طرح بانک اطلاعات پروژه‎های تحقیقاتی و مدارک علمی آب با تأکید بر تهیه مدرک

در سال ۱۳۷۴ بنا به نیاز وزارت نیرو به این بانك اطلاعاتی، قرارداد همكاری چهار سال های بین این وزارتخانه و مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران منعقد گردید. در وزارت نیرو كلیه امور پژوهشی آب زیرنظر شورای تحقیقات آب انجام می‎گیرد. در واقع اعضای این شورا برای تصویب طرح‎های تحقیقاتی مربوط به آب در وزارت نیرو، به یك بانك اطلاعاتی از مدارك تحقیقاتی كار شده در دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی كشور نیاز دارند تا در اسرع وقت بتوانند به اطلاعات و چكیده ای از مدارك، یا در صورت لزوم به اصل آن‎ها دسترسی حاصل نمایند.
هدف از اجرای این طرح جمع آوری و سازماندهی اطلاعات مربوط به پروژه های تحقیقاتی و مدارك علمی آب در موضوعات زیر است:
هیدرولوژی، صنایع آب آشامیدنی، مدیریت بهره برداری از آب، حقوق آب، آلودگی آب، توزیع آب، آب‎های زیرزمینی، آب‎های سطحی، نزولات جوی، آلودگی دری، آبیاری و زهكشی، كنترل سیلاب، كیفیت آب، طبقه‌بندی كیفیت آب، سدسازی و صنایع ذیربط، ارتباط خاك و آب، اقتصاد آب، آب و جمعیت، خاك شناسی، زمین شناسی و زلزله، ژئوفیزیك، ژئو تكنیك، استانداردهای آب.اطلاعات گردآوری شده پس از انجام كنترل‎های لازم به رایانه وارد می‎شود و می‎توان از طریق نام نویسنده، نام سازمان، عنوان، توصیفگر، كلید واژه، نام سازمان یا اسامی افراد (چنانچه توصیفگر واقع شده باشند)، اسامی جغرافیایی، ناشر، منبع، سال و چكیده به بازیابی اطلاعات و در صورت لزوم به بازیابی اصل مدرك اقدام كرد.
مراحل انجام كار
ابتدا دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی كه در زمینه آب و موضوعات مورد قرارداد فعالیت تحقیقاتی داشتند شناسایی شدند و با توجه به یكی از اهداف مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران كه استاندارد كردن فعالیت‎های اطلاع‎رسانی مركز برای وصل شدن به شبكه های اطلاعاتی جهانی است، بخش رایانه مركز با بهره‎ گیری از دستورالعمل US MARC BIBLIOGRAPHIC FORMAT ۱۹۹۵ به طراحی كاربرگه ها اقدام نمود. تاكنون كاربرگه های مربوط به گزارش‎های تحقیقاتی، پایان نامه ه، مقالات سمیناره، و مقالات مجلات تهیه شده و كار برگه مدارك استاندارد و نقشه در دست نهیه است. ابتدا كاربرگه ها به طور آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند و پس از رفع اشكالات و انطباق با وضعیت مدارك فارسی و انجام تصحیحات لازم، برای كار وسیع آماده شدند. مدارك گردآوری شده پس از آماده‎ سازی و شماره گذاری با استفاده از اصطلاحنامه های زیر نمایه سازی شدند:
۱.Thesaurus of water resources terms،
۲.TEST (Thesaurus of Engineering and Scientific Terms)،
۳.Ei Thesaurus،
۴.SPINES Thesaurus،
۵.Thesaurus of Law.
كلیدواژه های انتخابی كه در اصطلاحنامه های مذكور موجود نبودند با فرهنگ‎ها و واژگان های زمین ‎شناسی، فنی و مهندسی، كشاورزی، محیط زیست، حقوق، جامعه شناسی و جز این‎ها كنترل شدند.
در این بانك اطلاعاتی اصل مدارك به زبان‎های فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی و توصیفگرها به دو زبان فارسی و انگلیسی است. مداركی كه دارای چكیده بودند، چكیده آن‎ها عیناً به ماشین منتقل شدند.اطلاعات منتقل شده به كاربرگه ها سپس با فرمت IRANMARC معین و استفاده از نرم افزار CDS/ISIS به ماشین داده شده است. در حال حاضر كارهای اطلاعاتی مربوط به ۷۰۰۰ مدرك به اتمام رسیده و در پایان طرح، ۱۰۰۰۰ ركورد و اطلاع ذخیره و بازیابی می‎شوند كه پس از انجام تصحیحات لازم و هماهنگی توصیفگرها و ایجاد ارتباط بین ارجاعات به چاپ مجموعه های ۱۰۰۰ تایی از اطلاعات آب اقدام می‎شود.نتایجی كه از این بانك اطلاعاتی حاصل می‎شود به قرار زیر است:
۱. امور آب وزارت نیرو، و كلیه سازمان‎های پژوهشی و دانشگاه های كشور با استفاده از این بانك اطلاعاتی می‎توانند از دوباره‎ كاری‎های تحقیقاتی ممانعت به عمل آورند.
۲. اطلاعات آن می‎تواند مورد استفاده در برنامه ریزی آب كشور قرار گیرد و چنانچه كلیه مدارك موجود گردآوری شوند و به زور برسند، می‎توان آن‎ها را به مجموعه ها و زیر مجموعه های موضوعی زیر دسته بندی كرد:
الف – سدسازی: شامل بخش‎های مطالعات منابع آب و كنترل سیلاب‎ه، آنالیز سازه های هیدرولیك، سدهای بتنی، سدهای خاكی، ژئوتكنیك، زمین شناسی؛
ب – آب و فاضلاب: شامل آب‎های سطحی، آب‎های زیرزمینی، آبرسانی،...؛
پ – آبیاری و زهكشی: شامل بخش‎های آبیاری و زهكشی، كشاورزی، سدهای انحرافی؛
ت – حفاظت خاك و آب و آبخیزداری: شامل بهره برداری بهینه از منابع آب و خاك،...؛
ث – جنبه های مختلف زیست‎محیطی آب: شامل بخش‎های محیط زیست انسانی، محیط زیست طبیعی و ارزیابی اثرات زیست محیطی؛
ج – جمعیت: شامل مطالعات مربوط به جمعیت شهرها و روستاهای كشور،...؛
چ – هواشناسی: شامل مطالعات مربوط به باران، برف، درجه حرارت محیط،...
در اینجا لازم ا ست به شرح مختصری درباره مدارك مربوط به موضوعات فوق اشاره شود.
الف – سدسازی
سدها ساختمان‎های عظیم بشر ساخت می‎باشند كه به دلیل پیچیدگی و دخالت پارامترهای فیزیكی، ژئومكانیكی، هیدرولوژیكی، سازه‎ای، و فرسودگی مصالح به سرمایه گذاری سنگینی نیاز دارند. بعلاوه، سدسازی نیاز به تحقیقات قبلی، و پس از ساخت نیز به جهت نگهداری احتیاج به بازرسی ادواری و مستمر فنی دارد كه در تمام این مراحل داشتن اطلاعات دقیق، صحیح و كامل مورد نیاز است.
یكی از پارامترهایی كه در پروژه های سدسازی در ایران باید به آن توجه داشت، سدهای واقع در مناطقی است كه از سنگ‎های انحلال‎ پذیر(۳) بخصوص سنگ آهك تشكیل شده‎اند و با توجه به پایداری و دوام پذیری این گونه پروژه ها از دیدگاه اقتصادی و هزینه های گزافی كه دارند، عدم توجه به وضعیت زمین‎شناختی منطقه و ویژگی‎های فنی و مهندسی مشكلاتی به بار خواهد آورد. بررسی زمین شناختی قسمت‎های جنوب و جنوب غربی (۷)“ (۸)“ (۱۶) ایران نشان داده كه لایه های زمین را در این مناطق سنگ‎های كربنه تشكیل داده‎اند كه موجب تشكیل مناطق كارستی شده است. داشتن اطلاعات و مدارك لازم در پروژهای سدسازی بخصوص در این مناطق كه ۰۶/۰ درصد مساحت كل كشور است از اولویت ویژه ای برخوردار است. به همین جهت در این پروژه ها داشتن شناخت از وضعیت زمین‎شناختی، خواص فیزیكی، مكانیكی، شیمیایی (۱۷)، (۲۴) سنگ‎ها از ضروریات است.
یكی دیگر از پارامترهای مهم در پروژه های سدسازی، زلزله(۲۶) است. با توجه به این كه سرزمین ایران پوسته‎ای چین خورده است كه در آن شكستگی‌ها و گسل‎های فراوانی دیده می‎شود، مدارك مربوط به مطالعات زمین‌شناختی و زلزله شناختی در تأسیسات آبی بخصوص سدها نقش مهمی را ایفا می‎نماید؛ بخصوص كه زلزله ها از عوامل اصلی رسوب‎گذاری در پشت سدها(۲) است.بعلاوه به عناوینی از پایان نامه ها برخورد شد كه علل رسوب‎گذاری در پشت بعضی از سدهای ایران (۴)،(۱۴)،(۳۰) و نحوه رسوب‎زدایی (۱۳)، (۲۳) را مورد بررسی قرار داده بودند كه به مجموعه این بانك افزوده شد.از نظر جغرافیایی، نیمی از مساحت ایران مناطق كوهستانی، و حدوداً یك چهارم كل كشور دارای شیب بیش از ۱۵ درجه است. این وضعیت، وقوع زلزله های كوچك و بزرگ، همچنین وجود گسله ها و وقوع بارندگی در این مناطق، پدیده‎ای را به وجود آورده است كه موجب حركت مواد در دامنه ها (زمین لغزش) (۲۹) می‎شود. بدین لحاظ كلیه مدارك مؤسسه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله كه یكی از واحدهای تابعه وزارت فرهنگ و آموزش عالی می‎باشد و در سال ۱۳۶۸ تأسیس شده مورد بررس قرار گرفت و به گردآوری و آماده سازی مدارك آن اقدام شد.
در این ارتباط از مجموعه های انتشاراتی مركز تحقیقات ساختمان و مسكن، اداره كل مسكن و شهرسازی، وزارت مسكن و شهرسازی، سازمان زمین‎شناسی و سازمان نقشه‎برداری نیز در این بانك اطلاعاتی استفاده شده است.
ب – آب و فاضلاب
در این مبحث در بین پایان نامه ه، مقالات سمیناره، گزارش‎های تحقیقاتی، و مقالات علمی مجلات به عناوین فراوانی برخورد شد كه درباره آب‎های سطحی (رودخانه ها و چشمه ها و ...) آب‎های زیرزمینی (شامل چاه ها و قنات‎ها و ...) و نوسانات سطح این آب‎ها بود. همینطور وضعیت كیفی آب مشروب برخی از شهرها و روستاها بررسی شده بود. در مبحث فاضلاب به عناوینی درباره چگونگی استفاده از فاضلاب‎ها (۲۰)، بررسی‎هایی بر روی مقدار فلزات سنگین یا سموم حاصل از پساب و فاضلاب (۲۸) صنایع و تغییراتی كه آن‎ها بر خواص شیمیایی آب‎های سطحی و زیرزمینی (۵)، (۱۱)، (۱۲) ایجاد می‎نمایند، یا عناوینی كه در جهت بهبود كیفیت آب نوشته شده‎اند برخورد شد. نتایج بسیاری از بررسی‎ها كاربردی است. به عنوان مثال موضوعی یكی از این مدارك ”بررسی و مقایسه میزان آب شستگی (Scour) اطراف آب‎شكن (Groin)های باز با استفاده از مدل هیدرولیكی (۱۹) است و پژوهشگر به این نتیجه رسیده كه به منظور ممانعت از فرسایش سواحل ایران، استفاده از آب‎شكن‎های باز مناسب‎تر از نوع بسته آن است و تأكید می‎نماید كه این سازه ها در ارتباط با فرسایش سواحل تاكنون در ایران طراحی و اجرا نشده است. با یك بررسی اجمالی از مدارك گردآوری شده در موضوع آب و فاضلاب، برناكامل بودن تحقیقات و این كه اكثر تحقیقات انجام شده به صورت پراكنده بوده و بدون استفاده از نتایج آن رها شده ‎اند و به این كه هیچ انسجام و هماهنگی بین آن‎ها برقرار نیست پی می ‎بریم.
پ- آبیاری و زهكشی
در مبحث آبیاری,‌عناوین كار شده شامل تحقیقاتی است درباره روش‎های مختلف آبیاری و مقایسه آن‎ها با روش‎های آبیاری سنتی (۲۷) در ایران، چگونگی استفاده از آب‎های شور و لب شور (۲۱)، ایجاد سدهای مخزنی برای تعدیل شوری آب‎، بررسی علل شوری آب بعضی از رودخانه ه، و بررسی اثر رژیم‎های مختلف آبیاری گیاهان. در این رابطه مقدار آب آبیاری، راندمان مصرف آب و نیاز آبی گیاه (تبخیر و تعریق حقیقی)، و ایجاد پتانسیل آب و خاك بررسی شده است. احداث شبكه های آبیاری و زهكشی، و روش‎های مختلف استفاده از آب‎ های شور در آبیاری مورد مطالعه قرار گرفته است.
ت – حفاظت خاك، آب و آبخیزداری
در این ارتباط مطالعات وسیعی در مؤسسه تحقیقات خاك و آب وزارت كشاورزی انجام شده و خاك‎های نقاط مختلف كشور به صورت اجمالی، تفصیلی و نیمه تفصیلی بررسی شده كه سعی گردید كلیه مطالعات مرتبط با موضوع آب و خاك در این ارتباط با كنترل سیلاب و مهار آن، فرسایش خاك (۲۲) و آب شستگی و همچنین مطالعات زمین ‎شناختی در ارتباط با تغذیه مصنوعی، و استفاده از آب‎های شور كویرهای ایران برخورد شد كه این نوع مدارك نیز گردآوری شدند.
ث – جنبه های مختلف زیستی محیطی آب
در بین مدارك گردآوری شده، عناوین متعدد دال بر بررسی وضع بهداشتی آب‎های سطحی و زیرزمینی است. بررسی غلظت تركیبات ازته، كلروره، آرسنیك و تركیبات سمی در آب‎های زیرزمینی، و بررسی‎هایی درآب‎های زیرزمینی، و بررسی‎هایی درباره آب رودخانه های مختلف ایران از نظر بهداشتی یا آب لوله‎كشی برخی از شهرهای ایران از نظر فیزیكی، شیمیایی، باكتریولوژیكی و انگلی (۱) مشاهده شد.
مطالعاتی هم صورت گرفته كه نشاندهنده آلودگی آب چشمه های آب معدنی و آب‎ های گرم است كه این دسته نیز گردآوری شدند. بررسی مقدماتی كلیه این مطالعات دال بر پراكنده و ناكامل بودن آن‎ها است.
ج ـ جمعیت
آب و جمعیت لازم و ملزوم یكدیگرند؛ بدین لحاظ در توسعه شهرها بررسی وضعیت جغرافیایی، میزان آب‎های سطحی و زیرزمینی، و جمعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین جهت از ابتدای طرح، كلیه بررسی‎هایی كه در این باره انجام شده در مد نظر بوده و به گردآوری مدارك آن اقدام شده است. بدین لحاظ آب مورد نیاز جمعیت شهره، واگذاری انشعاب، واگذاری اشتراك فاضلاب، لوله گذاری آب، لوله گذاری فاضلاب و فروش آب در این مبحث مطرح است. بررسی های مربوط به كیفیت آب از نظر بهداشتی، فیزیكی، شیمیایی، میكروبی، انگلی و علل آلودگی، (۱۸) همچنین بررسی‎های مربوط به مواد مورد نیاز جمعیت در آب مصرفی، مانند ید و فلوئور (۱۵)، (۱۰) و روش‎های انداز هگیری و تنظیم مقدار این عناصر مفید گردآوری شده است.
چ- هواشناسی
واقع شدن ایران بر روی كمربند خشك جهانی موجب شده كه رژیم‎های بارندگی آن از ویژگی‎های خاصی برخوردار باشند. كمی باران و نوسان مكانی و زمانی آن از اهم این ویژگی‎ها به شمار می‎روند. نوسانات منفی بارندگی موجب خشكسالی ‎هایی (۱۸) با شدت كم یا زیاد در پهنه های مختلف كشور می‎شود و نوسانات مثبت آن در حد نهایت موجب وقوع سیل و از میان رفتن كشاورزی و تغییرات منابع می‎گردد. بدین لحاظ مطالعات سازمان هواشناسی و سازمان‎ها و مؤسسات پژوهشی كه در این رابطه فعالیت تحقیقاتی داشتند جستجو و مطالب آن‎ها به این بانك اطلاعات افزوده شد.
نتیجه
با توجه به این كه اولین گام در برنامه ریزی آب كشور نیاز به گردآوری و سازماندهی اطلاعات صد ساله دارد، نتایج حاصل از این بانك اطلاعاتی در قالب چند پیشنهاد ارائه می‎شود.
۱- گردآوری و سازماندهی كلیه مدارك از صدسال قبل تا به امروز مورد نظر وزارت نیرو در زمینه آب، و وارد كردن آن‎ها در رایانه؛
۲- تشكیل تیم متخصصان و پژوهشگران آب كشور در زمینه های مختلف با استفاده از اسامی آن‎ها كه در این بانك اطلاعاتی موجود است؛
۳- تقسیم‎بندی موضوعی مدارك و تشكیل مجموعه ها و زیر مجموعه هایی از آن‎ها؛
۴- تقسیم جغرافیایی مدارك؛
۵- تحلیل موضوعات و محل‎های جغرافیایی و پیداكردن جاهای خالی كه نیاز به تحقیقات بیش‎تر دارند، و همچنین مشخص نمودن تحقیقات ناكامل؛
۶- تهیه فهرست كامل از موضوعات و عناوینی كه نیاز به تحقیق دارند؛
۷- معرفی این فهرست‎ها در دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی مربوط تا دانشجویان دوره های كارشناسی ارشد و دكتری دانشگاه ها و پژوهشگران رشته های آب و موضوعات وابسته بتوانند با كمك مالی وزارت نیرو به كامل نمودن این مجموعه كمك نمایند؛
۸- تهیه بانك اطلاعاتی از متخصصان آب با استفاده از تجارب مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران.منابع
۱- آزاد، رحیم. بررسی كیفیت فیزیكی، شیمیایی و میكروبی آب‎های شمال غربی تهران. به راهنمایی شریعت پناهی. دكترای داروسازی، دانشگاه تهران، دانشكده داروسازی ۱۳۶۴. ۱۹۵ ص.
۲- آزاده، محمود (دیگران). مسائل مرتبط با رسوبگذاری مخازن سدها. ارائه شده در: اولین سمینار سدسازی در ایران. مجموعه مقالات. ج دوم ۲۰ – ۱۶ خرداد ۱۳۶۶. ص ۱۳۲ – ۱۱۴.
۳- آغاسی، عبدالوحید. انحلال‎پذیری سنگهای كربناته. در: مجموعه مقالات دومین سمپوزیوم مطالعه و بهره وری از منابع كارست و سازند سخت. جلد سوم. تهران. دانشكده صنعت آب و برق (شهید عباسپور) ۱۶ – ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۱. وزارت نیرو – سازمان تحقیقات منابع (تماب) ۱۳۷۱. ص ۱۳ – ۱.
۴- احمدی، حسن تخلیه رسوبات در پایاب سد. در: اولین سمینار سدسازی ایران. تهران. دانشگاه شهید بهشتی ۲۰ – ۱۶ خرداد ۱۳۶۶. زیرنظر حسین جلالی. ص ۴۹۹ – ۴۷۴.
۵- ارباب دهگردی، پروانه. تعیین مقدار ارسنیك در آبهای زیرزمینی تهران. به راهنمایی ناصر رازقی فوق‌لیسانس علوم بهداشتی دانشگاه تهران – دانشكده بهداشت ۵۳ – ۱۳۵۲.
۶- اشجع‎زاده، یحیی. بررسی مسائل بهداشتی چشمه های آب معدنی راه هراز. به راهنمایی محمدرضا غفوری. فوق لیسانس (علوم بهداشتی) دانشگاه تهران، دانشكده بهداشت ۳۶ – ۲۵۳۵. ۱۲۲ ص.
۷- افراسیابیان، احمد. بررسی منابع كارست در منطقه جنوب – حوزه مهارلو. در: سمینار علمی مطالعات منابع آب ۱۳ – ۱۲ اسفند ۱۳۶۹ تهران وزارت نیرو. ص ۶۸ – ۵۲.
۸- افراسیابیان، احمد. مطالعات هیدروژئولوژی كارست در حوزه آهكی مهارلو. ارائه شده در: دومین سمینار علمی مطالعات منابع آب ۵ – ۳ مرداد ۱۳۷۲. ص ۴۲ – ۲۹.
۹- اونق، مجید. جایگاه خشكسالی در برنامه ریزی مدیریت آب. در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیریت منابع آب. اصفهان. دانشگاه صنعتی ۸ – ۶ شهریور ۱۳۷۴ وزارت نیرو. ص ۳۱۴ – ۳۰۷
۱۰- ایماندل، كرامت ا... فلوئور و بهداشت دندان در بررسی شیمیایی آب بوشهر و برازجان. به راهنمایی عباس خدابنده. فوق لیسانس بهداشت عمومی، دانشگاه تهران – دانشكده بهداشت ۵۲ – ۱۳۵۱. ۷۸ ص .
۱۱- بازافكن، محمدحسن. بررسی فلزات سنگین در آبهای آشامیدنی شهر مشهد. به راهنمایی سیمین ناصری فوق لیسانس بهداشت محیط. دانشگاه علوم پزشكی تهران دانشكده بهداشت ۶۸ – ۱۳۶۷. ص ۳ – ۱.
۱۲- برازنده، نسرین. بررسی روند تغییرات آلودگی آبهای زیرزمینی تهران به نیترات و نیتریت و فلزات سنگین. به راهنمایی كرامت ا.. ایماندل. دكترای داروسازی دانشگاه تهران، دانشكده داروسازی.
۱۳- پیمان، مسعود. تحولات لرزه خیزی القایی در جریان رسوب‎زدایی دریاچه سفید رود. در: مجموعه مقالات اولین سمینار سدسازی ایران زیرنظر: حسین جلالی. تهران، دانشگاه شهید بهشتی ۲۰ – ۱۶ خرداد ۱۳۶۶ ص ۸۱ – ۵۴.
۱۴- حدادی، محمدرضا. بررسی رسوب در رسوب‎زدایی در مخزن سد سفید رود و اثرات آن در پایاب. به راهنمایی علی ولی بوبینی. فوق لیسانس آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، دانشكده كشاورزی، ۱۳۶۶، ۵۷ص.
۱۵- خوشنویس، خسرو. ید فلئور در آب تهران و حومه نقش آن در بهداشت. به راهنمایی محمد شریعت. فوق لیسانس علوم بهداشتی مهندسی بهسازی دانشگاه تهران، دانشكده كشاورزی ۱۳۵۰.
۱۶- زمان خان، محمود. نكاتی در مورد سفره های آبدار در توده های آهكی آسماری جهرم و حوضه آبریز دریاچه مهارلو (شیراز). در: كنفرانس مطالعات منابع آب در تشكیلات كارستیك ۲۳ – ۲۲ مرداد ۱۳۶۲ ص ۲۷۲ – ۲۵۸.
۱۷- سلیم، خانیان. منابع آب كارستیك در ایران. در: كنفراس مطالعات منابع آب در تشكیلات كارستیك. ۲۳ – ۲۲ مرداد ۱۳۶۲ وزارت نیرو، ص ۱۰۵ – ۸۰.
۱۸- شاه‌منصوری، محمدرضا؛ كلانتری، اردشیر. مدیریت منابع آب در كنترل ناقلین بیماریزا. در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیریت منابع آب. اصفهان، دانشگاه صنعتی. ۸ – ۶ شهریور ۱۳۷۴. وزارت نیرو، ص ۳۹۴ – ۳۸۱.
۱۹- شریفی منش، حسین بررسی و مقایسه میزان آبشستگی اطراف آبشكن‎های باز با استفاده از مدل هیدرولیكی. به راهنمایی لویی اخیرا... كارشناسی ارشد تأسیسات آبیاری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشكده كشاورزی ۱۳۷۴. ۱۱۹ ص.
۲۰- شفیعی، پرویز. استفاده مجدد از فاضلاب خانگی در ایران به راهنمایی پرویز ثمر، فوق لیسانس علوم بهداشتی “بهسازی“ دانشگاه تهران، دانشكده بهداشت ۵۴ – ۱۳۵۳. ۹+۸۴ص.
۲۱- شیعتی، كریم. چگونگی رفتار و مدیریت مخازن شور و لب شور ایران. در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیرت منابع آب. اصفهان، دانشگاه صنعتی ۸ –۶ شهریور ۱۳۷۴. وزارت نیرو.ص ۷۳ – ۶۱.
۲۲- طهماسبی‌‎پور، ناصر؛ بخنی دیسفانی، محمد؛ مهدوی، محمد. كاربرد و ارزیابی مدل جدید پسیاك برای تهیه نقشه فرسایش در حوزه آبخیز جاجرود (لوارك) با استفاده از تكنیكهای سنجش از راه دور G.I.S در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیریت منابع آب. اصفهان،دانشگاه صنعتی ۸ – ۶ شهریور ۱۳۷۴. وزارت نیرو. ص ۱۷۳ – ۱۶۱.
۲۳- قاسم زاده، پرهام. جلوگیری از رسوبگذاری در مخازن سدها با مهار و انتقال رسوبات به راهنمایی حسن احمدی فوق لیسانس، دانشگاه تهران، دانشكده فنی، ۱۳۷۵.
۲۴- كوچكپور، آرش. اطلاعاتی در مورد هیدروژئولوژی كارست در: كنفرانس مطالعات منابع آب در تشكیلات كارستیك. ۲۳ – ۲۲ مرداد ۱۳۶۲. وزارت نیرو امور آب ۱۳۶۲. ص ۱۲۴ – ۱۰۶.
۲۵- محسنی ساروی، محسن. جایگاه آبخیزداری در مدیریت منابع آب. در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیریت منابع آب. اصفهان، دانشگاه صنعتی ۸ – ۶ شهریور ۱۳۷۴. وزارت نیرو ص ۲۷۱ – ۲۶۱.
۲۶- مهدویان، عباس. بررسی خطر زمین لرزه در طراحی سد. در: مجموعه مقالات اولین سمینار سدسازی ایران.
۲۷- میرابوالقاسمی، هادی. ارزیابی بازده آبیاری در تعدادی از شبكه های سنتی ایران، در مجموعه: مقالات هفتمین سمینار كمیته ملی آبیاری و زهكشی ایران. تهران، وزارت نیرو. كمیته ملی آبیاری و زهكشی ایران ۳۱ مرداد-۲ شهریور ۱۳۷۳. ص ۳۹۳-۳۷۶.
۲۸- نبی زاده، رامین؛ اسدی، محمود. شناسایی مواد زائد خطرناك صنعتی گامی مؤثر در حفاظت كیفی منابع آب استان اصفهان در: مجموعه مقالات كنفرانس منطقه ای مدیریت منابع آب. اصفهان دانشگاه صنعتی ۸-۶ شهریور ۱۳۷۴. وزارت نیرو. ص ۲۹۳-۲۸۳.
۲۹- نوربخش پیربازاری، مهیا. بررسی پدیده زمین لغزه و ارائه روشی به منظور پیش بینی آن. سمینار ارائه شده برای دوره كارشناسی ارشد در رشته مكانیك خاك و پی به راهنمایی كامبیزبهینا. تهران ۱۳۷۱. ۷۵ ص.
۳۰- یزدانی، محمدرضا. ارزیابی رسوبگذاری در شبكه آبیاری سد سپیدرود به راهنمایی فرهاد موسوی فوق لیسانس آبیاری و زهكشی دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشكده كشاورزی. ۱۳۷۴. ۱۱۴ ص.

منبع : مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران