سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا

اختلال‌ دوقطبی‌ (اختلال‌ شیدایی‌ ـ افسردگی‌)


اختلال‌ دوقطبی‌ (اختلال‌ شیدایی‌ ـ افسردگی‌)
● شرح بیماری
▪ اختلال‌ دوقطبی‌ (اختلال‌ شیدایی‌ ـ افسردگی‌) عبارت‌ است‌ از اختلالی‌ كه‌ در آن‌ خلق‌ بیمار دچار نوسانات‌ شدیدی‌ می‌شود، و ارتباطی‌ بین‌ خلق‌ بیمار و آنچه‌ كه‌ واقعاًدر زندگی‌ بیمار رخ‌ می‌دهد وجود ندارد. سیر بیماری‌ بدین‌ نحو است‌ كه‌ به‌ طور یك‌ در میان‌ ولی‌ نامنظم‌، یك‌ مدت‌ فرد دچار سرخوشی‌ و فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری زیاد بدون‌ توجیه‌ است‌ (شیدایی‌) و به‌ دنبال‌ آن‌ دچار افسردگی‌ شدید می‌شود، و این‌ سیكل‌ به‌ همین‌ منوال‌ ادامه‌ پیدا می‌كند.
▪ در بین‌ شیدایی‌ و افسردگی‌، دوره‌ای‌ از رفتار طبیعی‌ (ممكن‌ است‌ كوتاه‌ باشد یا حتی‌ چند سال‌ طول‌ بكشد) وجود دارد.
● علایم‌ شایع‌ شیدایی‌
▪ افزایش‌ انرژی‌؛ سرخوردگی‌ و نئشگی‌ در بیمار
▪ بیمار صبح‌ زودتر و زودتر از خواب‌ برمی‌ خیزد (در مواردی‌ بیمار ممكن‌ است‌ حتی‌ ۴-۳ روزنخوابد)
▪ حواس‌ بیمار خیلی‌ زود از یك‌ كار پرت‌ می‌شود و بسیار بی‌قرار است‌ (امكان‌ دارد این‌ مسأله‌ باعث‌ كاهش‌ بازده‌ كاری‌ شود). فرد پروژه‌های‌ جدید را با اشتیاق‌ فراوان‌ آغاز می‌كند، ولی‌ ندرتاً آنها را به‌ پایان‌ می‌برد.
▪ امكان‌ دارد بیمار شروع‌ به‌ ولخرجی‌ كند.
▪ امكان‌ دارد بیمار شریك‌های‌ جنسی‌ متعدد اختیار كند.
▪ بیمار اغلب‌ تحریك‌پذیر است‌ و دچار حملات‌ عصبانیت‌ می‌شود.
▪ صحبت‌ كردن‌ بیمار سریع‌، خشن‌، و غیرمنطقی‌ می‌شود.
▪ امكان‌ دارد بیمار فكر كند كه‌ توانایی‌های‌ خیلی‌ زیادی‌ دارد( خود بزرگ‌بینی‌)
▪ امكان‌ دارد بیمار غذا خوردن‌ را فراموش‌ كند و وزن‌ وی‌ كم‌ و خستگی‌ بر وی‌ عارض‌ شود.
▪ امكان‌ دارد بیمار به‌ یك‌ باور نادرست‌ و غیرقابل‌ تغییر از اهمیت‌ و بزرگی‌ خود برسد و فكر كند كه‌ می‌تواند كارهای‌ خطرناك‌ انجام‌ دهد. افسردگی‌
▪ امكان‌ دارد بیمار به‌ طور فزاینده‌ای‌ گوشه‌ نشینی‌ اختیار كند؛ خوابش‌ مختل‌ شود؛ و صبح‌ها دیر از رختخواب‌ بر خیزد.
▪ امكان‌ دارد بیمار دراتاقش‌ بماند، و از رو به‌ رو شدن‌ با دنیای‌ بیرون‌ واهمه‌ داشته‌ باشد؛ یا در واقع‌ عزت‌ نفس‌ نداشته‌ باشد.
▪ غفلت‌ از رسیدگی‌ به‌ خود
▪ كاهش‌ میل‌ جنسی‌
▪ كاهش‌ سرعت‌ صحبت‌ كردن‌ و كند شدن‌ حركات‌
▪ افزایش‌ تصورات‌ در مورد وجود مشكلاتی‌ كه‌ واقعاً وجود ندارند.
▪ نگرانی‌ بیش‌ از حد در مورد بیماریهایی‌ كه‌ واقعاً وجود ندارند.
● علل‌
▪ ناشناخته‌ است‌.
▪ عوامل‌ زیست‌شناختی‌، روانی‌، و ارثی‌ همگی‌ ممكن‌ است‌ نقش‌ داشته‌ باشند. امكان‌ دارد استرس‌ زیاد یا مرگ‌ یكی‌ از نزدیكان‌ باعث‌ ظهور ناگهانی‌ شیدایی‌ یا افسردگی‌ شود.
● عوامل‌ افزایش‌ دهندهٔ‌ خطر
▪ سابقهٔ‌ خانوادگی‌ این‌ اختلال‌
● پیشگیری‌
▪ هیچ‌ داروی‌ خاصی‌ برای‌ پیشگیری‌ از آن‌ وجود ندارد.
● عواقب‌ مورد انتظار
▪ ممكن‌ است‌ بتوان‌ این‌ اختلال‌ را با درمان‌ دراز مدت‌ كه‌ باعث‌ كاهش‌ دفعات‌ و شدت‌ حملات‌ شیدایی‌ و افسردگی‌ می‌شود، تا حد زیادی‌ كنترل‌ كرد و سلامت‌ فرد را به‌ حد نزدیك‌ به‌ طبیعی‌ رساند. بسیاری‌ از مدیران‌، دانشمندان‌، و افراد سرشناس‌ دچار این‌ اختلال‌ بوده‌اند.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ عود بیماری‌، به‌ خصوص‌ با قطع‌ دارو
▪ از دست‌ دادن‌ شغل‌؛ بروز مشكلات‌ در زندگی‌ مشترك‌
▪ عدم‌ رو به‌ بهبود گذاشتن‌ اختلال‌
▪ خودكشی‌
● اصول‌ كلی درمان‌
▪ گرفتن‌ شرح‌ حال‌ و انجام‌ معاینه‌ توسط‌ پزشكان‌ (گاهی‌ روانپزشك‌)
▪ روان‌درمانی‌ یا مشاوره‌ همراه‌ با درمان‌ دارویی‌ بهترین‌ نتایج‌ را در بر دارد.
▪ برای‌ مواردی‌ كه‌ علایم‌ شدید هستند، ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد بیمار در بیمارستان‌ یا مركز درمانی‌ بستری‌ شود.
▪ امكان‌ دارد در مورد بیمارانی‌ كه‌ به‌ دارو جواب‌ نمی‌دهند، از شوك‌ (ECT) استفاده‌ شود.
▪ رژیم‌ دارویی‌ باید دقیقاً رعایت‌ شود. ضمناً باید به‌ طور منظم‌ به‌ پزشك‌ معالج‌ مراجعه‌ شود تا اثربخشی‌ درمان‌ و اثرات‌ جانبی‌ احتمالی‌ مورد بررسی‌ قرار گیرند.
▪ هیچگاه‌ وقتی‌ احساس‌ كردید حالتان‌ بهتر شده‌ است‌، دارو را قطع‌ نكنید. این‌ كار ممكن‌ است‌ باعث‌ عود بیماری‌ شود كه‌ شاید به‌ دارو خوب‌ جواب‌ ندهد.
▪ با كمك‌ مشاوره‌ می‌توانید روشهای‌ كنار آمدن‌ با این‌ اختلال‌ را فراگیرید. اعضای‌ خانواده‌ باید بتوانند علایم‌ پیش‌ درآمد وقوع‌ حمله‌ را بشناسند و چگونگی‌ كمك‌ به‌ فرد بیمار را فرا بگیرند.
● داروها
▪ پزشك‌ شما ممكن‌ است‌ لیتیم‌، والپروییك‌ اسید، یا كاربامازپین‌ (تگرتول‌) تجویز كند. برای‌ علایم‌ شدیدتر ممكن‌ است‌ تجویز یك‌ داروی‌ ضد روان‌پریشی‌ ضروری‌ باشد.
● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ روزانه‌ خود را حتی‌ اگر تمایل‌ ندارید، ادامه‌ دهید.
● رژیم‌ غذایی‌
▪ یك‌ رژیم‌ طبیعی‌ و متعادل‌ داشته‌ باشید، حتی‌ اگر اشتها ندارید.
▪ امكان‌ دارد مكمل‌ ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ لازم‌ باشد. پزشكتان‌ ممكن‌ است‌ به‌ شما توصیه‌ كند كه‌ از مصرف‌ كافئین‌ پرهیز كنید، زیرا كافئین‌ یك‌ مادهٔ‌ تحریك‌كننده‌ است‌.
● درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دارای‌ علایم‌ افسردگی‌ یا سرخوشی‌ هستید.
▪ اگر فكر خودكشی‌ به‌ سرتان‌ زده‌ است‌ یا احساس‌ ناامیدی‌ می‌كنید.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت


همچنین مشاهده کنید