حیوانات ، عامل انتقال بیماری هاری

بیماری‌ هاری که از طریق گاز گرفته شدن انسان توسط حیوانات اهلی و وحشی مانند چنگ زدن گربه، گزش حیواناتی مثل گرگ، سگ، شغال، روباه، خفاش، اسب، الاغ و منتقل می‌شود بسیار خطرناک بوده و گاهی کشنده است. از بین حیوانات، بیشترین موارد گازگرفتگی توسط سگ‌ها اتفاق می‌افتد.
عامل این بیماری یک نوع ویروس است که در محیط پایدار نیست و فقط هنگام گاز گرفتن یا ایجاد خراشیدگی از حیوان‌ هار به حیوان یا انسان سالم منتقل می‌شود. حیوان هار معمولا بی‌قرار، عصبی، مهاجم و بسیار خطرناک است که از انسان نمی‌ترسد و هر چه نظرش را جلب کند گاز می‌گیرد و در صورت گزش انسان و انجام ندادن درمان پیشگیری به موقع، فرد مبتلا به ویروس هاری شده و این بیماری می‌تواند منجر به مرگ او شود. بنابراین از تماس با حیوانات مشکوک و نزدیک شدن به آنها، پرهیز کنید.
● برای جلوگیری از حمله حیوان‌ها باید اقدامات زیر را انجام دهید:
▪ هرگز حیوانات را آزار ندهید و باعث تحریک آنها نشوید.
▪ آنقدر به حیوانات نزدیک نشوید که شما را بو بکشند یا لیس بزنند.
▪ مزاحم سگی که در حال خواب، غذا خوردن و یا مراقبت از توله‌های خود است، نشوید.
▪ هرگز به طور مستقیم جلوی یک سگ ندوید و جیغ نکشید.
▪ وقتی یک سگ به شما نزدیک می‌شود بی‌حرکت بمانید.
● کنترل و پیشگیری
▪ جمع‌آوری سگ‌ها و گربه‌های ولگرد و اتلاف آنها به روش مناسب
▪ واکسیناسیون سگ‌های گله و سگ‌های خانگی
▪ پرهیز از نزدیک شدن به حیواناتی مانند سگ‌های ولگرد و غریبه و ...
▪ بستن سگ‌های نگهبان در طول روز در مناطق روستایی
▪ استفاده از قلاده برای نگهداری و حمل حیوانات
شست‌وشوی محل زخم ناشی از گزش حیوان با آب و صابون فراوان و مراجعه به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی
انجام واکسیناسیون کامل، افرادی که به دلیل شغلی (مانند کارکنان آزمایشگاه تشخیص‌ هاری، دامپزشکان، شکارچیان، ماموران حفاظت محیط زیست، جنگلبانان، کارکنان کشتارگاه، کسانی که در نیروهای مسلح تعلیم و تربیت سگ را به عهده دارند و به طور کلی کسانی که به نحوی ممکن است مورد گاز گرفتگی حیوانات ذکر شده قرار گیرند) با حیوانات در تماس هستند باید علیه بیماری ‌هاری واکسینه شوند.
● واکسیناسیون، درمان پیشگیری از هاری
در صورتی که حیوان مهاجم سگ یا گربه بوده و بعد از ۱۰ روز از گزش هنوز سالم است، برنامه واکسیناسیون ضد هاری فرد، سه نوبتی خواهد بود. سگ یا گربه‌ای که مبتلا به هاری شود حداکثر به مدت ۱۰ روز زنده می‌ماند و به مدت ۵ تا ۷ روز قبل از مرگ ویروس را در بزاق خود دارد و توسط گاز گرفتن می‌تواند ویروس را منتقل نماید. به این دلیل سگ یا گربه مشکوک به هاری که فردی را گاز گرفته است، به مدت ۱۰ روز تحت نظر قرار می‌دهند که اگر در این مدت بمیرد احتمال اینکه هار باشد، وجود دارد و لازم است حیوان ازنظر آزمایشگاهی و از لحاظ هاری بررسی شود. در صورتی که ثابت شود حیوان هار بوده است واکسیناسیون ۵ نوبتی انجام می‌شود. یعنی اولین تزریق واکسن یا نوبت صفر، ۳، ۷، ۱۴ و ۳۰ روز پس از نوبت صفر است.
نکته مهم شست‌وشوی زخم مربوط به گاز گرفتگی حیوان و بخیه نکردن و باز بودن زخم است و اساس پیشگیری و درمان هاری است. سریعا و در ساعات اولیه پس از گزش حیوان، زخم باید با آب و صابون در چند نوبت و به مدت چند دقیقه عمیقا شست‌وشو شود و در جریان آب سیال قرار گیرد. سپس می‌توان از مواد ضد عفونی کننده مثل بتادین در زخم استفاده کرد. چون ویروس‌ هاری به نور و جریان هوا حساس است و زخم نباید بخیه زده شود و حتی‌الامکان روی زخم باز باشد.

منبع : روزنامه تهران امروز