تجارت بندری

اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها موسوم به IAPH در زمینه تلاش برای تحقق یافتن توسعه اقتصادی کشورها نقش به‌سزائی را ایفا می‌کند. این اتحادیه هر ۲ سال یک بار کنفرانسی را در سطح جهانی برگزار می‌کند و طی آن با دعوت از میهمانان برجسته‌ای از تمام بخش‌های حمل و نقل دریائی، بنادر و صنایع مرتبط بستری را به وجود می‌آورند که ضمن دور هم بودن در مورد دیدگاه‌ها و مسائل و نیازمندی‌های مشترک و مرتبط با یکدیگر به بحث و بررسی می‌پردازند.
اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها (IAPH) از شروع فعالیت، خدمت در صنایع بندری و هدفی یک‌پارچه و جهانی را در بین بنادر و لنگرگاه‌ها به وجود آورده است. در حال حاضر IAPH ۲۳۰ عضو دائمی دارد که هدایت ۹۰ کشور جهانی را برعهده دارند. این اعضاء از مقامات دولتی بنادر و نیز پورت اپراتورهای خصوصی هستند.
IAPH سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی است که مرکز آن در توکیو ژاپن قرار دارد. در سال ۲۰۰۲ میلادی ۶۰ درصد تجارت دریائی دنیا از طریق بنادر عضو اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها، انجام شد که بالغ بر ۱/۷ میلیارد تن بود.
هم‌چنین در سال ۲۰۰۱ میلادی ۸۰ درصد از عملیات بندری کانتینری دنیا نیز در بنادر عضو IAPH انجام شده بود. علاوه بر اعضاء یاد شده بیش از ۱۰۰ خط کشتیرانی از مؤسسات تحقیقات دریائی و بندری و نیز تولیدکننده‌های تجهیزات بندری نیز به‌عنوان همکاران اتحادیه بین‌المللی تلقی می‌شوند.
از جمله مسائل قابل بحث و گفت‌وگو در IAPH مسائلی نظیر نیازمندی‌های بنادر، نقش بخش دولتی در مدیریت بنادر پس از وقوع اصلاحات در بنادر استراتژی‌ جهانی صنایع کشتی‌سازی، توسعه اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه، توسعه لجستیک پارک‌ها در بنادر استراتژی و سرمایه‌گذاری در ترمینال‌ها، آینده بنادر، مشارکت‌ با بخش خصوصی و خصوصی‌سازی بنادر، گزینه‌های مدیریتی لایروبی برای بنادر (تأثیرات پروسه‌های لایروبی بر محیط زیست و ...) و ایجاد بنادر سبز و دوستدار محیط زیست است.
● اهداف اتحادیه
از اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها، به‌عنوان بنادر (متحده دنیا) نیز یاد می‌شود. اهداف این اتحادیه به طور خلاصه به شرح زیر است:
▪ ایجاد تعامل فراوان بین اعضا برای توسعه دریانوردی و امور بندری که یکی از نتایج مهم آن توسعه صلح جهانی و آسایش بشریت است.
▪ حصول اطمینان برای دستیابی به در نظر گرفتن دیدگاه‌ها، نظرها و علاقه‌مندی‌های صنایع مرتبط در قوانین و مقرراتی که توسط سازمان بین‌المللی تدوین می‌شود.
▪ جمع‌آوری تجزیه و تحلیل و تبادل و توزیع اطلاعات در مورد توسعه تجارت جهانی حمل و نقل و قوانین مربوط به صنایع و امور بندری.
شعار اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها ”صلح جهانی از طریق تجارت جهانی و تجارت جهانی از طریف بنادر جهانی“ است. همان‌گونه که در اساس‌نامه این اتحادیه به وضوح قید شده است، اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها، خود را متعهد به توسعه صلح در دنیا و ایجاد رفاه برای انسان‌ها می‌داند.
کنفرانس‌های اصلی اتحادیه که به (کنفرانس‌ بنادر دنیا) معروف است هر ۲ سال یک بار برگزار می‌شود که در اصل دیدار مجدد ارگان‌ها و خانواده‌ بنادر در دنیا برای بحث در مورد نگرانی‌ها، آشنائی اعضا با تکنولوژی جدید بنادر و امور بندری و دریائی است. در جهانی که سخن اول را فن‌آوری می‌زند و در یک لحظه می‌توان به دورترین نقاط دنیا ارتباط برقرار کرد، IAPH نقش به‌سزائی در ایجاد و افزایش ارتباط‌ها و دوستی‌ها بین افراد کلیدی و هم خانواده بنادر را دارد لذا با فعالیت بیشتر و داخل شدن در آن می‌توان منافع بیشتری را به‌دست آورد که عضویت در IAPH به‌طور خلاصه منافع ذیل را در پی دارد:
▪ تعامل در توسعه منافع مشترک بنادر
▪ ایجاد شبکه ارتباطی با پرسنل بنادر مخصوصاً با افراد کلیدی و مهم در بنادر دنیا
▪ دسترسی و تبادل جدیدترین اطلاعاتی که در بنادر جهان مطرح می‌شود.
▪ دسترسی به نشریاتی که IAPH منتشر می‌کند شامل گزارش‌های کمیته‌های فنی و راه‌کارهای مهمی که در مورد موضوع‌های مختلف ارائه می‌شود.
▪ دسترسی به مسئولان با تجربه‌ای که در دفتر مرکزی و دفتر اروپا در روتردام پاسخگوی سئوالات تخصصی هستند.
▪ ارتقاء جایگاه بنادر عضو از طریق ژورنال‌ها و وب‌ سایت IAPH
از جمله مهم‌ترین کشورهای شرکت‌ کننده در این اتحادیه می‌توان به بلژیک، استرالیا، کانادا، بلغارستان، قبرس، چین، دانمارک، کامرون، آلمان، فنلاند، هلند، فرانسه، ایرلند، ایران، ژاپن، ایتالیا، هند، کویت، کره جنوبی، مکزیک، مالزی، نروژ، نیجریه، عمان، پاناما، نیوزلند، رومانی، روسیه، اسپانیا، سنگاپور، سری‌لانکا، آفریقای جنوبی، سوئیس، انگلیس و ایالات متحده آمریکا اشاره کرد.
اتحادیه بین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها، دنیا را به ۳ منطقه تقسیم کرده که عبارتست از:
۱) آفریقا ـ اروپا
۲) آمریکا (شامل آمریکای جنوبی و شمالی و هاوائی)
۳) آسیا و اقیانوسیه
لازم به یادآوری است ایران در فوریه سال ۲۰۰۵ میلادی میزبان جلسات آسیا و اقیانوسیه در تهران، اصفهان و بندرعباس بود. بیست و چهارمین کنفرانس جهانی IAPH در ماه می سال ۲۰۰۵ میلادی در شانگهای چین برگزار شد.
لازم به ذکر است پیشرفت کشور چین، تئوری انتقال قطب‌های صنعتی جهان از غرب به شرق عالم و تبدیل آنها به دنیای کارخانه‌ها را تقویت کرده است. چینی‌ها معتقدند به زودی شانگهای رتبه اول بنادر کانتینری جهان را به‌دست خواهد آورد چراکه طی سال‌های گذشته این بندر توانسته است هر دو سال یک‌بار، حجم عملیات کانتینری خود را دو برابر کند.
پیشنهاد می‌شود که سازمان شیلات ایران با توجه به نوع فعالیتی که در اتحادیه IAPH دارد (از جمله می‌توان به مدیریت بنادر، مدیریت لایروبی در بنادر، ایجاد بنادر سبز و دوستدار محیط زیست اشاره کرد.) مانند کشورهای معرفی شده به عضویت آن سازمان تا در بهینه‌سازی و پیشرفت بنادر به اهداف عالی‌تری نائل شویم.

تهیه و تدوین: مهندس هرمز یوسف نصیری، کارشناس اداره کل بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران

منبع : ماهنامه پیام دریا