جمال‌الدین محمدبن زین‌الدین علی بلو عرفی شیرازی

جنسیت: مرد
تخلص: عرفی
تولد و وفات: (۹۶۳ -۹۹۹) قمری
محل تولد: ایران - فارس - شیراز
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
در زادگاه خود به تحصیل علم و دانش پرداخته ، و به‌قدر توان در موسیقی و خط نسخ مهارت به‌دست آورد. از جوانی به سرودن شعر تمایل داشت ، دیری نپائید که در شیراز شهرت یافت و به محافل ادبی آن شهر ، چون محفل ادبی که در دکان طراحی میر محمود طرحی شیرازی برگزار می‌شد ، راه پیدا کرد و در آنجا با شاعرانی چون غیرتی شیرازی ، عارف لاهیجی ، قیدی شیرازی ، تقیای شوشتری و تقی‌الدین اوحدی بلیانی آشنائی یافت. در اوان جوانی از راه دریا به هندوستان مهاجرت کرد و با فیضی دکنی برخورد کرد و مصاحبت وی را اختیار نمود و سپس توسط وی با حکیم مسیح‌الدین ابوالفتح گیلانی آشنا شد و در قصیده‌ای مدح او را گفت. ابوالفتح گیلانی نیز او را به عبدالرحیم‌خان خانان ، سپهسالار ادب پرور جلال‌الدین اکبر شاه ، معرفی کرد و از آنجا در سلک مداحان ویژۀ اکبرشاه در لاهور در آمد. عرفی همچنان در لاهور به‌سر برد تا درگذشت. پس از چندی پیکر او را به نجف منتقل کردند. شهرت او در قصیده‌سازی است و آن به چند سبب است: نخست به‌علت توانائی در تتبع شیوۀ استادان پیش از خود ، دو دیگر برای آوردن سخن‌ روان به همراه نازک خیالی‌ها و همچنین برای گنجاندن اندیشه‌های علمی و نکته‌هائی که از آن می‌توان استخراج کرد. عرفی در قالب‌های دیگر شعر نیز طبع‌آزمائی کرده ، امّا مهارت او در قصیده ، دیگر سروده‌های وی را تحت‌الشعاع قرار داده است. "کلیات" اشعار عرفی مشتمل بر چهارده هزار بیت شامل قصیده و رباعی و مثنوی و قطعه است. جمال‌الدین دو مثنوی به‌نام‌های "مجمع‌الابکار" و "فرهاد و شیرین" و رساله‌ای به نثر دربارۀ تصوف به‌نام "نفیسه" نیز نگاشته است.

منبع : مطالب ارسالی