نصرالله فلسفی

● نام و نام خانوادگی : نصرالله فلسفی
● تاریخ و محل تولد : ۱۲۸۵ ه.ق -
● تاریخ و محل وفات : ۱۳۴۴ - تهران
● تخصص : نویسنده و مترجم
● آثار : معروف‌ترین آثار وی عبارت است از: جنگ چالدران (۱۳۳۲)، هشت مقاله تاریخی و ادبی (۱۳۳۰)، تاریخ روابطسیاسی ایران و اروپا در دوران صفوی (۱۳۱۶)، اصول تعلیم و تربیت (۱۳۱۴)، تاریخ عمومی در قرون هفدهم و هجدهم (۱۳۱۶)، تاریخ در پرورش افکار (۱۳۱۸)، جغرافیای اقتصادی کشورهای بزرگ جهان (۱۳۲۲)، تاریخ ایران از حمله عرب تا حمله مغول(۱۳۲۵)، تاریخ عالم در قرون نوزده و بیست (۱۳۰۹)، ترجمه منظومه بیچارگان اثرویکتور هوگو (۱۳۰۵)، ترجمه در وادی فراعنه اثر میریام هری (۱۳۰۳)، ترجمه داستان‌سرتنگ بلور اثر موریس اوبلان، ترجمه تاریخ سلطنت قباد و ظهور مزدک اثر آرتور کریستن‌سن (۱۳۲۰)، ترجمه منتخب اشعار ویکتور هوگو(۱۳۳۵)
● زندگی نامه : استاد نصرا ... فلسفی در سال ۱۲۸۵ ه.ق در خانواده‌ای اهل علم و دانش بدنیا آمد. پدر وی میرزا نصرا... خان مستوفی سواد کوهی و پدر بزرگش حائری مدرس از حکمای معروف عهد ناصر الدین شاه قاجار بود. نصرا... تحصیلات ابتدائی خود را در مدرسه اقدسیه و دوران متوسطه را در دارالفنون سپری نمود و به خدمت وزارت پست و تلگراف درآمد. وی از بدو جوانی به ترجمه آثار ادبی فرانسوی پرداخت وطی سالهای ۱۳۰۵تا۱۳۱۰ چند کتاب و مقاله را از فرانسه به فارسی ترجمه کرد و برخی داستانهای کوتاه را نیزدر روزنامه مرد امروز منتشر کرد که سبب شهرت وی در محافل علمی و مطبوعات تهران‌شد. فلسفی در اوایل روی کار آمدن رضا شاه به همکاری با روزنامه شفق سرخ به مدیریت علی دشتی پرداخت و همکاری خود را با اساتید معروف آن زمان سعید نفیسی و رشید یاسمی آغاز کرد و در بدو جوانی به عنوان یکی از بهترین مترجمان زبان فرانسه شناخته شد. از بهترین ترجمه های وی در این زمان سرگذشت ورتر اثر گوته شاعر ودانشمند آلمانی، تاریخ انقلاب روسیه و آخرین ملکه تزاری بود که با استقبال خوانند گان‌مواجه شد. فلسفی در سال ۱۳۰۴ به مدیریت مجله پست و تلگراف برگزیده شد و در سال‌۱۳۰۷ به تقاضای داور به وزارت دادگستری انتقال یافت ولی پس از چندی به درخواست‌وزیر فرهنگ وقت به این وزارتخانه منتقل شد و به تدریس در مدرسه دارالفنون که از مراکزعلمی و فرهنگی معتبر آن زمان بود پرداخت. فلسفی در طی این سالها کتاب(تاریخ تمدن‌قدیم) اثر فوستل دو کولانژ را با سرمایه دکتر محمد مصدق و از محل حقوق نمایندگی او به فارسی ترجمه کرد وبا حواشی و اضافاتی چاپ کرد. وی در سال ۱۳۱۳ اداره مجله تعلیم و تربیت را برای مدتی کوتاه بر عهده گرفت و در سال ۱۳۱۵ به دعوت دانشگاه تهران تدریس در کرسی تاریخ دانشکده ادبیات را آغاز نمود. این استاد سخت کوش درسال ۱۳۲۳ مدیریت روزنامه سیاسی هنری آمد را عهد دار شد و تا سال ۱۳۲۶ مدیر این روزنامه بود. نصرا... فلسفی در دهه سی چند سفر علمی به کشورهای اروپایی کرد و بسیاری از اسناد و مأخذ گرانبهای مربوط به فرامین و مکاتبات پادشاهان صفوی و تصاویر آنها ونسخه کتابهای خطی نادر را مطالعه کرد و با استفاده از مدارک جمع آوری شده یکی ازبهترین کتب تاریخی ایران در عهد صفویه بنام( تاریخ زندگانی شاه عباس اول) را در چهارمجلد تألیف کرد. وی علاوه بر نویسندگی طبع شاعری نیز داشت. فلسفی در سال ۱۳۴۴ درگذشت.
منابع : ۱ -آرین پور،یحیی: از نیما تا روزگار ما، تهران، انتشارات زوار، ۱۳۷۶ -۲ -برقعی، سید محمد باقر: سخنوران نامی معاصر، (ج ۱)، تهران، ۱۳۲۹ -۳ -صدری، مصطفی صدرالدین: شرح حال رجال و مشاهیر نامی ایران، تهران،

منبع : سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی