کاغذ ـ اختراع

هنگامی که اروپائیان روی پوست حیوانات چیز می‌نوشتند، در کشورهای اسلامی کارگاه‌های بزرگ کاغذسازی مشغول کار بوده...
اختراعات بزرگ و گوناگونی که در طی قرن‌ها صورت گرفته که زندگی بشر را از عصر غارنشینی به دوران کنونی تحول بخشیده است. اختراعات بزرگ مثل هواپیما، کشتی، ترن، راه‌آهن، برق، تلفن، ماشین‌های نساجی و صدها اختراع دیگر، هیچ‌کدام یکباره و بی‌مقدمه صورت نگرفته، بلکه به‌تدریج از یک حالت ساده و ابتدائی به‌صورت کامل و جالب امورزی درآمده است. بهمین جهت آگاهی از چگونگی هر اختراعی، در واقع ماجرای شیرین و جالبی است که چگونگی تحول اندیشهٔ انسان و پیشرفت دانش را نشان می‌دهد.
اختراع کاغذ یکی از مهمترین اختراعات بشر است، زیرا اگر کاغذ نبود، کتاب هم نبود و گسترش دین و فرهنگ و دانش و تمدن با مشکلات فراوان روبرو می‌شد. همچنین اختراع کاغذ در زندگی روزانه نقش مؤثری بازی کرده است. مثلاً اگر کاغذ نبود، نامه هم نبود، عکس و تصویر نبود، جعبه و مقوا نبود، اسکناس هم نبود و خیلی چیزهای دیگر...
حالا ببینیم این کاغذ ارزشمند که این‌همه در زندگی بدرد ما می‌خورد، اولین بار چگونه اختراع شده و چه مراحلی را پیموده تا به‌صورت امروزی درآمده است؟
در پاسخ این پرسش ابتدا باید چند هزارسال به عقب برگردیم و سری به مصر باستان بزنیم. در آن زمان‌های دور، در سواحل رود نیل که در مصر جاری است، گیاهی می‌روئید بنام (پاپیروس) که مصریان از آن ورقه‌هائی می‌ساختند و روی آنها می‌نوشتند. کاغذ به مفهوم کنونی آن نزدیک به دو هزار سال پیش ابتدا در چین اختراع شده است.
طبق مدارک تاریخی موجود، در اوایل قرن دوم میلادی، وزیر کشاورزی چین بنام (تسابی یون) دستوری صادر کرده که از الیاف گیاهی کاغذ تهیه شود. قبل از آن در چین فقط از ابریشم، نوعی کاغذ بسیار لطیف تهیه می‌شده است. در آن زمان چینی‌ها الیاف خیزران و درخت توت را به‌وسیلهٔ گرزهای مخصوصی می‌کوبیدند و به‌صورت ورقه‌های مسطحی
در می‌آورند و در آفتا خشک می‌کردند و بدین‌گونه نوعی کاغذ زبر و کلفت بدست می‌آورد.
قدم بعدی در راه تکمیل اختراع کاغذ توسط مسلمانان برداشته شد. با ظهور و گسترش اسلام در قسمت اعظم جهان آنروز، مرز کشورهای اسلامی به سرزمین چین رسید و مسلمانان با فن کاغذسازی آشنا شدند و قدم‌های مؤثری برای تکمیل آن برداشتند. یکی از ابتکارات مسلمانان در این زمینه تهیهٔ کاغذ از الیاف کتان بود که محصول بهتر و بادوام‌تری بدست داد. در قرن دوازدهم میلادی حدود ۸۰۰ سال پیش ـ در کشورهای اسلامی کارگاه‌های متعدد کاغذسازی به‌وجود آوردند. از طریق اسپانیا بود که صنعت کاغذسازی به اروپا راه یافت، زیرا قبل از آن کسی در اروپا از اختراع کاغذ خبر نداشت و اروپائی‌ها تا آن‌زمان به‌جای کاغذ از پوست حیوانات برای نوشتن استفاده می‌کردند.
بعد از رواج کاغذ در اروپا، تعداد کتاب‌هائی که درسترس مردم قرار می‌گرفت افزایش یافت و همین باعث گسترش علم و دانش شد و اختراع چاپ را در قرن پانزدهم توسط (گوتنبرگ) آلمانی به همراه آورد. اختراع چاپ بنوبهٔ خود مصرف کاغذ را زیاد کرد و به تدریج ماشین‌های مجهزتری اختراع شد که امکان تولید کاغذ را به مقدار زیاد فراهم آورد.
مرحلهٔ نهائی در اختراع کاغذ، توسط یک دانشمند فرانسوی بنام (رئومور) در اوائل قرن هیجدهم صورت گرفت. وی که یک دانشمند طبیعی‌دان بود متوجه شد که زنبورها در ساختن کندوهای خود چیزی شبیه کاغذ بکار می‌بنرد که ماده اولیهٔ آنرا از چوب بدست می‌آورند. دانشمند مزبور پیشنهاد کرد که به‌جای گیاهانی نظیر کتان و خیزران و توت و غیره، برای تهیهٔ کاغذ از چوب که ارزان‌تر و فراوان‌تر است استفاده شود و در واقع انسان در این مورد از زنبور که صنعتگر ماهری است تقلید کرد. پیشنهاد جالبی بود، اما سال‌ها طول کشید تا امکان عملی شدن آن فراهم آمد [م. خوشدل ـ ۶۹]
● کاغذسازی در ایران
ماشین کاغذسازی از سه بخش عمده تشکیل شده که عبارتند از:
● کاغذ دیواری
برای پوشش دیوارهای داخلی ساختمان یعنی اتاق‌ها و غیره به‌کار می‌رود کاغذ دیواری اغلب به‌صورت رول، و گاه به‌صورت ورق می‌باشد؛ طول یک رول کاغذ ۱/۹ متر و ۶۹ سانتیمتر عرض است.
بیشتر مردم از کاغذ دیواری برای پوشش دیوار بواسطه جالب بودن، رنگین، نمونه‌های زنده رنگ کاغذ دیواری استفاده می‌کنند.
کاغذ دیواری همچنین برتری عملی سودمندی دارد، برای نمونه، لکه‌ها، ترک‌ها و سایر عیوب دیوار را می‌پوشاند. کاغذ ساخته شده از پلاستر تقویت شده با الیا گیاهی را می‌توان برای پوشش روی آجرها، بلوک‌های بتونی یا دیوار گچی خشن بکار برد. کاغذ دیواری از مواد پلاستیکی بنام وینیل Viny۱ ساخته می‌شود. می‌توان آلودگی را با آب نیم گرم پاک کرد. نوعی کاغذ دیواری وجود دارد که به آسانی می‌توان از دیوار کند بی‌آنکه آسیبی بدیوار برساند کنده می‌شود.

منبع : مطالب ارسال شده