خورشید دولت نهم و خاموشی رسانه‏های مستقل

براساس اخبار مستند و قطعی، روزنامه خورشید به وسیله سازمان تامین اجتماعی منتشر خواهد شد. قطع آن با دیگر روزنامه‏ها تفاوت دارد و سیستم توزیع جدیدی برای این نشریه دولتی تعریف شده تا یک میلیون نسخه از روزنامه خورشید، علاوه بر فروش گیشه‏ای، توزیع دستی نیز داشته باشد که هدف آن مخاطب‌گیری از گروه‌هایی چون نخبگان، کارشناسان، صاحب‌نظران و برجستگان طیف‏های مختلف و گروه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است.
در این راستا چندین سوال مطرح می‏شود که هر یک جای بحث و گفت‌وگوهای طولانی دارد. هزینه این روزنامه با تیراژ بالا، بسیار سنگین خواهد بود، بنابراین لازم است ابتدا منبع درآمد آن مشخص شود. مساله بعدی تیم رسانه‏ای کارآمد برای تولید روزانه است و از همه مهمتر انگیزه دولت نهم برای انتشار خورشید است. از روزی که هفته‌نامه آتیه سازمان تامین اجتماعی دچار تحولات مدیریتی شد، می‏بایست حدسهایی می‏زدیم که چرا هفته‌نامه‏ای نه چندان مهم، محل اجتماع نزدیکان احمدی‌نژاد شده و یک‌باره تیراژ آن از ۴۰ هزار به ۱۰۳ هزار نسخه افزایش می‏یابد. در حال حاضر هیات‌مدیره آتیه با حضور افرادی همچون محمد جعفر بهداد، معاون اطلاع‌رسانی دفتر رییس‌جمهور، محمد پاریاب، معاون، سخنگو و دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت، کاوه اشتهاردی، مدیرعامل موسسه ایران، محسن احمدی، مشاور وزیر و مدیرکل روابط عمومی وزارت رفاه و چند چهره برجسته دیگر اداره می‏شود. این افراد در واقع تیم رسانه‏ای دولت احمدی‌نژاد هستند که هر یک تجربیاتی در عرصه رسانه‏ها داشته و به نوعی جوان و پای‌کار هستند.
سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر بزرگترین سازمان اقتصادی کشور است. این سازمان ۲۸ میلیون نفر را تحت پوشش دارد که در بین آنها از همه اقشار جامعه همچون پزشک، کارگر، روحانی، مدیر، پرستار، استاد دانشگاه و راننده تاکسی دیده می‏شود. گردش مالی سازمان در سال حدود ۸ هزار میلیارد تومان است و در سراسر کشور بیش از ۱۲۰ هزار کارمند و کارگر دارد. سازمان تامین اجتماعی در مقوله درمان حرف اول را می‏زند و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آن ۲ برابر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وزارت بهداشت است. شرکت شستا نیز صدها کارخانه و شرکت را در دل خود دارد که ازطریق سرمایه‌گذاری، جبران هزینه‏های سازمان را می‏کنند. سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر بیش از ۵ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد و پرمخاطب‏ترین سازمان کشور است. با توجه به این همه مزایا می‏توان نتیجه گرفت که دولت نهم محل خوبی برای انتشار خورشید انتخاب کرده است، چرا که سازمان تامین اجتماعی بهترین مکان سرمایه‌هاییست‏که می‏تواند در وهله اول با استفاده از امکانات آتیه و سازمان برای انتشار خورشید استفاده شود.
اما بودجه خورشید؛ براساس اظهارات برخی منابع آگاه، وزارت رفاه و تامین اجتماعی ۲۸ سازمان و نهاد از قبیل سازمان تامین اجتماعی، سازمان بازنشستگی، کمیته امداد و بنیاد مستضعفان را تحت پوشش دارد که هر یک از این سازمانها صدها کارخانه و شرکت دارند و اگر خورشید بخواهد آگهی‏های این کارخانجات را با استفاده از رانت دولتی مال خود کند گمان می‏رود بودجه‏اش را تامین کرده باشد.
نکته مهم دیگر، انگیزه دولت از انتشار خورشید با تیراژ یک میلیون نسخه در روز است. با بررسی اجمالی روزنامه‌ها وخبرگزاری‏های داخلی و خارجی به این نکته می‏رسیم که احمدی‌نژاد علاقه فراوانی به حضور مستمر و دایمی در رسانه‏ها دارد و این علاقه به حدی است که حاضر به مطرح شدن ولو با دیدگاه انتقادی است، و اما مهمتر از آن، حضور در رسانه‏ها برای انعکاس اقدامات دولت نهم و جلب آرای مردم برای انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری است.
گرچه امروزه گمان می‏رود که روزنامه‏های راست حامی احمدی‌نژاد هستند اما در اصل، هر یک به نوعی و با ظرافتی خاص از وی انتقاد می‏کنند. جام‌جم متعلق به صداوسیما، همشهری و تهران‌امروز نزدیک به قالیباف، قدس متعلق به آستان قدس رضوی، کیهان حاوی تفکرات خاص قابل پیش‌بینی و جمهوری اسلامی نیز منتقد دولت است. هر چند در برخی موارد برخی روزنامه‏ها و نیز خبرگزاری‌ها، احمدی‌نژادنامه می‏شوند، اما همچنان خواسته‌های رییس دولت نهم را برآورده نمی‏کنند. در این میان تنها روزنامه ایران برای دولت باقی می‏ماند که پس از بحث کاریکاتور و تعطیلی چندین ماهه‏اش، مخاطبان بسیاری را از دست داده است. البته بسیاری از خبرگزاری‏های داخلی و خارجی انعکاس گسترده‏ای از اقدامات سفرهای استانی، موضع‌گیریهای و حتی شوخی‏های احمدی‌نژاد داشته‏اند، اما دولت نهم به دنبال رسانه‏ای مکتوب است تا همچون خبرگزاری فارس باشد.
نتایج و تبعات خورشید دولت نهم نیز مشخص است. در وهله نخست، با جذب آگهی‏های شرکتهای تحت پوشش دولت در خورشید، سایر روزنامه‏ها دچار مشکل می‏شوند زیرا رگ حیاتی بسیاری از آنها در آگهی خلاصه می‏شود و به عبارت بهتر، دولت نهم قصد دارد این رگ حیاتی سایر رسانه‏ها را بخشکاند تا روزنامه خودش به حیات همه‌جانبه در سراسر کشور ادامه دهد. بحث بعدی مقابله با صفحات آگهی‏های روزنامه پرتیراژی همچون همشهری است. اگر هر فرد بداند که با ۵ هزار تومان در یک میلیون روزنامه اگهی می‏دهد، آیا حاضر خواهد بود این آگهی را در ۴۰۰ هزار روزنامه بدهد، بنابراین آگهی‏های روزنامه‌هایی همچون همشهری نیز رو به افول می‏رود، همان بلایی که با آمدن همشهری بر سر نیازمندی‏های کیهان آمد. نکته سوم، داشتن تریبونی قوی و پرمخاطب برای دولت احمدی‌نژاد است. روزی که همشهری منتشر شد، هیچکس گمان نمی‏کرد که شهردار وقت تهران تریبون داشته باشد و نه شهرداری. بنابراین می‌توان چنین برداشت کرد که خورشید، روزنامه رییس‌جمهور وقت خواهد بود نه دولت نهم.
نکته دیگری که باقی می‌ماند اینست که سازمان تامین اجتماعی نهادی خصوصی است که کارگران از آن به عنوان میراث گذشتگانشان یاد می‏کنند. این سازمان از حق بیمه‏های کارگران شکل گرفته و برخلاف آنچه که احساس می‏شود، دولتی نیست و حتی نحوه انتخاب و انتصاب مدیر آن از سوی رییس‌جمهور همواره مورد انتقاد بوده است. کارگران و کارفرمایان معتقدند که باید هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی را هیات سه‌جانبه کارگر، کارفرما و دولت با داشتن حق رای مساوی انتخاب کند. با این شرایط گمان می‏رود که شاهد واکنش‏های کارگران و کارفرمایان به انتشار خورشید از بودجه سازمان تامین اجتماعی باشیم.
نکته بعدی واکنش رسانه‌ها به‌خصوص از نوع مستقل است که با تحمل هزینه‏های سنگین چاپ و انتشار و توزیع، چگونه خواهند توانست با این غول رسانه‏ای دولت نهم مقابله کنند و چه تدبیری در برابر فرزندی که قبل از تولد همه امکانات رفاهی را به نامش کرده‏اند، خواهند داشت. سوالی که پاسخش را پس از تولد باید داد.

کوروش شرفشاهی

منبع : دسترنج