بررسی میزان پذیرش تجارت الکترونیکی توسط صنعت خودروسازی ایران

«صنعت خودرو» به منظور انجام یكی از رسالت‌های مهم خود، به معرفی پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌هایی همت گماشته است كه به نحوی با خودروسازی ارتباط دارند. در این راه، چشم ما به یاری محققان، دانش‌پژوهان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هاست. خوشحال خواهیم شد كه ماهنامه را به زیور خلاصه پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های شما عزیزان زینت بخشیم.
هدف از اجرای این تحقیق، بررسی میزان پذیرش تجارت الكترونیكی توسط صنعت خودروسازی ایران برای معاملات شركت به شركت (B۲B) بوده است. به منظور پذیرش تجارت الكترونیكی در كسب و كارهای مرتبط با صنعت خودروسازی و نیز تعیین پارامترهای مؤثر در تعیین این نواوری، چارچوب نظری كه در انتشار نواوری‌ها از سوی اورت ام. راجرز در كتاب Diffusion of Innovations بیان شده، مورد توجه قرار گرفت. با انجام یك نظرسنجی و در چارچوب یك پرسشنامه چهار قسمتی، وضعیت كنونی بهره‌برداری از اینترنت از سوی صنعت خودروسازی، پارامترهای تأثیرگذار بر پذیرش تجارت الكترونیكی در این صنعت، میزان پذیرش سطوح مختلف تجارت الكترونیكی و وضعیت عمومی شركت‌های مرتبط با آن بررسی شده و با استفاده از تكنیك‌های آماری، آنالیز فاكتورها و رگرسیون خصوصیات ویژه‌ای كه از سوی راجرز در ارتباط با نوآوری‌ها بیان شده در صنعت خودروسازی ایران به كار گرفته شد. در خاتمه پس از مصاحبه با تعدادی از خبرگان صنعت خودرو، موانع و مختصات پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران، تبیین شد.
نتایج حاصل از ۸۲ پرسشنامه توزیع شده، تجزیه و تحلیل‌ها و مصاحبه‌های انجام شده حاكی از آن است كه برای پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران، دو نوع موانع وجود دارد كه یكی در سطح ملی و كلان كشور و دیگری در سطح صنعت خودروسازی است.
در سطح ملی، فراهم ساختن بسترهای قوی مخابراتی، اجرای برنامه‌های آموزشی، تدوین مواد قانونی لازم، اصلاح نظام پرداخت، رفع مشكلات مرتبط با ایمنی و محرمانگی در بستر اینترنت و... از الزامات پذیرش تجارت الكترونیكی در سطح كشور می‌باشد. در سطح صنعت و خاصه صنعت خودروسازی، تعیین جایگاه تجارت الكترونیكی در راهبردهای صنعتی كشور، ضرورت مرتبط ساختن صنعت خودروسازی ایران به صنعت خودروسازی جهان، تأمین سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی‌بر نظام‌های جدید، تربیت متخصص IT و... از ضرورت‌های اولیه برای تحقق پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران می‌باشد. در خاتمه پیشنهاداتی به متولیان اینترنت در سطح كشور و متولیان صنعتی برای رفع مشكل، ارائه شده است.
امروزه در جوامع پیشرفته صنعتی با اصطلاح جامعه اطلاعاتی۱ روبه‌رو هستیم. مفهوم این اصطلاح گذر از جوامع پیشرفته از مرحله صنعتی به فراصنعتی است. این پدیده كه گاهی آن را انفجار اطلاعات می‌نامند موجب تغییرات اساسی در تمامی زمینه‌ها شده و پیش‌بینی می‌شود كه این تغییرات اساسی با سرعت و عمق بیشتری در آینده دنبال شود. یكی از مهم‌ترین ابزارها برای انتقال به جامعه اطلاعاتی، اینترنت است. اینترنت از اركان اصلی بزرگراه اطلاعاتی است كه در آن تمامی شبكه‌های رایانه‌ای، تلفن همراه، ویدئو، تلفن و... به هم مرتبط شده و به‌طور متقابل با هم به تبادل اطلاعات می‌پردازند. گفته می‌شود كه زیربنای اصلی جامعه اطلاعاتی در قرن آینده، بزرگراه اطلاعاتی است.
با توسعه شبكه اینترنت و سهولت كار با آن و هزینه بسیار پایینی كه در بردارد، بستر بسیار مناسبی برای مبادلات تجاری فراهم آمده و ظرف سالیان اخیر به شدت گسترش یافته است. بسیاری از صاحبنظران از اینترنت و تجارت الكترونیك به عنوان مهم‌ترین دستاورد قرن بیستم یاد می‌كنند كه موجب برقراری فرصت‌های مساوی برای شركت‌های تجاری اعم از كوچك و بزرگ برای عرضه محصولاتشان، به جهانیان شده است. با استفاده از اینترنت، امكان ورود شركت‌های متوسط و كوچك و حتی شركت‌های خانگی كه در آنها افراد از داخل منازل خود به تجارت با اقصی نقاط جهان می‌پردازند فراهم شده است.
بررسی‌ها حاكی از آن است كه ظرف چند سال آینده، ارزش كالاها و خدماتی كه با استفاده از شیوه‌های تجارت الكترونیكی در سطح بین‌المللی مبادله می‌شود به صورت فزاینده‌ای روبه افزایش است و پیش‌بینی می‌شود كه این روند در سال‌های آتی ادامه یابد. در چنین موقعیتی ناگزیر بایستی شیوه‌های سنتی تجارت در كشورهای در حال توسعه بررسی و بازنگری شود و در راه‌های به‌كارگیری و پیاده‌سازی این پدیده جدید در تجارت این كشورها مورد توجه قرار گیرد. بدیهی است عدم توجه به این امر، موجب به انزوا گرائیده شدن كشورها در صحنه رقابت بین‌المللی شده و از دست رفتن بسیاری از فرصت‌های كسب و كار را به دنبال خواهد داشت.
● اهداف تحقیق
اهدافی كه در انجام تحقیق حاضر دنبال می‌شود عبارتند از:
۱) آشنایی و معرفی ویژگی‌ها و خصوصیات تجارت الكترونیكی
۲) بررسی میزان پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران
۳) شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران
۴) ارائه پیشنهاد برای به‌كارگیری تجارت الكترونیكی در صنعت خودروسازی ایران
● روش تحقیق
امروزه بسیاری از صاحبنظران از اینترنت در تجارت الكترونیكی به عنوان مهم‌ترین دستاوردهای قرن بیستم یاد می‌كنند. با استفاده از اینترنت، امكان ورود شركت‌های متوسط و كوچك و حتی شركت‌های خانگی كه در آنها از داخل منازل خود به تجارت با اقصی نقاط دنیا می‌پردازند فراهم شده است.
پیش‌بینی می‌شود كه ظرف چند سال آینده، ارزش كالاها و خدماتی كه با استفاده از شیوه‌های تجارت الكترونیكی در سطح بین‌المللی مبادله می‌شود به صورت فزاینده‌ای روبه افزایش باشد. در چنین موقعیتی، ناگزیر باید شیوه‌های سنتی تجارت در كشور، بررسی و بازنگری شوند و راه‌های به‌كارگیری و پیاده‌سازی این پدیده در تجارت مورد توجه قرار گیرند.
یكی از صنایعی كه در سال‌های اخیر با اقبال شایان توجهی روبه‌رو بوده و در اقتصاد ملی نقش مؤثر و بسزائی داشته، صنعت خودروسازی است. با توجه به اهمیت و جلودار بودن این صنعت از سوئی و با عنایت به جایگاه تجارت الكترونیكی در اقتصاد، «بررسی میزان پذیرش تجارت الكترونیكی در صنعت خودرو» برای موضوع تحقیق گزینش شد.

پانوشت:
۱. Information Society

منبع : ماهنامه صنعت خودرو