جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

شبکه‌های رادیویی آنالوگ


شبکه‌های رادیویی آنالوگ
به طور كلی به مجموعه‌ی چند دستگاه گیرنده و فرستنده‌ی رادیویی (اعم از دستی، خودرویی یا ثابت) كه باهم در محدوده ی پوششی خاصی به صورت سامان مند و برنامه‌ریزی شده ارتباط صوتی برقراركنند شبكه‌ی رادیویی گویند.
طراحی شبكه‌های رادیویی بر حسب نیاز كاربران یا نوع كاربرد بسیار متنوع است واز كوچك‌ترین شبكه‌ با دست كم دو یا چند دستگاه رادیویی سیار تا شبكه‌های بسیار گسترده سازمانی رادربرمی گیرد كه می‌توان به شبكه‌های رادیویی پلیس یا آتش نشانی و غیره اشاره كرد.
درهر شبكه بسته به گسترده‌گی و كاربرد از تجهیزات مختلفی جهت ارتباط بهتر استفاده می‌شود كه این تجهیزات را اجزاء شبكه می نامیم. اجزای شبكه دست كم دارای انواع زیر است:
۱) رادیوی دستی:
رادیو‌های سیار كوچكی هستند كه معمولاً توسط نفر حمل و استفاده می‌شوند، اغلب توان خروجی بین ۱ الی ۵ وات دارند و بسیار ساده یا بسیار پیشرفته هستند (مجهز به شماره‌گیر، صفحه‌ی نمایش، مكان نما و .....) .منبع تغذیه آن‌ها معمولاً باتری قابل شارژ از انواع Nicd و یا Nimh است. همچنین دارای آنتن كوچك ثابت است.
۲) رادیو خودرویی:
كه عموماً روی خودروها نصب و استفاده می‌گردد و مشخصات رادیو‌های دستی مشابه را دارد یا بسیار پیچیده‌تر است، آنتن این رادیو‌ها معمولاً روی سقف و یا صندق عقب خودررو نصب می‌گردد و نیروی لازم از باتری خودرو گرفته می‌شود، همچنین توان خروجی بین ۱۰ الی ۲۵ وات می‌تواند متغیر باشد.
۳) رادیو ثابت:
كه در ایستگاه‌های مركزی نصب و استفاده می‌شوند، معمولاً ابعاد بزرگتر و امكانات بیشتری نسبت به دو نوع قبلی دارند ، توان خروجی آن‌ها بین ۳۰ تا ۵۰ وات یا بیشتر متغیر است و قابلیت اتصال به لوازمی چون رایانه، تكرار كننده وسامانه‌ی خط تلفن شهری را نیز دارند، همچنین آنتن آن‌ها می‌بایست برفراز ساختمان و یا دكل مناسب نصب شود.
طرح شبكه می‌بایست بر اساس میزان وسعت و نوع كاربری مورد نیاز صورت پذیرد. برای توضیح كامل تر یك شبكه‌ی متوسط فرضی را در نظر می‌گیریم و به نكاتی می‌پردازیم كه می‌بایست به طور كلی در طراحی هر شبكه‌ی آنالوگ در نظر گرفته شود.
▪ باند و بسامد:
پس از كسب مجوز‌های مورد نیاز از مراجع قانونی تصمیم ‌گیرنده و اجرایی در هر كشور و یا منطقه و دریافت جزییات فنی مربوط به مشخصات كامل باند، بسامد ، تعداد كانال و فواصل كانال ها و حدود مجاز ناپایداری‌ها و...... در این مرحله نوع دستگاه‌های مورد نیاز بر حسب مشخصات فوق تعیین و تهیه می‌شود. عموماَ به شبكه‌های متداول معمولی باند‌های رادیویی UHF و VHF تخصیص داده می شود، وازاین رو نوع تجهیزات نیزبایدبا باند مورد نظر تناسب داشته باشد.
▪ فضای تحت پوشش :
در صورتی‌كه فضای مورد نیاز جهت پوشش اجرای شبكه محدود باشد نیازی به نصب و استفاده از تجهیزات جانبی مانند تقویت كننده‌ها نیست. زیرا در این حالت دستگاه‌های سیار و ثابت تنها با توان خروجی استاندارد خود، قادر به برقراری ارتباط با یكدیگر هستند. ولی در صورتی‌كه توان خروجی استاندارد اجرای شبكه قادر به برآورده كردن نیاز ارتباطی به علت گستردگی منطقه و یا وجود موانع زیاد و یا عوامل محیطی دیگر مانند (وجود كوه، دره، جنگل و.....) نباشند، می‌بایست از تقویت كننده‌های توان و یا تكرار كننده‌ها جهت رفع نقص و پوشش كامل استفاده شود.
▪ برنامه‌ریزی و تنظیم رادیو‌ها:
غالباً تجهیزات رادیویی حرفه‌ای بدون برنامه‌ریزی و تعیین مشخصات بسامد قابل استفاده نیستند، زیرا هیچ بسامدی از قبل به دستگاه داده نشده است، ازاین روبرای استفاده می‌بایست بسامد مجاز (تعیین شده در پروانه‌ی استفاده از كانال رادیویی) توسط نرم‌افزار مخصوص برنامه‌ریزی دستگاه به رادیو داده شود.
این عمل تقریباً برای انواع دستی، خودرویی و حتی ثابت انجام می‌شود. بسته به نوع تجهیزات، نوع كاربری و نوع سامانه ی ارتباطی، مشخصات مورد نیاز می‌توان از بسیار ساده و اندك تا پیچیده و حجیم متغیر باشد.
اما یكی از موارد اصلی و بسیار مهم تعیین بسامد هر كانال رادیویی است.همچنین از موارد دیگر كه ممكن است در این مرحله به دستگاه داده شود، فهرست نام و شماره ‌های تلفن جهت برقراری ارتباط تلفنی با خط تلفن شهری و یا دیگر دستگاه‌های شبكه‌ی رادیویی است كه نیاز به تجهیزات اضافی دارد كه توضیح آن در ادامه خواهد آمد.
لازم به ذكر است عمل برنامه‌ریزی نیازمند وسایلی از قبیل كابل رابط بین رادیو و رایانه و همچنین نرم‌افزار‌های مخصوص خود رادیو دارد كه معولاً توسط سازنده ارائه می‌شود.
▪ تجهیزات جانبی: رابط تلفن۴
قطعه‌ی تلفن وسیله‌ای است جهت برقراری ارتباط ما بین رادیو‌های سیار و خطوط تلفن شهری. این وسیله در حقیقت رابط میان خط تلفن و دستگاه بی‌سیم ثابت ایستگاه مركزی و یا تكرار كننده متصل می‌شود در این حالت در صورتی‌كه دستگاه سیار و یا خودرویی مشترك دارای صفحه‌ی كلید ارقام باشد، قادر به شماره‌گیری تلفن مورد نظر و برقراری ارتباط تلفنی خواهد بود.
لازم به ذكر است جهت برقراری تلفن نیاز به یك سامانه ی تمام دو طرفه و یا نیمه دو طرفه جهت ارسال و دریافت مكالمه داریم، سامانه های یك طرفه برای این امر مناسب نیستند.
▪ سامانه ی مكان ‌نما: (AVL)
سامانه ی مكان‌نمای ماهواره‌ای اغلب جهت رادیو‌های سیار خودرویی مورد استفاده قرار می‌گیرد . به منظور نمایش موقعیت واحد‌های سیار بر روی نقشه منطقه در مركز كنترل كاربرد دارد، بدین منظور نیاز به نصب نرم‌افزار‌های مربوطه و همچنین تجهیز واحد سیار به یك دستگاه موقعیت یاب ماهواره‌ای (GPS) و یك سوییچ رابط بین بی‌سیم خودرو و (GPS) است.
۱-hand held Radio
۲-mobile Radio
۳-Coverage Area
۴-Telephone Interconnect
منبع : سایت بیسیم