چالش‌های صنعت چاپ

شرکت ماشین‌آلات چاپ شینو هارای ژاپن یکی از شرکتهای معروف در صنعت چاپ است. تولیدات جدید این شرکت با نام‌های تجاری shinohara ۷۵,shinohara۵۲ از تکمیل‌ترین و جدیدترین ساخته‌های این کمپانی است که به زودی وارد بازار ایران می‌‌شود. بدنه و شاسی یک تکه‌ای که در این دستگاه به کار رفته از آلیاژی مخصوص ساخته می‌شود و باعث طول عمر بیشتر و کیفیت چاپ بالا خواهد بود. درباره قابلیت و ساختار این دو چاپگر می‌توان گفت که مجهز به سیستم کنترل از راه دور و سلیندر زنیک به صورت محوری و جانبی است. اتوماتیک بودن شست و شوی سلیندر و لاستیک چاپ، سیستم کج گیر گیره‌های سلیندر زنیک تحویل خودکار ورق‌های چاپ نشده و… از ویژگی‌های دیگر این چاپگرهاست.یکی از مشکلات چاپ، ناصاف بودن یا نامنظم بودن ورق‌هاست. چاپگرها به طور خودکار ورق‌های ناصاف و نامنظم را پیدا کرده و از ورود آنها به دستگاه جلوگیری می‌کنند. نماینده شرکت درباره این مورد گفت: حذف ورق‌های ناصاف و نامنظم به طور خودکار و تجهیز دستگاه به سیستم هوای ضد الکتریسیته ساکن برای تغذیه روان ورق‌ها از ویژگی‌های منحصر چاپگرهاست.درواقع در این دستگاهها سعی شده تا موانعی که در حین کار باعث کاهش سرعت عملکرد و کاهش راندمان کار می‌شوند، به حداقل رسیده و در بسیاری موارد با تعبیه سیستم‌های خاص موانع حذف شوند. ویژگی چاپگرهای شینوهارا تقریباً یکسان است، اما بعضی ویژگی‌ها نیز اختصاص به هر دستگاه دارد. از جمله ویژگیهای shinohara ۷۵ سرعت عملکردی معادل ۱۵ هزار sph، ظرافت چاپ تا ۶/۰ میلی‌متر، نداشتن زانویی ۹۰درجه، دو نوع خشک‌کن شامل خشک‌کن دمنده و مادون قرمز و برش اتوماتیک و دقیق ورقه‌هاست که کار چاپ را به بهترین شکل انجام می‌دهند.توان این دستگاه shinohora۷۵)) از جهت جاگیری ورق و حجم چاپ هر ورق برای چاپ یک رو معادل ۷۵۰×۵۷۵ میلی‌متر و برای چاپ دو رو حداکثر اندازه ورق قابل جاگیری معادل ۷۵۰× ۵۸۵ میلی‌متر است که هر بار ۷۴۰×۵۶۵میلی متر آن چاپ می‌خورد. گذشته از این چاپ چهار رنگ قابلیت بسیار بالایی را داراست. shinohara۵۲ ویژگی‌های منحصر به خود را دارد که می‌توان به سرعت عملکردی برابر ۱۵هزار sphو قابلیت چاپ از۴تا ۶رنگ اشاره کرد.چاپگر shinohara۵۲ مجهز به سیستم خشک‌کن ur (‌ماوراء بنفش) علاوه بر سیستم دمنده و مادون قرمز است که این ویژگی کار خشک‌کن ورق‌های چاپ شده را تسریع کرده و کیفیت کارها چند برابر می‌شود .درباره حجم پذیرش کاغذ و نوع ورق‌های چاپی باید بگویم shinohara۵۲ قابلیت چاپ روی ورق‌های پلاستیکی را نیز دارد و برای استفاده در چاپ نمونه‌های تبلیغاتی را منحصر به فرد می‌کند. از جهت تغذیه ورق، حداکثر اندازه ورق قابل جاگیری در دستگاه برای چاپ یک رو برابر ۵۲۰×۳۷۰میلی متر است که فضای مفید چاپ هر ورق برابر با ۵۱۰×۳۶۰میلی متر است. حداکثر اندازه ورق قابل جاگیری در دستگاه برای چاپ دو رو برابر ۵۲۰×۳۷۰ میلی متر و فضای مفید چاپ هر ورق ۵۱۰× ۳۶۰ میلی‌متر است. اگر چه قیمت خرید چاپگرها بالا می‌باشد، اما قابلیت‌های منحصر به فرد چاپگرها توجیه مناسبی برای قیمت بالای آنهاست.
غروب صنعت چاپ
بی‌تردید می‌توان ادعا کرد که نبض فرهنگ هر جامعه در چاپ و نشر آن می‌تپد و اصولاً سطح و میزان کارهای چاپی در یک جامعه از شاخص‌‌های مهم توسعه‌یافتگی و پویایی فکر و فرهنگ جامعه به شمار می‌رود. صنعت چاپ، صنعت عظیم و با اهمیتی است که در اغلب کشورهای صنعتی و توسعه یافته جهان در پنج صنعت نخست جای گرفته است. اما در کشور ما صنعت چاپ در جایگاه درخور ارزش قرار ندارد و بعد از صنعت نساجی دومین صنفی است که دچار بحران شده و سیر نزولی را با سرعت بالا طی می‌کند . لذا با توجه به اینکه بعضی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس و همسایه شمال غربی در ایجاد شهرک‌های بزرگ چاپ برای ورود به بازار بزرگ منطقه و بازار ایران سرمایه‌گذاری عظیمی کرده‌اند بدین دلیل ایجاب می‌ نماید تا نسبت به تشکیل مناطق ویژه چاپ، تغییر در مقررات و چگونگی این صنعت فرهنگی، مشارکت در خصوصی‌‌سازی چاپخانه‌های دولتی، لغو اخذ مجوزهای غیرضروری دولتی برای احداث واحدهای چاپی و همچنین کنترل مجوزهای جدید اقدام اساسی کنیم. امیدوارم وزیر محترم ارشاد که خود فرد فرهنگی و دلسوز است، راهکارهایی را برای مهار این بحران اتخاذ کند و در همین رابطه قولهایی را هم به انجمن‌های مرتبط با این صنعت داده است. احمد علی عزیزی یکی از مدیران چاپ و نشر که چهل سالی است عهده دار چنین وظیفه ای است و در صنعت چاپ اعتباری کسب کرده است، بخشی از معضلات آن را بر می‌شمارد و بر حل آن اهتمام می‌ورزد. یکی از مشکلات امروزی صنعت چاپ شاید مفهوم آن است که نسبت به گذشته تغییر کرده است شما چه تعریفی از چاپخانه و چاپ دارید؟ چه اندازه با این تعبیر موافقید؟
ـ صنعت چاپ یک کار فرهنگی و در واقع ماشینی است که دست‌اندرکار خلق آثار هنرمندانی مثل نویسندگان، نقاشان و دیگر اهالی فرهنگ است و همیشه باید دارای خطوط انسانی و به دور از هر گونه تخلف باشد. چون مستقیماً با فرهنگ در ارتباط است. شاید انتشار کیفی یک اثر کمک زیادی در ارتقاء فرهنگ داشته باشد. در طی چند قرن اخیر چاپ به مدرسه، دانش آموز و دانشجو معنای دیگری داد. با این همه صنعت چاپ در سال‌های کنونی رو به افول است.
• آیا وزارت ارشاد کمک‌هایی به این صنعت کرده است؟
مواد اولیه ـ کاغذ ، مقوا ... در بازار کم است که باید ارشاد رسیدگی کند. از همه مهمتر اینکه وزارت ارشاد با این کار ضربه مهلکی به صنعت چاپ وارد آورده و آن هم ارائه مجوزهای بی ضابطه برای تاسیس چاپخانه است که به نظر من این قدر نیاز نبود. تعداد چاپخانه‌ها تا چند سال پیش حدود ۲۶۰ واحد بود که اکنون به حدود ۱۲۶۰واحد رسیده است. این مجوزهای بی رویه آسیب‌های جدی به این صنف وارد کرده است. وجود چاپخانه‌های متعدد نشان داده است که در سطح تهران کشش ندارد چون به تناسب آن ما بازار نداریم، اکثر ماشین‌آلات چاپ در روز ۲ الی ۳ ساعت بیشتر کار نمی‌کنند خیلی ضعیف عمل می‌شود و همین باعث مرگ این صنعت شده است. زمانی ما ۳ شیفت کار می‌کردیم اصلاً چنین اوضاعی را ما تجربه نکردیم و متاسفانه هر روز هم وضعیت بدتر می‌شود. متاسفانه هیچ کمکی از طرف آقایان نمی‌شود، پس وظیفه وزارت ارشاد چیست؟ شما تحقیق کنید که تعداد زیادی از چاپخانه‌ها ورشکسته شدند. کسانی که سالها برای این صنعت فرهنگی زحمت کشیده‌اند، با بی‌برنامگی از بین رفته‌اند. این افراد همه آدمهای فرهنگی و با آبرو بودند که الان به خاطر بدهکاری سنگین در زندانها به سر می‌برند واقعاً چه کسی پاسخگوی این افراد و در کل این صنعت است ؟
به نظر با صدور جواز ایجاد شغل می‌شود؟ سیاست دولت ایجاد شغل است.
ـ ببینید، شغلی که بازار کار در آن تعبیه نشده است چه فایده‌ای دارد، جنس داریم اما مشتری نداریم. این جنس آنقدر می‌ماند تا خراب شود، از بین رود و یا فرسوده شود، مانند ماشین‌‌های چاپ که کار نمی کنند و فرسوده می‌شوند و کارگرها هم از بیکاری خسته شده‌اند. در واقع حتماً دولت باید به این کار فرهنگی توجه کند تا از این بحران خارج شویم. قدرت و اختیار اتحادیه هم محدود است ما از اتحادیه گله‌‌مند هستیم، ولی از جاهای دیگر دستش را بسته اند. الان قیمت‌های ما قیمت‌های سال ۶۳-۶۲ است اما کار و هزینه‌های امروز را می‌پردازیم. قیمت‌ها از سال ۶۲ دست نخورده این همه گرفتاری در صنعت چاپ وجود دارد، مالیات هم مزید بر علت شده است. ناشران از مالیات معاف هستند، سهمیه کاغذ می‌گیرند، فیلم زینگ می‌گیرند و از دیگر امکانات دولت استفاده می‌کنند، اما ما هیچ کمکی نمی‌گیریم باید مالیات سنگین هم بپردازیم. موقعی که کار نمی‌کنیم چگونه مالیات پرداخت کنیم. خود وزارتخانه هم می داند و هیچ کاری نمی‌کند، سال‌های پیش کار خوب بود، مالیات‌ها را هم سر وقت می‌دادیم.الان كه كار نیست چرا كمكی نمی‌كنند كه حداقل مالیات را كم بگیرند نمی‌گویم كه نگیرند، كم بگیرند. در سال یك بند كاغذ هم به این صنف نمی‌دهند در صورتی كه كلیه كاغذهایی كه در بازار آزاد فروخته می‌شود همه از سهمیه و حواله ناشران است كه می‌فروشند. بندی ۵/۵ دولتی و بندی ۵/ ۱۶كه در بازار آزاد می‌فروشند از كجا آمده است؟ چاپخانه داران كه چنین تسهیلاتی ندارند، پس بر عهده ناشران است. به فرض تیراژ ۱۰۰۰۰جلدی حواله كاغذ می‌گیرند. اگر همه را منتشر كنند، دیگر كاغذی اضافه باقی نمی‌ماند كه در بازار آزاد فروخته شود. از سوی دیگر، با همه اینها مالیات هم پرداخت نمی‌كنند. سال پیش یك میلیون و هشتصد هزار تومان مالیات پرداخت كردیم امسال به رقم ۴ میلیون رسیده است. شما هر روز صبح در ظهیرالاسلام مشاهده می كنید كه چه حواله های كاغذی می‌آید، آن هم حواله‌‌های سنگین، خوب این حواله‌ها از كجا توزیع می‌شود، خود آقایان می‌د‌انند كه چطوری این حواله‌‌ها دست به دست می‌شود. این همه كاغذ دولتی مازاد است آن وقت ما باید دنبال كاغذ آزاد با قیمت بالا باشیم.
• شما چه راهكاری پیشنهاد می‌كنید؟
به نظرم باید همان امكاناتی كه به ناشران می‌دهند را به ما هم بدهند وگرنه این صنف از بین می رود. آقایان بیایند و با افراد با تجربه كه سالهاست چاپخانه دارند و با مشكلات آشنا هستند، مشورت كنند و مشكلات را از بین ببرند.
* یكی دیگر از مشكلات چاپ قیمت‌های متفاوت آن است. آیا اتحادیه قیمت واحدی را تعیین نمی‌كند. به چه دلیل هر چاپخانه یك قیمت برای خود دارد؟
واقعاً فاجعه است. مقصر اصلی صاحبان چاپخانه‌ها هستند. در این صنف هیچ اتحادیه‌ای وجود ندارد. كاری را كه من ۱۰۰۰ تومان می‌پذیرم چاپخانه دیگر با ۷۰۰ تومان منتشر می‌كند. چاپخانه دیگر با ۵۰۰ تومان كار را می‌پذیرد. آنچه كه همه ما را درگیر می‌كند، نقشی است كه مشتری ایفا می‌كند. در چاپ مشتری تعیین‌كننده است و من صاحب چاپ به جهت آنكه با مشكلات بیكاری دست و پنجه نرم نكنم، مجبورم كه تحت برخی از شرایط نامساعد به این بازی تن دهم. در واقع مشتری تعیین‌كننده است. جای تاسف است كه مشتری قیمت را تعیین كند و این یعنی نابودی یك صنف. بنابراین هیچ امیدی به بهبود صنعت چاپ وجود ندارد. در واقع در ۲ سال پیش كه این سیر نزولی شدت پیدا كرد، ما اعتراض كردیم و از متولیان امر كمك خواستیم اما گوش شنوا نبود امیدواریم حالا مجله گسترش صنعت كه به فكر صنعت چاپ افتاده، حرف‌ها و اعتراض ما را به مسئولان مربوطه برساند. مجله صنعت چاپ كه تنها به فكر آگهی است و اصلا ً‌كاری به مشكلات ما ندارد و دنبال پول است.
• به نظر شما ورود ماشین‌های ریسوگراف و وارد كردن آن چه لطماتی به صنعت چاپ زده است؟
اشتباه بزرگی كه انجام شد این بود كه اجازه وارد كردن به این دستگاهها داده شد، چون بی‌رویه بود. ولی اگر همان ریسوگراف‌ها را در قالب چاپخانه واگذار می‌كردند، خوب بود، چون چاپخانه پاسخگو بود، اما متاسفانه با اشتباه اول، اشتباه دوم را هم مرتكب شدند. این دستگاهها را بدون مجوز به افراد واگذار كردند. در بازار چاپ و در پیشخوان هر مغازه یك ریسوگراف گذاشتند و به سرعت كار می‌كنند، كاری را كه برای ما ۲ تومان قیمت تمام شده آن است آنها با ۳ ریال انجام می‌دهند، این هم یكی دیگر از دلایل فقدان برنامه در این صنف بود تا لطمه دیگری را به این صنعت وارد كنند، چون دستگاه ریسوگراف هر كاری و یا هر چیزی را چاپ می‌كند. چون اگر یك چاپخانه كوچكتر خلافی را انجام دهد امور صنفی و غیره جریمه سنگینی را منظور می‌كنند، ولی ریسوگراف از این جرایم مستثنی است چون در كنار خیابان امكان كنترل نیست و در آخر اینكه وارد شدن هر یك ریسوگراف یعنی خارج شدن یك دستگاه ماشین و به همین ترتیب یعنی نابودی صنعت چاپ.
• به چه دلیل در رابطه با وارد كردن ماشین‌آلات وضعیت چندان مناسب نیست چرا؟
هم اكنون ماشین‌آلاتی وارد نمی‌شود چون بازاری نیست. اول بازار باید رونق داشته باشد بعد واردات ماشین. طبق اطلاعاتی كه بنده دارم نسبت به ۳ الی ۴ سال پیش ماشینی وارد نمی‌شود در ضمن ماشین‌ها همگی دست دوم است كه به نظرم ارشاد باید مانع این مسئله شود چون همین ماشین‌های فرسوده و از كارافتاده را آنها به ما می‌فروشند و جز دردسر و مشكلات چیز دیگری ندارد. ولی ارشاد به این موضوع توجهی نمی‌كند و همچنان به واردات اصرار دارد و مسبب كارهای بدون كیفیت می‌شود. ماشین نو تا چند سال كار می‌كند و كار تمیز به دست مشتری می‌دهد. در واقع ماشین‌آلات دست دوم هم به نوعی به چاپ ضربه وارد می‌‌كند واقعاً حیف است كه دلار و یورو را بدهیم و كالای دست دوم وارد كنیم.
• تفاوت چاپ در ایران با كشورهای پیشرفته در چیست؟
كشورهای خارج دارای تكنولوژی جدیدتری در صنعت چاپ هستند كه در كشور ما هم تعدادی از این ماشین‌آلات جدید موجود است، ولی مهمترین فرق این است كه كارگران آنها از قبل آموزش‌های لازم را در شركت می‌بینند و دوره تكمیلی را می‌گذرانند و به صورت حرفه‌ای وارد بازار كار می‌شوند ولی در كشور ما از روی بیكاری رو به هر كاری می‌آورند. دیگر اینكه در خارج، مدارس و دانشگاه‌هایی است كه صنعت چاپ تدریس می‌شود و به عنوان یك رشته تحصیلی به آن نگاه می‌كنند و تمام كسانی كه فارغ التحصیل می‌شوند می‌توانند برای صنعت چاپشان موثر و مفید واقع شوند. امیدوارم كه ما هم بتوانیم به صورت پایه‌ای این رشته را در مدارس، هنرستان‌ها و دانشگاهها به صورت عملی تدریس كنیم تا بعد از طی این دوره‌ها مانند خارج افراد این رشته را وارد بازار كار كنیم آن وقت مشاهده خواهید كرد كه این صنعت فرهنگی با چه رشد چشمگیری به حركت درخواهد آمد. به امید آن روز.

احمد علوی

منبع : مجله گسترش صنعت