبرگزاری یونهاپ مبنی بر انتخاب جوان‌ترین پسر کیم جونگ ایل به عنوان جانشین او غیرمنتظره بود زیرا <کیم جونگ اون> تنها ۲۶ سال دارد. از سوی دیگر، گزارش‌هایی نیز منتشر شده مبنی بر اینکه روز هشتم ژانویه (ماه جاری میلادی) به رهبران حزب کارگران کره شمالی اطلاع داده شده که <کیم جونگ اون> به عنوان جانشین رهبر کره شمالی انتخاب شده است. ‌
<جونگ اون> از سومین همسر کیم جونگ ایل متولد شده و مادر او در سال ۲۰۰۴ میلادی درگذشته است. ظاهرا این پسر به همراه برادر بزرگ‌ترش جونگ چول در مدرسه بین‌المللی برن تحصیل کرده و طرفدار پرو پا قرص بسکتبال ‌NBA هم هست. یک تبعه ژاپنی که جزو معدود افرادی است که با او نشست و برخاست داشته، در مورد <جونگ اون> می‌گوید وی در مقایسه با جونگ چول از قدرت فعالیت، رقابت و حس رهبری بیشتری برخوردار است. ظاهرا رهبر کره شمالی خودش هم به این موضع اذعان داشته و این پسر را به خودش نزدیک‌تر می‌دانسته است.
در سال گذشته میلادی باز هم رسانه‌های کره جنوبی بودند که گزارش دادند <کیم جونگ اون> نیز مثل پدرش از مشکلات چاقی، دیابت و فشار خون بالا رنج می‌برد. او در زمان اقامتش در برن چندان از خانه خارج نمی‌شد و اگر هم می‌شد سفیر وقت کره شمالی در سوئیس او را همراهی می‌کرد.
ظاهرا او در سال ۱۹۹۸ میلادی از سوئیس به کره شمالی برگشته و در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ میلادی در دانشگاه نظامی کیم ایل سونگ تحصیل کرده است. با این وجود، او نتوانست در ارتش کره شمالی یا در حزب کمونیست این کشور نقش و پست خاصی را به دست بیاورد.
یک کارشناس مرکز مطالعات کره شمالی در سئول در این خصوص می‌گوید: <رسانه‌های کره شمالی و حکومت این کشور تمام سعی خود را به کار گرفتند که اطلاعات یا تصاویر خاصی از این پسر منتشر نشود.> البته بسیاری از کارشناسان معتقدند با وجود خبر منتشر شده مبنی بر انتخاب وی به عنوان جانشین رهبر کره شمالی، هنوز هم برای قضاوت زود است و باید منتظر تحولات بعدی ماند. از سوی دیگر، نباید به این نکته بی توجه بود که حتی در کشوری مثل کره شمالی نیز جانشین رهبر باید نظر اعضای ارشد حزب کمونیست کره شمالی را جلب کند و در غیر این صورت مورد تایید قرار نخواهد گرفت. ‌
به این ترتیب، احتمالا خود کیم جونگ ایل نیز منتظر است که شرایط لازم برای جلب نظر اعضای ارشد حزب کمونیست کره شمالی و دفتر سیاسی حزب نسبت به پسر جوانش فراهم شود. ‌
در این میان، شبکه خبری بی‌بی‌سی گزارش داده آخرین باری که بحث و جدل در خصوص جانشینی رهبر کره شمالی مطرح شد، سال ۱۹۸۰ میلادی و در جریان برگزاری کنگره حزب کمونیست کره شمالی بود. کیم ایل سونگ رهبر وقت کره شمالی در سال ۱۹۹۴ میلادی از دنیا رفت اما درواقع از بیست سال قبل در جریان آن کنگره، جانشین وی تعیین شده بود. ‌
به همین جهت است که نامشخص بودن جانشین رهبر کره شمالی باعث بالا گرفتن اختلافات داخلی در این کشور شده و سر و صداهای زیادی به پا کرده است. به نظر می‌رسد که کیم جونگ ایل نمی‌خواهد با معرفی رسمی جانشین خود، شرایط را برای دست شستن خودش از قدرت فراهم کند. ‌
به هر حال، هر کس که در کره شمالی به جای کیم جونگ ایل به قدرت برسد احتمالا تغییراتی در سیاست‌های مختلف این کشور ایجاد خواهد کرد. احتمال ارائه آزادی‌های اجتماعی بیشتر و احتمال به کار گرفتن سیاست‌های اصلاحی در عرصه اقتصاد از جمله این موارد هستند. ‌
از سوی دیگر برخی از کارشناسان نیز می‌گویند ممکن است رهبری کره شمالی پس از کیم جونگ ایل به شکل شورایی باشد و تصمیم‌گیری‌ها در آن به صورت جمعی انجام شود. واقعیت هم این است که در کره شمالی سه مرکز قدرت وجود دارد؛ خانواده ایل، ارتش کره شمالی و حزب کمونیست این کشور. به همین جهت چنین گمانه‌زنی‌هایی می‌تواند تا حدودی منطقی نیز به نظر بیاید.
رهبر کره شمالی چند دختر هم دارد اما ظاهرا او قصد ندارد از الگوی جامعه مردسالار کره شمالی تخطی کند و دخترانش را در صف جانشینان احتمالی برای رسیدن به قدرت در کره شمالی قرار دهد.

فرزانه سالمی

منبع : روزنامه اعتماد ملی