سهم فیلمسازان زن از هالیوود

سال گذشته میلادی جولی کریستی، بازیگر قدیمی با بازی در نقش زنی که ارتباطش را با زندگی از دست داده در فیلم «دور از او» ما را تکان‌ داد، کری راسل با ایفای نقش زنی باردار و اهل جنوب در فیلم «پیشخدمت» متاثرمان کرد و گروهی کتاب‌دوست آتشین‌مزاج در «باشگاه کتاب جین آستین» باعث خنده و گریه‌مان شدند.
هر یک از فیلم‌های مذکور به یک بازیگر زن قدرتمند در نقش اصلی متکی بودند و از حضور احساسی زنانه در پشت دوربین نیز بهره می‌بردند. کارگردانان این فیلم‌ها ـ سارا پولی، آدرین شلی و رابین سوئیکورد ـ تنها سه تن از سینماگران زن برجسته‌ هستند که در سال گذشته توانستند همه نگاه‌ها را معطوف خود سازند.
سال ۲۰۰۷ را به حق باید سال درخشش ساخته‌های سینماگران زن هم نزد تماشاگران و هم نزد منتقدان، دانست. میرا نائیر (همنام)، ژولی دلپی (دو روز در پاریس)، تامارا جنکینس (سویج‌ها) و کیسی لمونز (با من حرف بزن) برجسته‌ترین نمونه‌های این خیل زنان موفق هستند.
اکثریت فیلم‌های مذکور بیانگر این حقیقت هستند که دنیای رو به توسعه فیلمسازی مستقل و گاهی هم سرمایه‌گذاران مستقل در حال گشودن درهای بیشتر به روی زنان است.
اکنون این سوال مطرح است که آیا موفقیت این فیلم‌های کوچک منجر به خلق موقعیت‌های بیشتر برای زنان در استودیوهای بزرگ که اکثرشان قلمرو مردان به حساب می‌آیند، خواهد شد یا اینکه داستان موفقیت مقطعی فیلمسازی چون نورا افرون تکرار خواهد شد. جینین بسینگر، مورخ سینما، در این باره می‌گوید: «طی ۲۰ سال گذشته بارها از من پرسیده‌اند زنان چقدر پیشرفت داشته‌اند.
باید بگویم خیلی آرام رو به جلو می‌خزیم.» او با بیان این‌که بیشتر موفقیت زنان طی این سال‌ها، خارج از استودیوهای بزرگ بوده، می‌افزاید: «مستقل‌ها فرصت‌های بیشتری در اختیار زنان می‌گذارند.» با وجود این در همیشه روی یک پاشنه نگشته است.
سوزان بیر فیلم «چیزهایی که در آتش از دست دادیم» با بازی هالی بری را برای «دریم ورکس» ساخت. جولی تیمور نیز «سرتاسر دنیا» را در ستایش «بیتلز» برای «روولوشن استودیوز» کارگردانی کرد، که تا همین اواخر جزو شرکای «سونی پیکچرز» به حساب می‌آمد.
با این حال رابین سوئیکورد، سازنده «باشگاه کتاب جین آستین» با بازی ماریو بلو و امیلی بلانت معتقد است مانند بیشتر کارها، این پول است که مشخص می‌کند چه کسی کارگردانی خواهد کرد و چه کسی نخواهد کرد.
او به این نکته اشاره می‌کند که بیشتر بخش‌های صنعت، از مسوولان استودیوها که باید برای ساخت یک فیلم چراغ سبز بدهند تا تهیه‌کنندگان و پخش‌کننده‌ها، توسط مردان اداره می‌شود.
میشل بیرد، مدیر اجرایی «ایندیپندنت فیچر پراجکت» نیز معقتد است استودیوهای بزرگ وقتی اختیار سرمایه‌گذاری‌های چند سالانه و میلیون‌ها دلار پول‌شان در دست یک مرد است، بیشتر احساس آرامش می‌کنند. او می‌افزاید: «این بزرگ‌ترین دلیل کند بودن روند تغییرات است.»
با این حال هنوز هم نور امیدی وجود دارد. فیلم‌های مستقل و کم‌هزینه مانند «دور از او» که احتمالا نامزدی اسکار بهترین بازیگر زن را برای جولی کریستی به همراه خواهد داشت، در حکم گذرگاهی مهم برای زنان فیلمساز به منظور کسب تجربیات مورد نظر جهت ترقی در صنعت سینما است.
سوئیکورد می‌گوید تکنولوژی ارزان و دیجیتالی فرصت‌های تازه‌ در اختیار نسل آنان گذاشته است. به اعتقاد او با فراهم شدن امکانات پیشرفته فیلمسازی در حجم بالا، امکان به گوش رسیدن صداهای متفاوت فراهم شده است: «تغییر روند فیلمسازی سنتی، بزرگ‌ترین کمک به زنان بود تا بتوانند بخت‌شان را بیازمایند.»‌این سینماگر که فیلمنامه‌نویس آثاری چون «خاطرات یک گیشا» نیز بوده، می‌گوید گاهی فیلمسازان مشتاق از او راهنمایی می‌خواهند‌: «به آنها می‌گویم اصلا فکر ورود به استودیوهای بزرگ را هم نکنید. تنها کاری که باید بکنید یافتن دوستان و عوامل خوب، ساختن فیلم‌تان و بعد گذاشتن آن روی اینترنت است، چراکه این آینده است.»
شیوه‌‌های جدید توزیع فیلم، یافتن تماشاگر را به ویژه برای فیلم‌های کوچک و غیرمتعارف آسان‌تر ساخته است. کریستین شریدان، فیلمساز ایرلندی که فیلم مستقلش تحت عنوان «شلوغی ماه اوت» با استقبال زیادی روبه‌رو شد، معتقد است تماشاگران زن هر روز بیش از گذشته از فیلم‌های اکشن خسته می‌شوند و خواهان «داستان‌هایی از صمیم قلب» هستند.
با این وجود، دختر جیم شریدان، فیلمساز معروف ایرلندی می‌گوید هرچه بر تجربه و اعتماد به نفس‌اش افزوده می‌شود، ولع بیشتری برای تغییر شاخه دادن به موضوعاتی که بیشتر مردان به آن پرداخته‌اند، مانند سیاست و مسائل اجتماعی در خود احساس می‌کند.
شریدان در پایان می‌گوید بیش از هر چیز دوست دارد هنگامی که از او به عنوان یک کارگردان یاد می‌کنند، به دنبال آن کلمه «زن» به کار برده نشود: «اینکه زنان فرصت‌های بیشتری به دست می‌آورند بسیار خوب است. با این حال همه می‌دانیم تغییر واقعی زمانی رخ می‌دهد که به ما فقط «کارگردان» بگویند.»

منبع: کریستین ساینس مانیتور، ۲۸ دسامبر
گلوریا گودیل

منبع : روزنامه تهران امروز