هر نیمه یک بودجه

نزدیک به یک ماه قبل، درست زمانی که ارائه لایحه متمم بودجه برای واردات بنزین قطعی شده بود و تنها اختلاف‌نظر مدیران وزارت نفت بر سر رقم اعتبار مورد نیاز برای واردات بنزین بود، غلامحسین الهام در یکی از گفت‌وگوهای هفتگی خود با خبرنگاران اصل بررسی و وجود لایحه متمم برای واردات بنزین را تکذیب کرد. البته همان زمان به دو دلیل معلوم بود که این تکذیب کمی بعدتر رنگ واقعیت خواهد یافت و دولت مجبور می‌شود برای تامین بنزین مورد نیاز مردم متممی دیگر را به لایحه بودجه امسال پیوست کند. دلیل نخست آنکه به‌طور سنتی هرچه را سخنگوی دولت با تاکید و شدت تکذیب می‌کند دیر یا زود به واقعیت می‌پیوندد و دلیل دوم آنکه بر اساس محاسباتی که مدیران وزارت نفت دولت نهم ارائه می‌کردند بودجه درنظرگرفته شده در لایحه بودجه به‌دلیل اشتباه در محاسبات بودجه‌نویسان و عدم‌پیش‌بینی افزایش قیمت بنزین در بازارهای جهانی کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد. هرچند که تمام شدن تمام بودجه واردات بنزین چند ماهی زودتر از آنکه سال به نیمه برسد عجیب به نظر می‌رسد، اما این اتفاق افتاده است و دولت درصدد است تا با وجود تکذیب سخنگوی خود در آینده‌ای نزدیک متممی دیگر را به مجلس ببرد تا ادعای آنها که در آذرماه پارسال لایحه بودجه سال ۸۶ را لایحه‌ای نه برای یک سال که بودجه‌ای شش ماهه می‌نامیدند به واقعیت بدل شود.
● پنج ماه، دو متمم
هنوز سال به نیمه نرسیده، دولت دومین متمم بودجه را در دست تدوین و تهیه دارد هرچند که به گمان کارشناسان اقتصادی این آخرین متمم بودجه امسال نخواهد بود و حساب ذخیره ارزی با آخرین برداشت بودجه‌ای و غیربودجه‌ای دولت روبه‌رو نخواهد بود. جالب اینجاست که مسوول بودجه‌نویسی معاونت برنامه‌ریزی رئیس دولت پس از تصویب نخستین لایحه متمم بودجه و قطعی‌شدن لایحه متمم دوم به این جمع‌بندی رسیده ‌است که بودجه امسال نیازمند اصلاحیه ‌است. رحیم ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری از احتمال ارائه متمم برای واردات سوخت و تقدیم اصلاحیه بودجه برای کنترل هزینه‌های جاری خبرداد و گفت: هنوز برای ارائه متمم سوخت به اجماع نرسیده‌ایم. او در حالی هنوز برای ارائه لایحه تامین منابع واردات بنزین به جمع‌بندی نرسیده ‌است که معاون وزیر نفت از نیاز هشت میلیارد دلاری برای واردات بنزین خبر داده‌ است. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به ایسنا گفت: با احتساب قیمت بنزین در سه ماه گذشته نیاز به هشت میلیارد دلار دیگر برای واردات این فرآورده داریم که البته اگر قیمت‌ها افت کند، کمتر خواهد شد. محمدرضا نعمت‌زاده عنوان کرد: درباره متمم بودجه ما پیشنهاد داده‌ایم، ولی در نهایت باید دولت و مجلس تصمیم‌گیری کنند. پیش از این نیز نشستی با حضور رئیس دولت برای بررسی راه‌های تامین بنزین مورد نیاز تشکیل شده‌ بود که البته خبری از نتیجه آن منتشر نشده‌ است. هرچند که غلامحسین نوذری وزیر نفت بدون آنکه جزئیاتی از طرح وزارت نفت اعلام کند مدعی شده ‌است که در آینده‌ای نزدیک طرحی را اجرا خواهد کرد که بر اساس آن نیاز بنزین کشور تا حد زیادی تامین می‌شود و نیاز به واردات بنزین به حداقل می‌رسد. اما به نظر می‌رسد این طرح را نباید چندان جدی گرفت چراکه اگر چنین امکانی برای دولت وجود داشت زودتر از بالاگرفتن بحث بر سر تامین بنزین مورد نیاز این طرح به اجرا در می‌آمد تا یکی از معضلات بزرگ دولت نهم مرتفع شود و نیازی به واردات بنزین نداشته ‌باشد. وارداتی که به روایت رویترز ۵۰ درصد افزایش و به روایت گمرک ایران ۲۲ درصد کاهش داشته ‌است.
● اگر دردم یکی بودی
اما مشکلات بودجه امسال به بحث تامین اعتبار برای بنزین محدود نمی‌شود و این لایحه مشکلاتی بیش از این را به دوش می‌کشد. رحیم ممبینی درگفت‌وگو با برنا با اشاره به کسری بودجه سال ۸۷ گفت: دولت برای اجرای قانون خدمات مدیریتی برای بازنشسته‌ها و هزینه‌های پرسنلی به اعتبارات مالی جدیدی نیاز دارد که می‌تواند کسری بودجه تلقی شود. وی با تاکید بر اینکه دولت برای تامین هزینه‌های جاری خود متمم بودجه‌ای ارائه نمی‌کند، افزود: حداکثر آنچه امسال در این ارتباط از سوی دولت تقدیم می‌شود، اصلاحیه خواهد بود. ممبینی خاطرنشان کرد: دولت در ارتباط با کنترل هزینه‌های جاری با سیاست انقباضی که داشته است موفق شد برابر با آمار و ارقامی که در این ارتباط وجود دارد، تا حدود زیادی رشد هزینه‌های جاری را کنترل کند. وی گفت: لذا تصمیم داریم در سال جاری نیز از طریق اصلاحیه بودجه، هزینه‌های پرسنلی که ناشی از الزامات قانونی است را تامین کنیم. معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در تعریف خود از متمم بودجه توضیح داد: اگر کل قانون بودجه را ۱۰۰واحد در نظر بگیریم و سپس بخواهیم دو واحد دیگر به آن اضافه کنیم به معنی تقدیم متمم است. وی گفت: اما در مورد اصلاحیه بودجه ۱۰۰ واحد ذکر شده حفظ می‌شود و تنها شاهد جابه‌جایی پول‌ها خواهیم بود. ممبینی در این ارتباط که همواره در اصلاحیه بودجه دولت از بخش عمرانی کاسته و به بودجه جاری اضافه می‌کند، افزود: برای جابه‌جایی‌های صورت گرفته همیشه براساس اولویت‌بندی عمل می‌کنیم که در این ارتباط پرداخت حقوق کارمندان همیشه از اولویت برخوردار است. وی با بیان اینکه اصلاحیه بودجه ازقبل هم وجود داشته است و چیز جدیدی نیست، ابراز امیدواری کرد که دولت در سال آینده اصلاحیه‌ای برای بودجه خود تقدیم مجلس نکند. ممبینی گفت: دولت سال گذشته متممی تقدیم مجلس نکرد و بنا دارد این رویه را نیز در سال جاری ادامه دهد. معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که آیا عدم‌ارائه متمم بودجه ۸۷ قطعی است، افزود: اگر قرار باشد دولت متممی تقدیم مجلس کند، مربوط به بخش سوخت خواهد بود. وی از اعلام رقم متمم سوخت خودداری کرد و افزود: در حال حاضر سه رقم برای متمم سوخت مطرح شده که هنوز به اجماع نرسیده‌ایم؛ ضمن اینکه نمی‌توان از هم‌اکنون نسبت به ارائه متمم سوخت اظهارنظر کرد، شاید متممی در این ارتباط نداشته باشیم. با تغییرات صورت گرفته و در دست اقدام دولت بر قانون بودجه امسال باید پذیرفت که بودجه‌نویسان دولت نهم با کم‌نمایی ارقام بودجه قصد داشتند تا عملکرد دولت نسبت به سال قبل را مثبت نشان دهند که با این تغییرات ارقام بودجه و جابه‌جایی سرفصل‌ها، آن‌هم درماه‌های نیمه نخست سال باید از اساس لایحه و قانونی دیگر را مبنای قضاوت قرار داد. ضمن آنکه این پرسش پررنگ‌تر از هر زمان دیگری خودنمایی می‌کند که وقتی قرار است در چهارمین ماه سال ارقام بودجه تغییر کرده یا جابه‌جا شوند چه نیازی است به بودجه‌نویسی، بررسی و تصویب ‌آن؟

منبع : روزنامه کارگزاران