تاریخ ووشو

هنر رزمی ووشو از ورزش رزمی و باستانی چینی است که در آن انواع مختلف حرکات جهت سلامتی جسم و روح و دفاع از خود در نظر گرفته شده است. در چین باستان از هنرهای رزمی برای دفاع از سرزمین یا خود یا خانواده از دشمنان، راهزنان و غیره استفاده می‌‌شد. امروزه ووشو بصورت استاندارد جهانی به مردم جهان ارائه شده است و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای بهره گیری از خواص طبی وشرکت در رقابتهای قهرمانی این رشته ورزشی را تمرین می‌‌کنند.
هنر رزمی ووشو بطور کلی در دو زمینه ارائه می‌‌شود:
۱) زمینه تالو (اجرای فرمهای سنتی چینی بصورت زیبا به همراه حرکات آکروباتیک)
۲) زمینه سانشو (مبارزه آزاد بر روی سکو با استفاده از دستان و پاها و زیرگیری)
زمینه تالو دارای چهار سبک معروف جهانی است که معمولاً در مسابقات بین المللی دارای رده‌های قهرمانی است.
● تاریخچه
درزمانهای بسیار دور یعنی چیزی در حدود بیش از۴۵۰۰ سال قبل زمانی که کشورهایی مانند ایران وچین بدلیل وجود تمدنهای بسیار بزرگ وکهن در سرزمینهایشان مهد قدرت درتمامی دنیا بشمارمیرفتند امپراتوریهای بسیارقدرتمندی در کشور پهناور چین حکومت می کردند که نماد قدرت آنان ظلم ،کشتارو جهان خواهی بود. بسیارند آثاری مانند دیوار بزرگ چین که زندگی انسان‌های بیشماری رادرداخل خود مدفون نموده اند ومظهرظلم وزیاده خواهی حاکمان زورگوی آن زمانند . یکی از دلایل تداوم قدرت آنان را میتوان ایجاد نفاق وتفرقه در بین قبایل متعدد کشور چین برشمرد. این کشور بنا به موقعیت جغرافیایی وآب وهوای خاص خود جمعیت کثیری ازمردمان جهان را درون خود جای داده است که درآن میان نیز قبایل جداگانه ای به جهت تفاوت گویش ولهجه های مختلف، اختلاف نژادی وآئینی و...بوجود آمده اند که اختلافات قبیله ای چینی در آن زمانها از گفتارهای ویژه تاریخ است، جنگهای بی شمار قبایل وآثارمخرب آنها سالیان سال عرصه زندگی را در آن دیار تلخ کرده بود.
● معبدشائولین
یکی ازمکانهای عقیدتی درآن زمانها بود که پیروان کثیری از قبایل مختلف چینی را بسوی خود می کشاند. معبدی ارزشمند به لحاظ تاریخی ومؤثر بر فرهنگ مردمان چین. بنا به برخی روایات این معبد را بودائیهای هندی که به این دیار مهاجرت کرده بودند بنا نهادند که از ابتدامکانی برای زیارت وکنترل قوای درونی بود. آنان معتقد بودند که آدمی از نیروهای حیاتی عظیمی غیر از حواس پنجگانه برخوردار است و سعیشان در آن معبد بیشتر کنترل هواهای نفسانی ، مبارزه با امیال درونی و نزدیکتر شدن به نیروی حیاتی بود ، که رفته رفته منجر به قدرتمندتر شدن نیروی تفکر آنان نیز شده و افراد یا قبایلی که با شائولین در ارتباط بودند همواره در جنگهای قبیله ای پیروز و برتر میدان بودند، به مرور زمان تمامی قبایل چین به این امر واقف شدند که فنون مهارتی ویژه ای در شائولین آموزش داده می‌شود که تسلط بر آن فنون آنان را فاتح جنگها می نماید لذا اغلب به آنجا روی آودند وفرهنگ و ذات شائولین در مدت نه چندان زیادی در تمامی سرزمین اژدهای زرد(چین) اشاعه یافت با سپری شدن سالیان بسیار زیاد هر قبیله ای تحولات جدیدی را بر فنون شائولین اعمال نمود تا اینكه اوضاع به گونه ای شد كه هر چند قبیله ، خود سبك ابداعی خاصی را بوجود آوردند كه در مجموع تا كنون شمار سبكهای رزمی شناخته شده چینی به بیش از ۴۵۰ سبك رسیده است كه در مجموع غنای تكنیكی بی نظیری به این فنون رزمی بخشیده است .
● رازداری
گرچه تفاوت فنون در این سبكها بسیار فاحش وآشكار بود اما یكی از وجوه مشترك آنها خصلت رازداری بسیار برجسته‌ای بود كه استاید این سبكها داشته و به شاگردان نیز منتقل می كردند. دلیل بوجود آمدن این خصلت این بود كه اگر قبیله یا طایف‍‍ه‌ی خاصی به فنون جدیدی دست پیدا میكرد ، برای آنكه در جنگها از همین فنون بر علیه خود آنان استفاده نشود یعنی در واقع ، ابزار را به دست دشمن نداده باشند ، بصورت بسیار محرمانه از این فنون محافظت میكردند. مدرنیته شدن جهان به شیوه امروزی و گرایش مردمان جهان به صنعت وتكنولوژی ، موجبات تغییرات فراوانی را در جنگهای طوائف چین فراهم آورد ، پدیده‌ی ارتباطات كه توانست مردم جهان را به هم نزدیكتر سازد‌،بروی چینی ها نیز بی تأثیر نبود . به مرور زمان روابط خاصی در میان مردمان چین ظهور نمود و فرهنگ شائولین به‌عنوان عقیده‌ای بنیادین در آن سامان درآمد .
حال كه مردم چین از نقطه‌ی اشتراكی بزرگی برخوردار شده بودند و امپراتوری چین هم جایگاه خود را در خطر می‌دید، ترفندهای دیگری را جهت سلطه بر آن كشور برگزید كه از آنجمله میتوان رواج تریاك در آن كشور را نام برد كه پس از مدت كوتاهی زندگی بیشتر مردم را فلج نمود .
انقلاب تریاك یكی از بزرگ‌ترین رخدادهای تاریخی چین است و عمدتاً توسط تفكر و فرهنگ مشترك مردم چین كه نشأت گرفته از فرهنگ شائولین بود شكل گرفت و اعتیاد و ذات تریاك را در آن دیار ریشه كن كرد.
پس از آن زمان عموماً سبكهای مختلف شائولین از محبوبیت بیشتری برخوردار شدند تا آنجا كه در مراسمات مختلف ، قهرمانان و برجسته‌ترین رزمیكاران چینی به نمایش تواناییهای خود می‌پرداختند. طی چند صد سال این مسئله به همین روال می‌گذشت و فنون رزمی چینی كاملتر می‌شدند ، كشورهای زیادی خواهان فراگیری این فنون و مهارتهای رزمی بودند اما هیچگاه از سوی چینی‌ها اجابت نمی‌شد چرا كه همواره خصلت رازداری چینی‌ها به نسلهای بعد انتقال می‌یافت و مانع از گسترش این فنون در خارج از مرزهای چین می‌شد... تا اینكه پس از گذشت سالیان متمادی ، رفته رفته این مهارتها بصورت یك ورزش باستانی درآمد كه با نامهای مختلفی شناخته می‌شد كه مهم‌ترین این اسامی عبارت بودند از كونگ‌فو ، بوكس چینی ، چوان‌فا ، شائولین ، ووشو و غیره كه بنا به توافقات مقامات شائولین در چین نام ووشو برای جهانی شدن این ورزش برگزیده و فدراسیون جهانی این ورزش نیز تشكیل شد.
● سبک شائولین
سبک معروف و کهن ووشو است که یک سبک درونی و بیرونی است. یعنی سختی و خشونت دو سبک چانگ چوآن و نان چوآن و نرمی و پرداختن به درون سبک تای چی را دارد. زیر مجموعه‌های این سبک بسیار زیاد هستند که پرداختن به آنها مقوله‌ای گسترده است که در زیر فقط اشاره‌ای به تعدادی از سبکهای زیر مجموعه شائولین چوآن می‌‌شود:
▪ تانگ لانگ(مشت ملخ)
▪ لوهان(سبک معروف و اولیه شائولین)
▪ زائو زوی(سبک آدمک مست)
▪ فنزی چوآن(مشت لغزشی) ...
● سبک تای چی چوآن
مشت تنفسی نام این سبک است که تنفس ریتمیک همراه و هماهنگ با حرکات فرم از ویژگیهای این سبک می‌‌باشد. هنر رزمی تای چی چوآن از سبکهای درونی است که بر خلاف دو سبک گفته شده در بالا (چانگ چوآن و نان چوآن) بر روی روح و درون کار می‌‌کند که در روند تمرین این سبک جسم نیز ساخته شده و هنر جو را به سطح بالایی از سلامتی و آمادگی جسمانی می‌‌رساند. امروزه این هنر رزمی را در سراسر جهان به خاطر سلامتی جسمانی و روانی و برای رسیدن به آرامش روحی انجام می‌‌دهند. به طور کلی حرکات سبک تای چی آرام و نرم و یکنواخت بدون وقفه بوده که به قول چینیها مانند ابرهای شناور و آبهای روان است.
تای چی دارای پنج سبک درونی دارد که همگی از استیلهای تای چی بحساب می‌‌آیند:
▪ استیل یانگ
▪ استیل چن
▪ استیل وو
▪ استیل سان
▪ استیل هائو-زانگ
همچنین دارای سبک معروف و منحصر بفرد در زمینه دفاع شخصی و مبارزه می‌‌باشد که علاوه بر این انجام این تمرینات کمک شایانی به بیداری نیروی درونی و جاودانی در انسان می‌‌کند. به این سبک تویی شو یا رد و بدل کردن دستها می‌‌گویند که در زبان انگلیسی به آن Push hands می‌‌گویند. همچنین زمینه دیگری در تای چی وجود دارد بنام چی کنگ که مجموعه‌ای شیوه‌های تنفسی است که با انجام این تمرینات پس از ۶ ماه بصورت مداوم، کلیه امراض و ناراحتیهای جسمی و روحی بهبود خواهند یافت. البته اگر در هوای پاک مانند کوهستان تمرین شود نتیجه بسیار قابل توجهی خواهد داشت.
● سبک نان چوآن
یا مشت کوتاه که در مناطق جنوبی چین ابداع شده و بخاطر داشتن مشتهای سریع تر, سنگین تر وقوی تر انجام حرکات فرم در جا این لقب را گرفته است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان