تغذیه و تندرستی

- ویتامینها و املاح
این ویتامینها که شامل گروه ویتامینهای B و ویتامین C است دارای خواص متفاوتی از گروه قبلی است . از خصوصیات عمومی آنها این است * که چون در آب محلول هستند، * راحت تر جذب می شوند ، * در بدن ذخیره نمی شوند مگر به میزان کم و * در اعمال بسیار حیاتی بدن نقش اساسی دارند به صورتی که فقدان بیش از حد تعدادی از آنها به مرگ فرد می انجامد. * این گروه نسبت به گروه محلول در چربی حساس تر هستند و در اثر عواملی چون حرارت، مواد شیمیایی و ... سریعتر از بین می روند .
شاید نام بسیاری از اعضاء خانوادهB مثلB۱۲ , B۶ , B۲ , B۱ را شنیده باشید . این ویتامینها در بسیاری از مواد غذایی یافت می شوند . لیکن چون در بدن ذخیره نمی شوند و میزان آنها در بدن به سرعت کاهش می یابد ، باید همیشه مراقب باشیم تا با مصرف مواد غذایی غنی به تجدید آنها در بدن بپردازیم تا دچار کمبود این ویتامین ها نشویم .
حتما ویتامین Cمعروف را هم می شناسید ، دلیل شهرت این ویتامین تأثیرات بسیار مفیدی است که از آن دیده شده که ما در مطلب خاص ویتامین به شرح آن خواهیم پرداخت .
" ویتامینB۱ "
اولین ویتامینی که از این گروه ویتامینها کشف شد ، ویتامین B۱ بود که نام دیگر آن تیامین است . این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها دربدن و عملکرد اعصاب دارد .
· ویتامین B۱ از راه روده جذب خون می شود ، تغییراتی بر روی آن صورت می گیرد و آماده استفاده بافتها می گردد . یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می کند ، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین B۱می شود . این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود ، از اینرو باید توجه کنیم تا با مصرف درست از کمبود آن جلوگیری نماییم .
· عملکرد آن در اندامها ، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است ، اگر نام چرخه کربس را شنیده باشید ، این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه دارد . نقش مهم دیگر آن در اعصاب است ، ما برای انجام هر حرکت و یا درک احساس از محیط نیاز داریم پیامهای عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند ، ویتامین B۱ در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد .
· در صورتیکه مصرف این ویتامین کمتر از حد مورد نیاز بدن باشد در ابتدا فرد بی اشتها می شود و وزنش کاهش می یابد . کمبود شدید ویتامینB۱ سبب ابتلای فرد به بیماری بری بری می شود که حالت وخیم آن به مرگ فرد می انجامد. به دلیل نقشB۱ در سوخت قند و تولید انرژی ، هنگام کمبود آن فرد ناتوان شده و گاهی اِدم یا ورم اندامها در فرد به وجود می آید و به دلیل نقش B۱ در اعصاب در صورت کمبود آن ، اعصاب تحلیل می روند خصوصاً اعصاب پا، گز گز کردن پاها که شکایت بسیاری از افراد است می تواند ناشی از کمبود B۱ باشد . این بیماری در کودکانی که در مرحله از شیر گیری هستند و مادرانشان اهمیت زیادی به غذای تکمیلی آنها نمی دهند نیز عارض می شود . میزان B۱ مورد نیاز بدن یک فرد بالغ ، ۲/۱ میلی گرم در روز است .
· اما ویتامینB۱ در کدام مواد غذایی موجود است ؟
ویتامینB۱ در بسیاری از غذاها مثل نانها، غلات و گوشتها خصوصاً گوشت قرمز وجود دارد . بیشترین میزانB۱ در مخمر ، جگرو سبوس غلات ( گندم، جو و برنج) است .
سبوس منبع غنی B۱است و با گرفتن پوست غلات برای تهیه آرد سفید قسمت اعظم B۱از دست می رود . از اینرو توصیه می شود از نانهای سبوس دار مثل سنگک ، بربری و بیسکویت هایی که با آرد سبوس دار تهیه می شود استفاده کنید . حتما در فیلمها دیده اید که ژاپنی های فقیر که غذای آنها فقط برنج سفید و ترشی است پس از مدتی دچار ناتوانی در عضلات پا و راه رفتن می شوند که این همان بیماری بری بری است . نکته دیگر اینکه حرارت، ویتامین B۱را از بین می برد . اگر از جگر غذایی تهیه می کنید ، بهتر است آنرا قبل از پخت در فریزر قرار ندهید و برای پخت از حرارت بالا استفاده نکنید . بهتراست بدانید ، مصرف ماءالشعیر و یا جوانه گندم نیزمیزان زیادیB۱ به بدن ما می رساند .

منبع : باشگاه اندیشه