هخامنشیان

با طلوع دولت هخانشی که به وسیله کوروش پارسی از خاندان معروف بنیاد گردید ( حدود ۵۵۰ ق.م ) ، ایران در صحنه تاریخ جهانی نقش فعال و تعیین کننده أی یافت . همچنین ، این دولت منشاء و مرکز یک تمدن و فرهنگ ممتاز آسیایی و جهانی دنیای باستان شناخته شد.
کوروش که به فرمانروایی طوایف ماد در ایران خاتمه داد با لشکرکشی و فتوحات خود روزبروز بر گسترش مرزهای خود می افزود. در گیریهایی که در نواحی شرقی کشور در حوالی گرگان و اراضی بین دریاچه خزر و دریاچه آرال برای او پیش آمد به مرگ او منجر شد .
پس از وی کمبوجیه . داریوش اول . خشایارشا . داریوش دوم و اردشیر دوم بر تخت سلطنت نشستند .
مدت دوام شاهنشاهی هخامنشی ، دویست و سی سال بود. فرمانروایی آنان در قلمرو شاهنشاهی – به خصوص در اوایل عهد – موجب توسعه فلاحت ، تامین تجارت و حتی تشویق تحقیقات علمی و جغرافیایی نیز بوده است . مبانی اخلاقی این شاهنشاهی نیز به خصوص در عهد کسانی مانند کوروش و داریوش بزرگ متضمن احترام به عقاید اقوام تابع و حمایت از ضعفا در مقابل اقویا بوده است ، از لحاظ تاریخی جالب توجه است . بیانیه معروف کوروش در هنگام فتح بابل را ، محققان یک نمونه ازمبانی حقوق بشر در عهد باستان تلقی کرده اند .
سر انجام با شکست داریوش سوم ( ۳۳۰ – ۳۳۶ ق.م. ) از اسکندر سلطنت هخامنشیان به پایان رسید.

منبع : سفارت جمهوری اسلامی ایران ــ پاریس