وقتی همه خوبیم

«این چیزهایی که تلویزیون نشان می‌دهد ربطی به فرهنگ ما ندارد. اگر یک آدم خارجی را که با مردم ما در ارتباط نبوده پیدا کنید و ۲۴ساعت با این فیلم‌ها و سریال‌ها تنهایش بگذارید بعد از او بپرسید ایرانی‌ها چه جور ‌آدم‌هایی‌اند به شما جواب می‌دهد چه آدم‌های وحشتناکی ؛یک عده کلاهبردار که مردهایشان به زن‌هایشان خیانت می‌کنند و پسرها در فکر بالا کشیدن پول پدرهایشان هستند» ...
اینها را فلوراسام می‌گوید، نویسنده و بازیگر مجموعه «ماه عسل» امسال و «نشانی» پارسال. مجموعه‌هایی که وجه مشخصه آن آدم‌هایی هستند که هیچ‌کدام بد نیستند و سنت‌هایی که اگر زنده شوند ما حال و روز بهتری پیدا می‌کنیم. گفتگوی ما را با او درباره داستان پشت پرده این آدم‌های خوب و الفبای سلامت در زندگی فلورا سام می‌خوانید.
▪ مجموعه‌هایی که امسال و سال قبل داشتید (نشانی و ماه‌عسل) هر دو یک حس مشترک داشتند. حسی که هیچ آدم بدی وجود ندارد و اگر بدی هم هست به خاطر شرایط است. نوع این نگاه در درون خودتان نسبت به دیگران واقعا وجود دارد؟
ـ حتما. چون اگر کسی به آن چیزی که می‌گوید باور نداشته باشد، نمی‌تواند آن را طوری بگوید یا بنویسد که دیگران هم باور کنند. به نظر من اغلب آدم‌ها، آدم‌های خوبی هستند و هیچ آدمی ذاتا پلید به دنیا نیامده،‌ در کنار اینکه ممکن است ایرادهایی هم داشته باشد.
▪ ولی باور اینکه همه آدم‌های اطرافمان آدم‌های خوبی هستند، این روزها کمی‌سخت نشده؟!
ـ نه! ما هنوز همان آدم خوب‌ها هستیم که در خانواده‌هایمان به همدیگر احترام می‌گذاشتیم. همدیگر را دوست داشتیم و این قضیه مال ۲۰۰ سال قبل نیست. مال چند سال پیش است اما ‌کم‌رنگ شده و احتیاج به یادآوری دارد. ما باید به همدیگر همه این خوبی را یادآوری کنیم.
▪ و شما به عنوان نویسنده یکی از هدف‌هایتان همین یادآوری «خوبی‌»ها است؟
ـ نه تنها من که همه نویسنده‌ها و برنامه‌سازها باید چنین هدفی را در ذهن داشته باشند. کار نویسنده سخنرانی نیست. کار ما پاک کردن غباری است که روی ذهن و روح مان نشسته است. همان کاری که روان‌شناس‌ها انجام می‌دهند.
▪ یعنی روان شناس‌ها هم به ما کارهای خوب را یادآوری می‌کنند؟
ـ بله، درستش همین است. آنها وجه خوب ما را به یادمان می‌آورند و چیزی را تجویز نمی‌کنند. آنها از خودتان به عنوان یک معلم استفاده می‌کنند تا خوبی‌ها و کارهای درستی که می‌دانید را پیدا کنید و انجام بدهید.
▪ فکر می‌کنید فیلم‌ها و برنامه‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شود تا چه اندازه این هدف‌ - یادآوری خوبی و نشان دادن آنها- را دارند؟
ـ متاسفانه برنامه‌سازهای ما چه در تلویزیون و چه در سینما از این هدف دور شده اند و بیشترین چیزی که ما از تلویزیون می‌گیریم استرس است. من همیشه می‌گویم اگر فردی را از خارج ایران بیاوریم و توی یک اتاق با تلویزیون و برنامه‌هایی که ساخته می‌شود تنها بگذاریم بعد که برمی‌گردیم و از او می‌پرسیم درباره فرهنگ ایرانی چه فکری می‌کنی، حتما جواب می‌دهد شما آدم‌های کلاهبرداری هستید که همه مردهایتان به زن‌ها خیانت می‌کنند و پسرها پدرهایشان را به خاطر پول می‌کشند.
▪ چرا این اتفاق برای فیلم‌ها و سریال‌های ما افتاده؟ در حالی که همین چند سال قبل – که به قول شما ۲۰۰ سال قبل نیست- مجموعه‌هایی داشتیم که اگر ساده بخواهیم بگوییم انرژی مثبتی به مخاطب انتقال می‌دادند؟
ـ واقعیت این است که نشان دادن بدی‌ها و جذب مخاطب خیلی راحت‌تر از این است که تو خوبی‌ها را بخواهی نشان بدهی و همان مخاطب را به دست بیاوری! مثلا کافی است شما مردی را به نمایش بگذاری که زن و بچه دارد و دنبال زن دیگری است. همین موضوع عده زیادی مخاطب برایت به همراه می‌آورد!
▪ اگر از وجه دیگری به قضیه نگاه کنیم چه اتفاقی می‌افتد‍! یعنی جامعه ما به این سمت‌وسوها رفته که فیلم‌های ما این قصه‌ها را پیدا کرده‌اند؟
ـ این را هم قبول دارم که زندگی ما و روش‌ ما برای زندگی کردن در حال تغییر است اما همه ما این طور زندگی نمی‌کنیم. نباید با اصل قرار دادن این آدم‌ها و این نوع زندگی‌ها باعث شویم دیگران فکر کنند، خب این چیزها عادی است! نه! این ما هستیم که راه درست را چون سخت است، رها کرده‌ایم و راه نادرست را انتخاب کرده‌ایم، در صورتی که اگر شیرینی‌کار درست را چشیده باشیم، هیچ وقت حاضر نمی‌شویم راه نادرست و میان‌بر را برویم!
▪ سنت و حضور یک آدم سنتی هم امسال در ماه عسل پررنگ‌تر از سال قبل بود. نقشی که سعید‌ پورصمیمی‌داشتند...
ـ خان‌بابا- سعید پورصمیمی- نماد همه سنت‌های خوب ما بود که حتی در ظاهر کارهایی هم که می‌کرد می‌شد آن را دید. خان‌بابا ورزش زورخانه‌ای می‌کند. قلم‌زنی می‌کند و در عین حال با نسل جوان در ارتباط است. چیزی که این روزها کمتر دیده می‌شود. یک زمانی در خانواده‌های ما اگر اختلاف نسلی بود بین پدر و مادر و بچه‌ها بود. الان اختلاف نسل به قدری شدید شده که این اختلاف نسل بین دو خواهر و برادری هم که فاصله سنی کمی ‌از هم دارند وجود دارد و این باعث می‌شود تا ارتباط‌های خوبی که ما می‌توانستیم با اعضای خانواده‌مان داشته باشیم از بین برود!
▪ کاری هم از دست ما برمی‌آید، وقتی گریزی از این همه اختلاف نسل نیست؟
ـ بله و اولین قدم باور کردن اختلاف نسل است و بعد احترام گذاشتن به این اختلاف. اگر پدر و مادر هستیم می‌توانیم خودمان را به روز کنیم به دنیای بچه‌های امروز نزدیک‌تر شویم و آنها را با زمان خودمان بسنجیم. اگر واقعا از عهده این کار بربیاییم خیلی از اختلاف‌ها حل می‌شود.
▪ اما در گذشته -یکی دو نسل قبل- هیچ پدر و مادری به خاطر بچه‌ها به روز نمی‌شد!
ـ بله و از اینجا است که کار ما می‌لنگد! درسته که در فرهنگ ما خیلی چیزهای خوب وجود دارد اما ما در فرهنگ خودمان «گفتگو» نداریم و با همدیگر حرف نمی‌زنیم. یاد گرفته‌ایم به جای حرف زدن بحث کنیم و اینها باعث می‌شه که یا حرف‌هایمان در دلمان تلمبار بشود-مثل گذشته- ویا یک مشکل گنده را درست کند که اساس بیشتر آنها سوءتفاهم است و به قهر و جدایی می‌کشد!
▪ وجه دیگر کارهای شما اهمیت به ورزش است. در مجموعه «نشانی» که سال قبل پخش شد شما را می‌دیدیم که برای پیاده‌روی هر روز صبح به پارک می‌رفتید یا اینکه امسال در مجموعه ماه‌عسل همه خانواده صبح‌ها قبل از صبحانه ورزش می‌کردند! این بخش قضیه ریشه در رفتار خود «فلوراسام» دارد یا نه جنبه نمایشی داشت!
ـ من به ورزش خیلی اهمیت می‌دهم و از آن نکته‌هایی است که همیشه سعی می‌کنم در موردش یادآوری کنم، به نظر من جدا از مساله سلامت جسمی‌که ورزش برای ما دارد باعث تقویت روحیه ما هم می‌شود و همان‌طور که ثابت شده و احتمالا شما هم بیشتر از من می‌دانید می‌تواند با آلزایمر و افسردگی و خیلی از بیماری‌های رایج این روزها هم مبارزه کند.
▪ تا به حال ورزشی را هم به عنوان ورزش حرفه‌ای دنبال کرده‌اید؟
ـ یک دوره‌ای والیبال را به طور جدی و حرفه‌ای دنبال می‌کردم اما الان در حد همان پیاده‌روی و تردمیل است. البته برنامه خانوادگی برای ورزش داریم. من و دخترم قرار است به همین زودی در یک باشگاه ورزشی ثبت‌نام کنیم و شوهرم هم بنا به توصیه پزشک حتما پیاده‌روی را در برنامه روزانه‌اش بگذارد.
▪ شما یک دختر بزرگ دارید؟
بله، فریال اوجی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده!
▪ باور کردنش یک کمی‌سخته! چه باعث شده جوان بمانید؟ زود ازدواج کردید یا نزدیکی به نسل جدید شما را جوان نگاه داشته!
ـ هر دو! من همیشه سعی کردم به زندگی نسل جوان نزدیک بشوم. آنها را بشناسم و دنیا را از نگاه آنها تا جایی که برای من امکان داره ببینم.
▪ پس هیچ وقت در خانه شما دعوای نسل‌ها نیست!
ـ ـنمی‌شود گفت هیچ‌وقت اما از آنجایی که قرار نیست کسی شیوه‌ای را به دیگری تحمیل کند، خوشبختانه این اختلاف کمتر به جر و بحث و دعوا می‌کشد!

سارا جمال آبادی

منبع : روزنامه سلامت